Odgođenom predstavom “Nestajanje”, beogradskog Ateljea 212, u Užicu je završen 29. Jugoslovenski pozorišni festival “Bez prevoda”.
Ova predstava je bila na festivalskom repertoaru druge večeri festivala koji je održan 1-7. novembra. Izvedena je više od mesec dana kasnije nakon čega je i stručni žiri dodelio devet Ardaliona. Najbolja predstava ovogodišnjeg festivala je “Ljudi od voska” Narodnog pozorišta Sombor u režiji Ivana Vanje Alača.
Odluku o nagradama doneo je stručni žiri 29. Jugoslovenskog pozorišnog festivala u sastavu: Ksenija Radulović – doktor, profesor, pozorišni stručnjak, predsednik žirija, Vlatko Ilić – reditelj i teoretičar umetnosti i medija, član žirija, Mia David – profesor umetnosti, arhitekta i scenograf, član žirija, Dado Ćosić – glumac, član žirija i Hazim Begagić, profesor dr, glumac i kulturolog, član žirija.
Nagrada “Ardalion za najbolju predstavu” dodeljena je većinom glasova predstavi autora Mate Matišića „Ljudi od voska“ u režiji Ivana Vanje Alača i produkcija Narodnog pozorišta Sombor. U obrazloženju žirija se navodi da „Ljudi od voska” predstavljaju umetnički najuspešniju predstavu u celini zbog vešte koordinacije svih njenih elemenata, rediteljskog pristupa, glumačke interpretacije, kolektivne igre i drugi scenski elementi.
Ivanu Vanji Alaču pripao je i “Ardalion za najbolju režiju” ovogodišnje najbolje predstave festivala. Obrazloženje žirija navodi da se u predstavi „Ljudi od voska“ ističe rediteljeva nepretencioznost, pristup kojim Ivan Vanja Alač uspeva da ostvari potencijal slojevitog na sceni dramskog teksta, kao i temeljni rad mladog reditelja sa ansamblom predstave.
“Ardalion za najbolju žensku ulogu”, jednoglasno je dodeljena Ivani V. Jovanović za uloge Jasne i Jasnine sestre u predstavi „Ljudi od voska“ Narodnog pozorišta Sombor i za uloga Perside u predstavi „Protekcija“ Narodnog pozorišta Sombor i Gradskog pozorišta Budva. Žiri navodi da Ivana V. Jovanović pokazuje odlične scenske mogućnosti transformacije, pri čemu njeni glumački izbori dolaze iz potpunog stapanja sa dramskim materijalom.
Nagrada “Ardlion za najbolju mušku ulogu” jednoglasnom odlukom žirija je dodeljena Svetozaru Cvetkoviću za ulogu Karla u predstavi „Nestajanje” Ateljea 212 Beograd.
“Svetozar Cvetković se hrabro uhvatio u koštac sa ulogom prekaljenog čoveka pedofila, braneći ga do poslednjeg daha predstavom koja nas u svakom detalju, upozorava i podseća na sveprisutnu banalnost zla iza finih građanskih fasada”, navodi se u obrazloženju ove nagrade od strane stručnog žirija.
“Aradalion za najbolju postavku” pripao je Vanji Maić za scenografiju u predstavi „Ibzenova mašina“ u produkciji Crnogorsko narodno pozorište iz Podgorice. Autorsko rešenje gradi složenu kompoziciju koja uz pomoć pretvara svetlo (realizovano u saradnji sa rediteljkom Anom Vukotić) u jako scenske slike, na kojima se predstava u velikoj meri zasniva, navodi stručni žiri.
Nagrada “Ardalion za najbolji kostimski dizajn”, većinom glasova žirija, pripao je Biljani Grgur koja je nagrađena za kostimografiju u predstavama „Ljudi od voska“ Narodnog pozorišta Sombor i „Protekcija“ Narodnog pozorišta Sombor i Grad Pozorišta Budva. Kako se navodi u obrazloženju žirija za ovu nagradu, u obe drame je predstavljen veliki broj veoma različitih likova detaljne, promišljene i istovremeno personalizovane kostime koji čine jedinstvena stilska celina u svakoj od predstava.
“Ardalion za najbolju epizodnu ulogu” pripao je Vilimu Matuli za ulogu premijera, Hrvoju Kečkešu za ulogu prestolonaslednika i Tariku Filipoviću za ulogu kardinala u predstavi „Smrt na odsustvu“ Satiričkog Kazališta „Kerempuh“ Zagreb.
“Glumci vešto stvaraju scensku trijadu u kojoj se bez njega nema drugi, a opet svako za sebe, ne uskraćuju nam specifičnosti individualnog izraza, igraju svoje uloge dinamično, precizno i duhovito”, navodi se u obrazloženju žirija.
Nagrada “Ardalion za najboljeg mladog glumca” kao i nagrada Politika “Avdo Mujčinović” pripala je Aleksandru Ristoskom za ulogu Joze u predstavi „Ljudi od voska” Narodnog pozorište Sombor. Žiri naglašava da Aleksandar Ristoski u predstavi „Ljudi od voska” precizno, stilski čisto i tehnički nenametljivo donosi ulogu specifičnog scenskog prisustva koje suvereno gradi od detalja.
Specijalna nagrada “Ardalion” se jednoglasnom odlukom žirija dodeljena Nikoli Mijatović, Rista Milutinović, Budimir Stošić i Bratislav Zdravković, mladim glumcima u predstavi „Ptičiji kavez” Beogradskog dramskog pozorišta.
“Zajednička, ali u isto vreme i međusobno raznolika igra mladih glumaca ubedljivo prikazuje živote ugroženih pojedinaca, uspevajući da dopre do publike izaziva saosećanje zasnovano na razumevanju okolnosti u kojima se igra savremeni život”, konstatovao je strućni žiri obrazlažući ovu nagradu.
“Nagradu publike” sa najvećom prosečnom ocenom publike – 4,82, dobila je predstava “Smrt na dopustu” u produkciji Satiričkog kazališta Kermepuh iz Zagreba.
Ovogodišnji 29. Jugoslovenski pozorišni festival “Bez prevoda” održan je pod sloganom “Gde žive istina i pravda” a predstave je selektovala Prof.dr. Marina Milivojević Mađarev.
Povodom selekcije rekla je da pitanja istine i poravde nikada nisu bila tako tesno povezana kao danas i to u vreme razvoja kreiranja virtuelnog sadržaja a sve manje mogućnosti za dolaženje do istine.
“Ako ne znamo šta je istina a šta nije istina, šta se dogodilo a šta se nije dogodilo, šta je uzrok a šta posledica, kako ćemo znati šta je pravda? Živimo u uverenju da su istina i pravda večne i nepromenljive kategorije, ali svakodnevni život nas opominje da se smisao pojmova menja kako se menjaju društveni sistemi. Kako danas doći do istine i pravde? Veliko i značajno pozorište je u sebi uvek davalo zadatak da svedoči istini I zalaže se za pravdu”, kazala je Mađarev obrazlažući selekciju ovogodišnjeg festivala.