Ivana Šešić, specijalista radiologije, otkriva kako da prepoznamo, ali i kako da tretiramo postkovid sindrom.
Piše: Ivana Šešić, specijalista radiologije
Postkovid sindrom predstavlja širok dijapazon simptoma, koji se javljaju i do 6 meseci nakon akutne kovid 19 infekcije. Javlja se kod oko 85% pacijenata koji su hospitalno lečeni zbog teškog oblika bolesti, ali i kod onih koji su preležali blagi oblik kovid 19 infekcije (10-35%).
Većina pacijenata koja je imala kovid 19 se kompletno oporavi nakon nekoliko nedelja od početka infekcije, mada je primećeno da kod nekih pacijenata, uključujući i one koji su imali blag oblik bolesti, simptomi perzistiraju čak i do nekoliko meseci nakon inicijalnog oporavka.
Smatra se da postkovid sindrom nastaje kao posledica prolongirane inflamatorne reakcije i posledičnog oštećenja pluća, srca, nervnog sistema, muskuloskeletnog sistema, što definitivno utiče na kvalitet života.
U najvećem riziku od razvoja postkovid sindroma su :
Starije osobe (preko 50 godina životne dobi)
Pacijenti koji su preležali teži oblik bolesti
Pacijenti koji se leče od hroničnih bolesti, kao što su kardiovaskularne bolesti, dijabetes, gojaznost, hronična bolest bubrega, onkološki pacijenti i pacijenti sa transplantiranim organima.
U postkovid sindrom simptome spadaju:
Umor – najčešći simptom;
Zamaranje i otežano disanje;
Prolongiran kašalj;
Bolovi u grudima;
Bolovi u zglobovima i mišićima;
Glavobolja;
Vrtoglavice;
Depresija ili anksioznost
Preblemi sa spavanjem;
Pojačano opadanje kose.
Uprkos tome što je kovid 19 infekcija primarno bolest pluća, može dovesti do oštećenja drugih organa, što povećava rizik od eventualnih dugotrajnih zdravstvenih problema. Ovi dugotrajni simptomi su vrlo širokog spektra i nastaju kao posledica oštećena jednog ili više sistema organa tokom akutne faze bolesti.
Pneumonija izazvana kovid 19 infekcijom može uzrokovati ozbiljna oštećenja plućnog parenhima, koja dovode do dugotrajnih problema sa disanjem, a stručnjaci smatraju da može proći nekoliko meseci do povratka funkcije pluća na pre-kovid 19 nivo.
Naučne studije i istraživanja su ukazali na postojanje miokarditisa kod pacijenta sa postkovid sindromom, čak i kod onih koji nisu imali značajne srčane komplikacije tokom akutne faze bolesti. Kovid 19 infekcija može povećati rizik od srčanih komplikacija, uključujući i pacijente kod kojih je zabeležen blag oblik bolesti, te se mogu razviti srčana slabost, ubrzan rad srca, poremećaji krvnog pritiska.
Krvni ugrušci su, takođe, česta pojava kod ove bolesti, te mogu dovesti do tromboembolija i stanja kao što su plućna embolija, šlog, infarkt miokarda, tromboze dubokih i površnih vena, arterijske tromboze. U literaturi su opisane i pojave duboke venske tromboze (DVT) i tranzitornog ishemičnog ataka (TIA) u periodu nakon saniranja akutne faze COVID 19, te se savetuju pregledi krvnih sudova preventivnim ultrazvučnim pregledima, primarno venskosistema donjih ekstremiteta.
Gubitak osećaja čula ukusa i čula mirisa tokom akutne faze kovid 19 nije, naravno, životno ugrožavajuće stanje, ali kod nekih pacijenata može perzistirati i duže od 4 nedelje odnosno, može se javiti kao još jedan simptom u sklopu postkovid sindroma.
U slučaju pojave i razvoja postkovid sindroma, savetuje se multisdisciplinarni pristup lečenja. Ovakav pristup podrazumeva specijalističke preglede u zavisnosti od toga koji su simptomi najizraženiji. Najčešće su neophodni pregledi kardiologa, pulmologa, endokrinologa, radiologa. Naravno, zdrav stil života, zdrava ishrana i unošenje vitamina, značajno doprinose oporavku i povratku na pre-kovid zdravstveno stanje.
Najbolji način prevencije postkovid sindroma je zaštita od primarne kovid 19 infekcije. Da bi se to postiglo, savetuje se pridržavanje epidemioloških mera, kao što su nošenje maske, održavanje fizičke distance, higijena ruku i vakcinacija.
***
Bonus video: Potpuno nova dijagnoza – šta je postkovid
***
Pratite nas i na društvenim mrežama: