Uprkos tome što se Filmski centar Srbije na kraju godine hvali uspesima u sufinansiranju i finansiranju proizvodnje domaćih filmova i manjinskih koprodukcija u 2021, ni pomena od sramote zbog koje je ova institucija već mesec dana na "stubu srama" stručne javnosti.
S obzirom da se danas, 25. decembra navršava 62 godine od osnivanja Filmskog centra Srbije, ova institucija iskoristila je zgodan povod da se osvrne na godinu na izmaku i podseti svih uspeha srpskog filma i rada samog FCS na svojoj internet prezentaciji.
Kao najbitniju delatnost Filmskog centra Srbije u godini za nama izdvojili su konkurse. I uprkos tome što se FCS hvali uspesima u sufinansiranju i finansiranju proizvodnje domaćih filmova i manjinskih koprodukcija u 2021. godini, ni pomena od sramote zbog koje je ova institucija već mesec dana na „stubu srama“ stručne javnosti.
Na konkursima raspisanim i realizovanim u 2021, filmski projekti podržani su sa ukupno 831.610.000 dinara, kako se navodi na sajtu FCS-a, ali jedan je potpuno izostavljen…
I dok u Filmskom centru Srbije naglašavaju da je u 2021. pomognuto ukupno 36 projekata, što zbirno čini najveći broj podržanih dugometražnih srpskih filmova u istoriji FCS-a, kao i da su pomogli ostvarenjima kratkog metra, manjinskim koprodukcijama i da je po prvi put realizovan konkurs u kategoriji Razvoj projekata adaptacije knjiženih dela, ni pomena od još jednog konkursa koji je trebalo da bude realizovan po prvi put u 2021. godini. U pitanju je Pozivni konkurs za eminentne reditelje.
Raspisan 4. avgusta, na konkurs se prijavilo trojica sineasta: Goran Marković sa ostvarenjem „Doktor D“, Želimir Žilnik sa filmom „Sloboda i barbarizam“ i Srđan Dragojević sa „Škartovima“. Konkursna komisija FCS-a 18. oktobra donosi odluku da finansijski podrži ove filmove. Ali, posle četrdesetak dana, tačnije 25. novembra Upravni odbor Filmskog centra Srbije, kojim predsedava Jelena Trivan, odbija predlog sopstvene komisije, i to bez obrazloženja, što je svojevrsni presedan u istoriji ove institucije. Ogroman odijum u javnosti koje je izazvala ova odluka, silne osude od strane struke i udruženja dovele su do toga da je četvoro članova UO FCS podnelo ostavke na članstvo u ovom telu. I do žalbe trojice odbijenih reditelja Ministarstvu kulture. A ravno mesec dana nakon te neuobičajene odluke, obrazloženja za nju još uvek nema. Jedino što je najavljeno iz Filmskog centra Srbije jeste da će „konkurs biti ponovljen do kraja godine, ali s boljim uslovima“. Od konkursa još uvek ništa, kao ni obrazloženja.
Ako se izuzme ova „sitnica“, kojoj se ne nazire rasplet, najveća postignuća Filmskog centra Srbije u 2021, kako se navodi na sajtu FCS-a, jesu domaći filmovi koje je ova institucija podržala. Tako je film „Strahinja Banović“ Stefana Arsenijevića imao svetsku premijeru na Međunarodnom filmskom festivalu u Karlovima Varima, gde je ovenčan nagradom „Kristalni globus“ za najbolji film, priznanjem za najboljeg glumca, za direktorku fotografije, ekumenskog žirija i mreže Europa Cinema Label. A „Nebesa“ Srđana Dragojevića, koja su premijerno prikazana na Međunarodnom filmskom festivalu u Lokarnu, nagrađena su u Valensiji za najbolju fotografiju.
Film „Kelti“ Milice Tomović koji je prvi put viđen na Berlinalu, laureat je silnih priznanja – na Sarajevo film festivalu, u Taipeiiju, Solunskom filmskom festivalu, Festivalu Viennale.. Dokumentarac „Pejzaži otpora“ Marte Popivode, premijerno prikazan na Roteradamskom filmskom festivalu, nagrađen je na Solunskom festivalu dokumentarnog filma, u Sevilji, na Sarajevo film festivalu…
Kratki igrani film „Armadila“ Gorane Jovanović nagrađen je za najbolji kratkometražni u Motovunu, a „Kako sam pobedio bronzu i lepak“ Vladimira Vulevića u Drezdenu. Film „Oaza“ u režiji Ivana Ikića, premijerno je prikazan 2020. godine na Venecijanskom filmskom festivalu, gde je i nagrađen, dok je tokom proteklih 12 meseci dobio priznanja u Sofiji, Burgasu, Bukureštu, Košicama…
U okviru izdavačke delatnosti Filmskog centra Srbije, objavljeno je šest knjiga o sedmoj umetnosti – „Priča: Sadržaj, struktura, stil i principi pisanja scenarija“ Roberta Mekija, „Putujuće zabavne radnje“ i „Radnja mešovite robe“ Branka Vučićevića, „Kulturna politika i stimulacija filmske proizvodnje u Srbiji“ Darje Bajić Božović, „Nacija, žanr“ Dragana Jovićevića, „Snimatelji u srpskom igranom filmu“ Maje Medić, a do kraja godine bi trebalo da izađu „Teorija filmske kritike“ Tomislava Gavrića i „Neda Arnerić: Čarobna melanholija“, čiji je priređivač Anita Panić.
Organizovani su Dani knjige Filmskog centra Srbije i knjigomat, a na inicijativu FCS-a u junu je osnovana Asocijacija filmskih festivala Srbije – AFIFS. Predstavnici sedam manifestacija u Srbiji – Festivala evropskog filma Palić, Festivala filmskog scenarija, Festivala glumačkih ostvarenja – Filmski susreti, Leskovačkog internacionalnog festivala filmske režije, Festivala autorskog filma, Šumadijskog internacionalnog filmskog festivala debitantskog filma i Slika u pokretu udružili su se radi zajedničkog delovanja na podsticanju i unapređenju javnog prikazivanja u oblasti domaćeg kinematografskog stvaralaštva, decentralizacije i promocije domaćih filmskih ostvarenja realizovanih uz podršku FCS-a.
U Parizu je u novembru održan Francusko-srpski koprodukcijski market, dok su u okviru Festivala autorskog filma održani Šesti francusko-srpski filmski susreti.
Izložba „Tragovi jednog vremena – Filmski plakat 1945-1970“, na kojoj su predstavljeni filmski plakati iz fundusa i arhive Filmskog centra Srbije, među kojima iz ostvarenja „Skupljači perja“, „Kad budem mrtav i beo“, „Rani radovi“, „Marš na Drinu“, osim u Dvorani kulturnog centra Beograda, bila je postavljena u 12 gradova Srbije, a zbog velikog interesovanja videće je posetioci širom Srbije i 2022. godine.
Početkom decembra u Drvengradu održana je prva konferencija Mreže kinoprikazivača Srbije „Vidimo se u bioskopu!“, kao i redovna skupština te mreže, a tokom godine FCS je u saradnji sa Domom omladine Beograda organizovao četiri tribine o identitetu srpskog filma u 21. veku.
Manifestacija „Dani srpskog filma“ održana je poslednjih dana oktobra 2021. u više od 40 bioskopa i insitutucija kulture širom Srbije, dok je u okviru „Karavana srpskog filma“ prikazano devet aktuelnih filmova u u osam srpskih gradova.
Podsetimo, Filmski centar Srbije, osnovan 1959. godine, danas ima status ustanove kulture od nacionalnog značaja, a osnivačka prava od 2011. ima Republika Srbija.
Bonus video:
Bura na filmskoj sceni
Koje je tvoje mišljenje o ovoj temi?
Učestvuj u diskusiji ili pročitaj komentare