Slavimo 70. rođendan u ambijentu kojim dominira borba za poboljšanje materijalnog položaja, medijska ekspanzija Udruženja književnih prevodilaca Srbije i jačanje svesti o značaju prevođenja za kulturu našeg naroda, kaže za Nova.rs nagrađivani prevodilac i potpredsednik UKPS Vladimir D. Janković.
„Kao Helen što je bio familijaran sa celom vaseljenom: i sa bogovima i sa demonima, s vodama i valovima, i prevodilac treba da je familijaran sa svim umetničkim lepotama i odlikama oba jezika. Takav prevodilac daće kvalitetan prevod“, govorio je Miša Đurić, jedan od najvećih srpskih filologa, prevodilaca, filozofa i omiljenih profesora generacija i generacija studenata.
Upravo je Miloš N. Đurić bio jedan od osnivača Udruženja književnih prevodilaca Srbije 1951. godine, u kući Milana Piroćanca u Beogradu, na čuvenoj adresi – Francuska 7.
Temelje ovom udruženju, koje slavi 70. rođendan, pored Đurića, postavila je grupa književnih prevodilaca, koji su se svojim darom i radom istakli pre Drugog svetskog rata. Bili su to i Živojin Simić, Božidar Marković, Vera Stojić, Borivoje Nedić, Jelisaveta Marković, Petar Mitropan, Mihajlo Đorđević, Raško Dimitrijević i Luka Semenović.
– U trenucima kada se, na svoju 70-godišnjicu, osvrće unazad i gleda unapred, Udruženje ima, uprkos veoma delikatnom trenutku, razloga za zadovoljstvo, jer se rukovodstvo, na čelu s predsednikom Duškom Paunkovićem, izborilo za poboljšanje materijalnog statusa samostalnih umetnika – priča za Nova.rs potpredsednik ovog udruženja, i nagrađivani književni prevodilac s francuskog i engleskog jezika Vladimir D. Janković.
Posle smrti Miše Đurića 1969. godine utemeljena je nagrada koja nosi njegovo ime. To je i najvažnija nagrada koju Udruženje književnih prevodilaca dodeljuje svake godine, a pre neki dan laureati ovog značajnog priznanja postali su, pored našeg sagovornika za prevod dela „Beren i Lutijena“ Dž. R. R. Tolkina, i Maja Anastasijević (prevod proze Regine Šer „Bog stanuje u Vedingu“) i Marina Adamović Kulenović, za prevod „Nasleđa Rima. Evropa i Mediteran 400. – 1000.“ Krisa Vikama. Ovo udruženje od 1987. dodeljuje i Nagradu za životno delo, kao i priznanja koje nose imena velikih prevodilaca: Jovana Maksimovića, Radoja Tatića, Mihajla Đorđevića, Aleksandra Spasića, Gordane Todorović, Branka Jelića, Ljubiše Rajića i Matilde Trifunović.
Međutim, u UKPS-u, koje je danas član evropske asocijacije nacionalnih književno-prevodilačkih udruženja CEATL, ima i razloga za nezadovoljstvo:
– Književni prevodioci su, kao po nekoj definiciji, nezadovoljni materijalnim vrednovanjem njihovog stvaralačkog rada, pa čak i nominalnim priznanjem njihovog stvaralačkog čina. Osim subjektivnih, tu je još jedan, objektivan činilac koji pogoduje nepovoljnoj klimi: restriktivni ambijent koji nam je nametnuo poseban režim života diktiran uzusima pandemijskog bitisanja – navodi Janković.
Osim neprestane borbe za prava književnih prevodilaca, najvažnije obeležje Udruženja književnih prevodilaca Srbije, prema rečima našeg sagovornika, jeste časopis „Mostovi“, koji u kontinuitetu izlazi još od 1970. godine. Ali, i Beogradski prevodilački susreti, koji se održavaju po 46. put. Za sutra je putem Zuma zakazano „Prevodadžisanje“, a dan kasnije, preko iste platforme, „Prevođenje književnosti za decu“.
– U poslednjih desetak godina, BEPS se preobrazio u moderan sabor književnih prevodilaca, kojima je ova manifestacija prilika da razgovaraju, da se sretnu sa srpskim autorima koje prevode na svoje jezike, i provedu nekoliko dana u Beogradu i Srbiji kao ljudi sa svih meridijana koji su svoje kulture oplemenili plodovima srpske, a srpsku kulturu svojim darom i posvećenošću – zaključak je Vladimira D. Jankovića.
Bonus video:
Andrićevi znakovi u Beogradu