2
Tokom 2022. i 2023. godine zabeležena je, po prvi put, pojava nekih novih vrsta riba u Jadranskom i Sredozemnom moru, a jedna od njih je tzv. riba veverica.
N1 Zagreb proverio je koje su to vrste koje sada srećemo u moru, a kojih ranije nije bilo.
Kako su kazali iz Ministarstva privrede i održivog razvoja, nedavno je u Jadranskom moru zabeležena i vrsta gonič iglica (Tylosurus crocodilus). Dodaju da se riba veverica po prvi put u Jadranskom moru pojavila 2022. godine u Italiji kod Trsta.
“Radi se o suptropskoj ribi atlantskog porekla, koja u prirodnom području rasprostranjenosti živi uz koralne grebene na dubini od nula do 180 m. U zapadnom delu Atlantskog oceana zavičajna je od Severne Karoline u SAD-u do Brazila, zatim na ostrvu Ascension i Saint Helena u centralnom delu južnog Atlantskog oceana i od Gabona do Angole u istočnom delu okeana.
Kao i mnogim tropskim i suptropskim vrstama, za širenje i uspostavljanje populacija pogoduje joj topla klima te bi zbog zagrevanja mora usled klimatskih promena moglo doći do širenja ove, ali i drugih stranih vrsta u unesenom području”, kazali su iz Ministarstva.
Takođe, pozivaju građane da prijave strane vrste koje primete. O pojavi novih vrsta u Jadranskom moru za N1 je govorio i dr. sc. Neven Iveša, dipl. ing. biologije sa Univerziteta Jurja Dobrile u Puli. On navodi da je nekoliko razloga za to.
“Ispuštanja balastnih voda mogu se smatrati glavnim uzrokom unosa novih vrsta u nova staništa. Mogući su i zbegovi iz akvarijuma ili akvakulture, ali takvi slučajevi su puno ređi. Nove vrste se detektuju upravo na područjima saobraćajnih luka kao npr. u Tršćanskom zalivu”, objasnio je Iveša i dodao:
“Poslednjih godina širom planete beleže se i prirodne migracije tropskih i suptropskih vrsta prema severnim delovima hemisfere čemu doprinosi globalno otopljenje, odnosno povećanje prosečne temperature mora.”
Neke vrste mogu postati invazivne
Što se tiče ribe ververice, Iveša navodi da je njeno ponovno pojavljivanje u Jadranskom moru verovatno posledica ispuštanja balastnih voda.
Slično smatra i mag. biologije Zrinka Jakl, voditeljka Programa zaštite prirode u Udruženju za prirodu, okolinu i održivi razvoj Sunce. Ona naglašava i ulogu Sueckog kanala koji je spojio Sredozemno i Crveno more, a kojim je omogućen dolazak tropskih vrsta u Sredozemno more. Uz to, veliku ulogu u nastanjivanju tropskih vrsta odigralo je i povećanje temperature mora, kao i intenzivan pomorski saobraćaj. Ali, nisu samo nove ribe noviteti u Jadranskom moru…
“Postepeni dolazak ovih vrsta od juga prema severu Sredozemnog mora i Jadrana beleži se već dugi niz godina. Ribe su najočigledniji novi stanovnici, međutim reč je i o novim vrstama algi i beskičmenjaka. Deo ovih vrsta se brzo razmnožava, a nema prirodnog neprijatelja na ovim prostorima, pa tako mogu postati invazivne, odnosno pogubne za lokalnu bioraznolikost”, istaknla je Jakl za N1.
POGLEDAJTE JOŠ:
Navela je i neke primere. “Primer takve vrste je riba paun ili vatrenjača (Pterois miles), tropskoj vrsti koja je već nanela značajnu ekonomsku štetu u mnogim ne-tropskim morima, a 2021. je prvi puta zabeležena i u Jadranu. Reč je o predatoru koji se brzo razmonožava, a hrani svim vrstama riba u priobalju i to pogotovo manjim ribama. Ima otrov u gotovo svim leđnim perajama i ubod je vrlo bolan, ali retko može izazvati ozbiljnije posledice. Ovom vrstom se hrane jedino veći predatori poput morski pasa, raža i kirnji, međutim ove vrste su u Jadranu prelovljene i na ivici izumiranja.”
