Foto: TANJUG/ SAVA RADOVANOVIĆ,Vesna Lalić

Sabor Srpske pravoslavne crkve na nedavnom zasedanju razmatrao je promene u crkvenoj organizaciji po kojima bi se značajno povećao broj mitropolija, pa bi tu titulu, po svemu sudeći, mogao da ponese i dosadašnji episkop vranjski Pahomije. Međutim, kako navodi izvor Nova.rs iz SPC, pomenute izmene zbog nejasnog kriterijuma nisu našle na potpuno odobravanje ni u samim crkvenim krugovoima, pa se još razmišlja da li će biti konačne, kako i na koji način će biti objavljene.

U zvaničnom saopštenju piše samo da se Sabor bavio “izmenama i dopunama odredaba Ustava SPC koje se tiču titulatura eparhijskih arhijereja”, ali se ne precizira o čemu se konkretno radi.

Da je u pitanju podizanje više sadašnjih episkopskih titula potvrdila je i Eparhija zvorničko-tuzlanska, a u javnosti se pominjalo 10 do 15 novih titula mitropolita.

Fotije se pohvalio novom titulom

Episkop Fotije je u tekstu pod naslovom “Reč o novim titulama u SPC” naveo je da će njegova nova titula biti arhiepiskop i mitropolit zvorničko-tuzlanski, ali da će početi zvanično da se primenjuje kada službeno o tome dobije pisanu odluku Sabora.

Vladika Fotije Foto: Nemanja Jovanović/Nova.rs

„U svakom slučaju dobijanje ove drevne titule, lično smatram blagoslovom Crkve, i gledam na to kao na zajednički doprinos svih crkvenih delatnika i svih naših vernika kroz istoriju, a posebno onih od 1920. godine, kada je naša eparhija iz statusa mitropolije, zarad jedinstva Srpske Crkve, vraćena u status eparhije“, naveo je episkop zvorničko-tuzlanski Fotije, na sajtu eparhije.

Nejasni kriterijumi

Međutim, kako tvrdi sagovornik Nova.rs iz SPC koji je želeo da ostane anoniman, ove promene nisu baš naišle na odobravanje u samoj Crkvi prvenstveno zbog nejasnog kriterijuma po kom eparhije prerastaju u mitropolije.

“Prvobitna ideja je bila da status mitropolije dobiju sve takozvane stare eparhije, odnosno one koje su formirane još u 13. veku, odnosno što ih je osnovao još Sveti Sava, kao i da taj status imaju i veliki regionalni centri. Onda se pojavio i predlog da bi bilo dobro da titulu mitropolita dobiju i oni koji su dugo na čelu pojedinih eparhija, mada je bilo različitih tumačenja da li bi to trebalo da budu oni sa preko 15, 20 ili 25 godina episkopskog staža. Po tom kriterijumu bi među mitropolite verovatno upao i episkop Pahomije” objašnjava izvor Nova.rs.

Međutim, kako dodaje, cela ta reorganizacija nije baš naišla na oduševljenje u crkvenim krugovima, pa još uvek nije sigurno da li će zaživeti u ovom obliku ili će doći do nekih korekcije.

Postupak zbog seksualnog zlostavljanja

Bez obzira na to ko su ostali episkopi koji bi mogli da dobiju titulu mitropolita, nema sumnje da bi najviše u javnosti odjeknula takva vrsta nagrade za episkopa vranjskog Pahomija, protiv koga se, između ostalog, vodio sudski postupak zbog seksualnog zlostavljanja tri maloletna dečaka, kao i jednog punoletnog.

Vladika Pahomije Foto:Vesna Lalić

Četvorica mladića su 2002. godine optužili Tomislava Gačića (Pahomija) za seksualno zlostavljanje u periodu od 1999. do 2002. u službenim prostorijama Eparhije vranjske, a krivične prijave protiv njega podneli su 31. decembra 2002. godine.

Trojica mladića tada su imala manje od 14 godina, a jedan je bio stariji. Sudski postupak je vođen za trojicu oštećenih. Za ceo skandal se saznalo 8. januara 2003. godine, kada su mladići u svojim svedočenjima naveli da ih je vladika pipkao, mazio, terao ih da se „druže“, što su oni odlučno odbili.

PROČITAJTE JOŠ:

Posle višegodišnjeg postupka vladika Pahomije je oslobođen 2006. godine, a Vrhovni sud Srbije je 2007. konstatovao da je bilo propusta u radu nižih sudova. Međutim, njegova presuda bila je deklarativnog karaktera i nije mogao da se ponavlja postupak.

“Da nije taj koji jeste, izbacili bi ga preko vrata”

Crkveni odbornici Eparhije vranjske uputili su maja 2009. godine pritužbu vrhu SPC na rad Pahomija. U njoj su naveli da je Pahomije “prevršio sve mere, te da nije to što jeste, narod bi bio primoran da takvog izbaci na velika vrata napolje”.

„Naime, pored svih afera, a možda i krivičnih dela što je najverovatnije počinio, ali to neka mu dragi Bog sudi na onom ili ovom svetu, nama nije namera da o tome pišemo, već o njegovom ponašanju, kao i o radu na uništenju svih crkvi na teritoriji koju on vodi“, navode u pritužbi.

Tako navode da je nakon smrti igumana manastira svetog Prohora Pčinjskog Pajsija, episkop Pahomije navodno zapusteo sve manastire osim ženskih.

Orden od Vučića

„Svi koji su došli monasi, iskušenici, a njih je bilo oko 20-30 pobeglo je lično od episkopa Pahomija. Što je strašnije i crna slika njegovog rada to je da je od njegovog dolaska opustošio sve crkve – uveo je namet, izmišljene fondove da bi sve prihode od crkve što uberu u toku godine za svoje potrebe, tj. održavanje istih uzeo za tobož eparhiju“, naveli su odbornici.

Foto:Nemanja Jovanović/Nova.rs

Međutim, vladika Pahomije je u februaru 2022. godine u ime manastira Prohor Pčinjski primio Sretenjski orden prvog stepena u Palati Srbija u Beogradu iz ruku predsednika Aleksandra Vučića. Orden je dodeljen manastiru za naročite zasluge u očuvanju i negovanju pravoslavlja i tradicije srpskog naroda povodom 950 godina postojanja.

Koje je tvoje mišljenje o ovoj temi?

Učestvuj u diskusiji ili pročitaj komentare