Toplotni talas u jednom od najhladnijih regiona sveta izazvao je šumske požare i sibirskom gradu Jakutsku zapretio apokalipsom u obliku gustog otrovnog dima, javile su službe za nadgledanje atmosfere. Smatra se da visoki nivoi čestica, a možda i hemikalija, uključujući ozon, benzen i vodonik-cijanid, čine ovo jednim od najgorih zagađivača vazduha u svetu. Lokalne vlasti upozorile su 320.000 stanovnika da ostanu u zatvorenom kako bi izbegli gušenje od dima.
Satelitska analiza pokazuje da su poslednjih dana nivoi PM2,5 ili malih čestica koje mogu ući u krvotok i oštetiti ljudske organe porasli iznad 1.000 mikrograma po kubnom metru, što je 40 puta više od preporučenih nivoa bezbednosti u Svetske zdravstvene organizacije.
U utorak su monitori kvalitete vazduha u Jakutsku izmerili nivo PM2,5 od 395 mikrograma.
Ovo spada u ekstremnu kategoriju „vazdušne apokalipse“, koja po definiciji ima „trenutne i ozbiljne posledice za sve“.
Outstanding fires in Yakutia, Siberia! https://t.co/syahQspV5o
— severe-weather.EU (@severeweatherEU) July 20, 2021
CNN piše da je veliko područje prekriveno maglom, a požari se probijaju kroz šume koje su suve nakon nekoliko nedelja vrućine. Požari su veliki, a vetrovi jaki – dim putuje sve do Aljaske.
Naučnici veruju da je ljudski faktor u klimatskim promenama važan uzrok ovih događaja. Jakutsk, glavni grad ruske severoistočne savezne republike Saha, poznate i kao Jakutija, najhladniji je zimski grad na planeti, ali zbog globalnog zagrevanja letnje temperature ovde rastu najmanje 2,5 puta brže od svetskog proseka.
#Nature ? More than 1 million hectares of forest destroyed by fires in eastern #Siberia, Russia.
In some of the world's coldest inhabited areas, air pollution ? is well above the parameters recommended by the WHO. pic.twitter.com/woYfxMDE4o
— Meteored | YourWeather (@MeteoredUK) July 19, 2021
Prošle godine, tokom neobično produženih vrućina u širem sibirskom regionu, temperature su bile najmanje pet stepeni Celzijusa iznad proseka januar-jun, što je dovelo do topljenja permafrosta, urušavanja zgrada i stvaranja neobično ranog i intenzivnog početka sezone šumskih požara.
Naučnici kažu da je to zbog izduvnih gasova, industrijskih emisija, krčenja šuma i drugih ljudskih aktivnosti, ističe Gardijan.
Požar u najhladnije naseljenom mestu na svetu
Trend obaranja rekorda nastavljen je ovog proleća, ranije nego obično i nešto južnije nego prošle godine, u blizini naseljenijih područja, poput Jakutska.
Veliki deo gradske okoline sa oko 300 000 stanovnika čini gusta četinarska šuma (tajga), koja se lakše zapali kada je vruće i suvo. Siberian Times je početkom maja izvestio o prvom požaru u okolini Ojmjakona na severoistoku Jakutije, koji je poznat kao najhladnije naseljeno mesto na svetu zbog rekordno niskih temperatura.
Forest fires are consuming large portions of Siberia. @dwatchnews_eur https://t.co/kxcpt7OYW6
— Lynn Edwards (@lynn_valepixi) July 21, 2021
Kako su se požari širili na tom području je raspoređeno više od 2.000 vatrogasaca iz Jakutije kao i pojačanje iz drugih delova Rusije.
Vojni avioni su korišćeni za natapanje šuma vodom i sijanje oblaka srebrovim jodidom i tečnim azotom da bi izazvali kišu. Sve u svemu, ovo je najveća vatrogasna operacija u ovom regionu od raspada Sovjetskog Saveza. Međutim, uprkos velikim naporima, desetine požara i dalje besne još uvek van kontrole.
Russia's air forces have joined firefighters battling wildfires in Siberia’s Yakutia, where fire has torn through more than 1.5 million hectares of land ⤵️ pic.twitter.com/CeR74WYgh3
— Al Jazeera English (@AJEnglish) July 21, 2021
Zastrašujući video iz regiona prikazuje gusti crni dim i crveni plamen duž autoputa Kolima, koji je u sovjetsko vreme bio poznat kao „Put kostiju“ zbog stotina hiljada zatvorenika koji su umrli tokom gradnje. Od tada je ovaj glavni put zatvoren. Turisti na čamcu na reci Leni objavili su snimke svog krstarenja pored zapaljenih brda sa mobilnog telefona.
?? The city of #Yakutsk in Eastern #Siberia was completely covered with smoke due to forest fires.
The city has had the dirtiest air in the world for a week, according to data from the IQAir service. pic.twitter.com/xShKizkpqW— GLOBAL NEWS NEXUS (@globalnwsnexus) July 19, 2021
Prošle nedelje je Ministarstvo za vanredne situacije Republike Saha reklo da više od 250 požara gori na 5.720 kvadratnih kilometara, površini otprilike dvostruko većoj od Luksemburga. Satelitske slike američke svemirske agencije NASA pokazale su ogromne oblake dima koji se uzdižu u atmosferu.
Na osnovu satelitskih posmatranja, služba za praćenje atmosfere Kopernikus Evropske unije izvestila je da su šumski požari u Sahi od 1. juna ispuštali 65 megatona ugljenika, što je znatno iznad proseka 2003-2020. Ovo je drugi najveći ukupni rezultat ikada a po svemu sudeći srušiće i prošlogodišnji rekord ako se trenutni trend nastavi do uobičajenog završetka požarne sezone krajem avgusta.
Dim požara sadrži više toksina nego najzagađeniji urbani centri. Mark Parington, viši naučnik iz Kopernika, rekao je da analiza atmosferskih aerosola iz vatre u Sahi sugeriše nivo površinskih PM2,5 iznad 1.000 mikrograma po kubnom metru vazduha, zajedno sa ostalim potencijalnim sastojcima kao što su ozon, amonijak, benzen, vodonik-cijanid i organski aerosoli.
Poređenja radi, godišnji prosek u gradovima poznatim po smogu kao što su Peking, Hotan, Nju Delhi i Gaziabad iznosi između 100 i 110. Parington je rekao da klimatske promene pomažu u stvaranju uslova za više požara u severnim borealnim šumama u Sibiru, Kanadi i severnim zemljama Evrope, koja se zagreva brže od globalnog proseka.
Pratite nas i na društvenim mrežama: