Lekari su uspeli da uklone neizlečivi zloćudni kancer iz tela tinejdžerke Alise (13) prvom upotrebom revolucionarne nove vrste terapije.
Naime, Alisi je u maju prošle godine dijagnostikovana T-ćelijska akutna limfoblastna leukemija.
Magligni kancer u telu devojčice se ponašao krajnje agresivno, piše BBC.
Podvrgnuta je višemesečnoj mučnoj hemoterapiji, a potom i transplantaciji koštane srži. Ništa od ovoga nije pomoglo u lečenju.
Lekari su počeli da gube nadu i razmišljaju o tome kako da olakšaju njene muke, koje su usledile nakon pogoršanja zdravstvenog stanja.
Alisina majka Kiona kaže da je u ovo vreme prethodne godine strahovala od toga da njena ćerka može umreti svakoga trena.
„Mislila sam da je to poslednji Božić sa njom, sa suzama u očima sam dočekala njen 13. rođendan 13. januara“, rekla je devojčicina majka za BBC.
Međutim, čudo se ipak dogodilo. Lekari iz bolnice Great Ormond Street odlučili su da probaju da devojčicu izleče inovativnim metodom – koja joj je na kraju i spasila život.
This is an incredible step in treating #leukaemia. Really hope Alyssa continues her recovery & can lead a normal teen life now BBC News – Base editing: Revolutionary therapy clears girl's incurable cancerhttps://t.co/KVaB4mw58h
— Littleshopofideas 💙 (@Pennyw61) December 11, 2022
Tim lekarskih naučnika iz Great Ormond Street-a odlučio je da testira tehnologiju koja uređuje baze (gradivne blokove genetskog koda) i izmišljena je pre samo šest godina.
Naime, postoje četiri tipa baza – adenin (A), citozin (C), guanin (G) i timin (T) – i one su gradivni blokovi našeg genetskog koda. U telima ljudi postoji na milijardu ovakvih baza koje se nalaze u DNK i važne su za funkcionisanje čoveka.
Alyssa
donated her hair when she found out she would lose it anyway
What happened next would have been unthinkable just a few years ago and has been made possible by incredible advances in genetics.The team at Great Ormond Street used a technology called base editing pic.twitter.com/Jtk7bvx6NZ
— Ian Pyke (@IanIanpyke) December 11, 2022
Uređivanje baze omogućava naučnicima da zumiraju precizan deo genetskog koda, a zatim izmene molekularnu strukturu samo jedne baze, pretvarajući je u drugu i menjajući genetska uputstva.
Veliki tim lekara i naučnika koristio je ovu alatku za projektovanje novog tipa T-ćelija koje su bile sposobne da pronađu i ubiju Alisine kancerogene T-ćelije.
Počeli su sa zdravim T-ćelijama koje su došle od donatora i krenuli u njihovu modifikaciju.
Prva osnovna izmena onemogućila je mehanizam ciljanja T-ćelija kako ne bi napale Alisino telo. Druga je uklonila hemijsku oznaku, nazvanu CD7, koja se nalazi na svim T-ćelijama. Treća je sprečila da ćelije budu ubijene lekom za hemoterapiju i poslednja faza genetske modifikacije naložila je novim zdravim T-ćelijama da krenu u lov na bilo šta sa oznakom CD7 kako bi uništile svaku T-ćeliju u njenom telu – uključujući i one kancerogene. Zato se ova oznaka mora ukloniti sa terapije – inače bi se samo uništila.
13-year-old Alyssa now has no detectable cancer cells after becoming the first person to receive CRISPR base editing 🥹❤️ However, whether she’s free of the condition for the years to come is unknown. https://t.co/VX80J1FMRK
— Dylan J. Dance (@dylanjdance) December 11, 2022
Ako terapija uspe, Alisin imuni sistem – uključujući T-ćelije – biće ponovo izgrađen drugom transplantacijom koštane srži.
Profesor Vasim Kasim iz Great Ormond Street-a je rekao da ova genetska manipulacija veoma brzo napreduje i da ima ogroman potencijal da se koristi i za izlečenje čitavog niza drugih bolesti.
Ipak, Alisa nije sasvim ostala imuna na nove infekcije, pošto su nove T-ćelije napale i kancerogene T-ćelije u njenom telu i one koje je štite od bolesti.
Posle mesec dana, Alisa je podvrgnuta drugoj transplantaciji koštane srži kako bi se obnovio njen imuni sistem.
Ona je provela 16 nedelja u bolnici i nije mogla da vidi nikoga od porodice zbog bojazni da bi mogao da joj „donese“ klice nekog od sezonskih virusa.
Takođe, na prvom tromesečnom pregledu nakon ugrađivanja novih T-ćelija otkriveni su znaci da se rak vraća. Međutim, lekari su za sada uspeli da ih otklone terapijom.
Porodica i Alisa se nadaju da se zloćudna bolest nikada neće vratiti, ali ističu da su u svakom slučaju više nego zahvalni na „kupljenom vremenu“.
„Neverovatno je što sam dobila ovu priliku, veoma sam zahvalna na tome. Dočekaću i ovaj Božić, biti deveruša na venčanju svoje tetke, ponovo vozim bicikl i idem u školu“, rekla je Alisa.
BONUS VIDEO Horska antistres terapija koja traje dve decenije