0
Izložba kojom se obeležava sto godina od pokretanja avangardnog časopisa "Zenit", prvog radikalno avangardnog i internacionalnog časopisa na jugoslovenskom kulturnom prostoru, biće otvorena 3. juna u 19 časova u Galeriji RIMA u Kragujevcu.
Ova internacionalna revija koja je izlazila u periodu između 1921. i 1926. godine, najpre u Zagrebu, a potom u Beogradu, objavljivala je priloge više od stotinu autora iz čitavog sveta, među kojima su značajna imena evropske i jugoslovenske umetnosti poput Marinetija, Erenburga, Gola, Majakovskog, Bloka, Kandinskog, Tatljina, Lisickog, Delonea, Tokina, Vinavera, Crnjanskog, Petrova, Bijelića, Sajsela/Kleka, Ve Poljanskog…
„Zenit“, koga je pokrenuo i uređivao mladi pesnik i prevodilac Ljubomir Micić, predstavljao je savremene umetnike i avangardne pokreta (od ekspresionizma, kubizma, futurizma i orfizma, preko dadaizma, do suprematizma i konstruktivizma) sa ciljem da raskinu sa tradicijom i stvore novu umetnost koja bi bila aktivni učesnik u stvaranju novog i humanijeg sveta. Antiratnog i nadnacionalnog karaktera „Zenit“ je davao i doprinos najaktuelnijim umetničkim zbivanjima u Evropi kroz ideje zenitizma, autentično jugoslovenskog pokreta koji je i danas međunarodno priznat kao deo mreže avangardnih pojava u Evropi između dva svetska rata.
Na izložbi u Galeriji RIMA posetioci će moći da vide originalne primerke časopisa „Zenit“ i izdanja Biblioteke „Zenit“, kao i knjižnu i dokumentarnu građu u vezi sa zenitističkim aktivnostima. Kuriozitet ove postavke u odnosu na beogradsku izložbu, koja je održana u februaru, jeste likovni segment postavke koga čine grafike Mihaila S. Petrova – sedam linoreza štampanih 1971, prema originalnim pločama iz 1921. i 1922. godine, koje je umetnik objavio kao jedinstvenu mapu ograničenog tiraža povodom pedeset godina svog umetničkog rada.
Petrov se prvi put pominje i njegova grafika pojavljuje u šestom broju „Zenita“, objavljenom jula 1921. godine, pa ova izložba obeležava i stogodišnjicu saradnje „Zenita“ i Mihaila S. Petrova. Na postavci u Galeriji RIMA posebno mesto zauzimaju Petrovljeve grafike „Autoportret sa lulom“ (objavljena 1921), „Ritam“ (objavljena na naslovnici desetog broja „Zenita“ 1921) i „Zenitu u počast“ (13. broj iz 1922). Saradnju sa „Zenitom“ Petrov je nastavio i po preseljenju redakcije časopisa u Beograd 1923. godine, kada se na naslovnici prvog beogradskog broja časopisa u februaru 1924. našao njegov portret Ljubomira Micića, koji je danas izgubljen.
Period neposredno po zabrani „Zenita“ kada je Micić, živeći u Parizu, pokušavao da u emigraciji obnovi časopis i zenitističke aktivnosti na izložbi je predstavljen grafikama Edvarda Stepančića, slovenačkog umetnika koji je pripadao „Tršćanskoj konstruktivističkoj grupi“.
Otvaranje izložbe u kragujevačkom prostoru Galerije RIMA koincidira sa vekom od objavljivanja „Manifesta zenitizma“, prvog izdanja Biblioteke „Zenit“, čiji su autori Ljubomir Micić, Ivan Gol i Boško Tokin. Postavka donosi reprinte četiri „Zenitova“ izdanja uz prateću publikaciju istoričarke književnosti Vidosave Golubović.
Ove godine obeležava se i pola veka od smrti Ljubomira Micića, pesnika, prevodioca i kritičara, pokretača i urednika časopisa „Zenit“ i Biblioteke Zenit, tvorca Galerije Zenit, umetničke kolekcije dela međunarodnog kruga avangardnih umetnika, koja se danas čuva u Narodnom muzeju, kao i osnivača i glavnog ideologa pokreta zenitizma.
Izložba u kragujevačkom prostoru Galerije RIMA trajaće do 3. jula.
