1
Dom Jevrema Grujića otvoriće nesvakidašnju izložbu “Diskoteka u kući jednog ministra – kratka istorija 60-tih” u četvrtak, 20. oktobra u 19 časova, u Narodnom muzeju Pančevo.
Izložba je posvećena čuvenoj prvoj diskoteci na Balkanu kod Lazara Šećerovića koja je 1967. godine otvorena u podrumu današnje istorijske kuće i muzeja Doma Jevrema Grujića u Svetogorskoj 17.
Autori izložbe su Lazar Šećerović, jedan od osnivača Doma Jevrema Grujića i prve diskoteke koja nosi njegovo ime, i Svetlana Mesicki, kustos etnolog Narodnog muzeja Pančevo.
Šezdesete godine priošlog veka bile su prepune događaja i ličnosti koje su oblikovale svet u kome danas živimo: Bitlsi, Stonsi, Elvis, Lui Armstrong, Istočni i Zapadni blok, ubistvo braće Кenedi, Če Gevare, studentske pobune širom sveta, rat u Vijetnamu, letovi u svemir i sletanje na mesec i otvaranje prvih diskoteka!
Pre više od pedeset godina, 24. aprila 1967, otvorena je prva diskoteka, rame uz rame sa Londonom, Parizom i Milanom, Beograd se prirdužo gradovima Evrope koji su mogli da se pohvale njenim postojanjem i to 10 godina pre otvaranja kultnog Studija 54 u Njujorku.
Prve večeri po otvaranju diskoteke, neki od glavnih gostiju su bili poznati beogradski intelektualci, poput upravnice Ateljea 212 Mire Trailović, Jovana Ćirilova, reditelja Jovice Aćina, čuvenog pesnika nadrealiste Dušana Matića i slikara Ivana Tabakovića.
Kako u Beogradu tada gostuju najpoznatije svetske baletske, pozorišne i filmske trupe, nakon projekcije ili predstave, sledeća destinacija je bila Diskoteka, pa su u čuvenom podrumu Doma Jevrema Grujića, gostovale najveće svetske zvezde – Lorens Olivije i Vivijen Li, Džudi Denč, Luj Armstrong, Ela Ficdžerald, Omar Šarif, Silvana Malgano, Žozefina Bejker, Šarl Aznavur, Mire Matje, Mariza Berenson, Pjer Karden, Pako Raban…
Lazar Šećerović evocira uspomene na jedan od najbujnijih perioda naše istorije:
“Lude 60-te! Ljudi su se oporavili od rata, Evropa uživa u ekonomskom bumu, a u Jugoslaviji komunizam počinje da popušta svoje krute i okrutne stege. Sve buja: ekonomija, naročito kultura, društveni život, turizam! Beograd doživljava malu renesansu. Gostuju mnogobrojne inostrane pozorišne i baletske trupe, dolaze najčuveniji dirigenti, operske zvezde, pisci, filozofi, reditelji, glumci. Igraju se komadi najčuvenijjih francuskih, engleskih, italijanskih, američkih pisaca i to odmah posle Pariza, Londona, Rima, Njujorka, sve stiže u Beograd…
I najzad naša diskoteka! Prva, jedina, kultna! Jedina od Trsta do Vladivostoka. Beograd ludi za diskotekom, a dežurni drugovi besne od zavisti. Mi se na to ne osvrćemo, već pravimo prava mala čuda. Lansiramo pop-art u Beogradu i Jugoslaviji, pravimo hepeninge i prve performance, izložbe mladih slikara koji ne mogu da plate galerije, dozvoljavamo rok bendovima tzv. “Visovima”, vokalno instrumentalnim sastavima, da vežbaju kod nas jer im niko drugi zbog buke to ne dozvoljava.”
U glavnoj velikoj prostoriji diskoteke se igralo, tu je bio postavljen parket, dok su ostale površine bile pokrivene vinaz pločicama, a u glavnoj prostoriji su bile tri uzdignute lože za koje su se svi otimali. U prostoriji gde je bio bar, dominirao je dugačak mesingani šank, a iznad njega table na kojima su bili ispisani hitovi nedelje. Divne zelene i crvene tapete bile su donete iz Italije, a po zidovima su bili zakačeni mesingani fenjeri. Disk-džokej u kabini iz koje je imao pogled na podijum je mogao da vidi atmosferu i proceni kad treba da ubrza muziku, a kada da uspori. Uz odličnu muziku i zagarantovan provod, diskoteka je demokratizovala i zabavu – devojke su mogle da dođu same da igraju, provedu se, bez toga da je morao da ih prati dečko ili brat.
U diskoteci su se puštale najnovije ploče iz Pariza i Londona. Slušali su se Stonsi, Moody blues i Nights in white satin, A whiter shade of pale, Everly brothers, Animals i House of rising sun, Erik Bardon, a od domaćih bendova Zlatni dečaci, Siluete, Iskre … Srpska balerina Lokica Stefanović je bila zadužena za plesni podijum i najzanimljivije koreografije.
Moda toga vremena je bila takva da su mladići šili košulje i odela po uzoru na Stonse, svi su nosili uzane kravate, dok su devojke nosile žipone, baletanke. Pojavili su se prvi bodiji, na glavama konjski repići, a u ruci bjuti kejs.
Iako je imala, danas nezamislivo čedno radno vreme, od 18:20 do 01:00 posle ponoći, diskoteka je trpela veliki pritisak javnosti, a novinski naslovi su uglavnom bili negativni. Iako je bila glavna tema grada, posle godinu dana uspešnog poslovanja, prva beogradska diskoteka Kod Laze Šećera je zatvorena. Smatralo se da diskoteka kvari naprednu socijalističku omladinu tog doba, pa je 1968. godine prvo zabranjena muzika, zatim i igranje, nakon čega je zatvaranje diskoteke bilo neminovo.
Bez obtira na to, prva diskoteka u Beogradu je nesumnjivo predstavljala društveno sociološki fenomen u našoj zemlji vredan proučavanja.
Izložba „Diskoteka u kući jednog ministra – kratka istorija 60-tih” će biti otvorena do kraja decembra, a pratiće je i atraktivan prateći program, brojna predavanja i tematske večeri.
Bonus video: Lazar Šećerović
