0
Moris Albahari, jedna od poslednjih ličnosti sa znanjem ladino jezika na ovim prostorima, preminuo je u Sarajevu.
Jedan od najistaknutijih jevrejskih intelektualaca u BiH Moris Albahari preminuo je 22. oktobra u 93. godini, saopšteno je na Fejsbuk stranici Jevrejske opštine Sarajevo.
S Albaharijem je, kako prenose bosanski mediji, umrla riznica znanja o bogatoj istoriji Jevreja, njihovoj kulturi, ali i kulturi ovih prostora.
Podsetimo, ladino, odnosno judeo-španski, ili jevrejsko-španski, nekada trgovački jezik Jadranskog mora, Balkana i Bliskog istoka, poznat po bogatoj literaturi, već dugo je pod pretnjom izumiranja. Uglavnom su izvorni govornici starije osobe, a jezik se, nažalost, ne prenosi narednim generacijama.
Moris Albahari rođen je 1930, a za života bavio se vazduhoplovstvom, jer je završio školu letenja, bio je i nastavnik letenja, bavio se aerofotogeomeriom, nadgledao izgradnju aerodroma u Sarajevu i bio njegov prvi direktor.
Pre šest godina Albahari je bio junak dokumentarca „Spašen jezikom“ (Saved by Language). Zapravo, ovaj film bio je priča o njemu – bosanskom Sefardu i Sarajliji Morisu Albahariju, tačnije storija o tome kako ga je znanje maternjeg, ladino jezika spasilo od holokausta i svih strahota Drugog svetskog rata. Takođe, i priča o sefardskoj zajednici u Sarajevu, o jeziku kao kulturnom nasleđu, lepim i tužnim uspomenama. Kada je u Sarajevu premijerno prikazan ovaj film, januara 2016. godine junak dokumentarca je ovako govorio:
– Film je napravljen sa jednim ciljem. Autorica filma Susanna Zaraysky, američka novinarka i publicistkinja iz Sjedinjenih Američkih Država, je poliglota. Ona govori četiri-pet jezika i stalo tvrdi da su jezici način spone među ljudima. Ovim filmom je htjela da dokaže da znanje jezika spašava glavu. Jedna sekvenca u filmu govori o spašavanju američkih vojnika koji su iskočili iz aviona. Ja sam ih odveo na sigurno mjesto, u partizansku jedinicu, kroz njemačke položaje – prisećao se, kako je tada prenela Slobodna Evropa, Albahari, koji će biti sahranjen sutra u 14 sati na groblju Bare.
Bonus video: Šestoaprilsko bombardovanje Beograda