0
Grabovac ili Jerinin grad je tvrđava, koja se nalazi tri kilometra zapadno od Trstenika na brdu iznad Zapadne Morave, a nedaleko od manastira Ljubostinja. Tvrđava predstavlja jedan od najvećih lokaliteta na teritoriji Trstenika gde se nalazi, ali i u celoj Šumadiji. Uz to je, nažalost, i najmanje istražena.
Danas ima autentičnih ostataka dve kule na uzvišici koje su dugim bedemom bile povezane sa kulom koja se uzdizala nad samom Moravom.
O Jerininom gradu nema detaljnih pisanih izvora informacija. Prve sačuvane informacije datiraju tek iz 19. veka.
“Pretpostavka je da je prvobitni grad, kojem se i dalje ne zna ime, podigao vizantijski car Justinijan u 6. veku zbog odbrane tzv. Moravske linije od najezde Slovena. Ono što sa sigurnošću možemo reći, jeste da je grad bio veoma živ, i da je njegov vrhunac bio u periodu Moravske Srbije kneza Lazara. To je utvrđeno na osnovu arheoloških nalaza pre desetak godna, kada su pronađena oružja i oruđa. Ali, najvažnije otkriće su bili srebrni novčići čelnika Smila koji je bio jedan od najviših vlastelina Vuka Brankovića. To znači da je grad postojao neposredno pre i posle Kosovskog boja”, kaže Aleksandar Kandić iz Udruženja građana “Jerinin grad”.
Najstariji čuvani plan osnove grada, nalazi se u zborniku Jovana Cvijića „Naselja srpskih zemalja“ i u njemu se pominje dužina zidina od čak 1000 metara. Veruje se da se jedan od zidova koji je urušen nekada spuštao čak do obale Morave. Drugi deo grada bio je oblika broda, poput Magliča, dok je donji deo grada bio u obliku trapezastog proširenja.
O graditelju same tvrđave nema detaljnih informacija. Narod ga, kao i sve ostale, pripisuje despotici Jerini.
“Nakon Kosovskog boja, manastir Ljubostinja postaje na neki način prestonica srpske države, koliko god nam to iz današnjeg ugla izledalo čudno. Jer, u tom trenutku su se tu nalazile kneginja Milica i Jefimija, supruga Uglješe Mrnjavčevića. Jerinini grad ili Grabovac, kako ga mi zovemo, nalazi se samo par kilometara od Ljubostinje. U njemu se tada nalazila brojna vojska koja je štitila ceo ovaj kraj”, objašnjava Aleksandar.
Danas o tvrđavi najviše brinu članovi Udruženja građana Jerinin grad.
Udruženje je osnovano pre više od deset godina iz ljubavi prema drevnom, nepoznatom i mističnom. Vredni mladi ljudi su se udružili sa idejom da tvrđavu ožive i otmu iz zaborava.
Pročitajte još:
“Grabovac je autentičan i po tome što do 2009. godine nije bilo nikakvih konzevatorskih radova, odnosno ulaganja države u istraživanje. Kada smo osnovali naše udruženje, prvo smo pokrenuli arheologiju. Pa smo onda napravili repliku grada sa vitezovima, gospama, vojnicima i stanovnicima. Zatim smo uradili i repliku srednjevekovne kuhinje. I na kraju i most koji je povezivao tvrđavu”, kažu iz Udruženja “Jerinin grad”.
Redovno godišnje održavanje radi se uglavnom u organizaciji samog udruženja, a uz pokroviteljstvo lokalnih institucija. Osim što brinu o utvrđenju, članovi ovog udruženja su nekoliko godina zaredom u Jerininom gradu organizovali Viteške igre, čime su bar nakratko probudili duh ovog grada.
***
Bonus video: Tvrđave na Dunavu
***
Pratite nas i na društvenim mrežama:
Učestvuj u diskusiji ili pročitaj komentare
