0
Povodom Dana državnosti u Domu legata Udruženja za kulturu, umetnost i međunarodnu saradnju Adligat, izloženi su originalni rukopisi – pisma slikara Save Šumanovića i dopisnice iz lične arhive Uroša Predića ispisane njegovom kao i rukama Laze Кostića, Paje Jovanovića, Stevana Mokranjca, Bogdana Dunđerskog, Bete Vukanović, i mnogih drugih velikana, saopštili su iz ove ustanove kulture.
Predsednik Adligata Viktor Lazić je istakao da poslednjih godina nisu izlagali ove vredne eksponate, ali je sada, posle rekonstrukcije prostora, napravljena posebna postavka posvećena ovoj dvojici velikih slikara koji su neizmerno zadužili našu umetnost i sve nas.
U Adligatu se nalazi zbirka sa 20 pisama i više od 50 stranica rukopisa Save Šumanovića upućenih Rastku Petroviću, a na nekima postoje i njegovi crteži. Kako se navodi, pisma su od izuzetnog značaja za srpsku kulturu, zato što pružaju uvid ne samo u prijateljstvo dva srpska velikana, već i zbog toga što slikovito govore o ličnosti Save Šumanovića, kako u trenucima punog zdravlja, tako i u retkim trenucima duševne slabosti.
Među pismima od kojih neka nisu bila poznata javnosti, nalaze se i ona koja je Šumanović pisao u najtežim trenucima svog života, u momentima duševne slabosti. Od ukupno 20 pisama, dva je Rastku Petroviću uputila Savina majka Persida, moleći ga da pomogne njenom sinu.
Кada se sagleda prepiska kao celina do izražaja dolazi slikareva topla duša, njegova lična patnja i muka, upinjanje da duševnu bolest koju ima kontroliše i beskrajna briga za sve koji zbog toga pate i kojima, bez svoje krivice, nanosi bol i trošak. Sava je bio beskrajno brižan, topao, dobronameran, rođen u nesrećnom vremenu, sa bolešću koju je većinom uspešno držao pod kontrolom. U pismima na više mesta moli da ode u bolnicu, moli za pomoć i obrazlaže svoje zdravstvene tegobe. To je velikan koji je duboko svestan sopstvenih problema i koji bi želeo svakom da pomogne.
Ova pisma je poklonila Danica Leko, članica i osnivač Udruženja Adligat, naslednica jedne od najznačajnijih starih beogradskih porodica čiji legat se nalazi u ovoj ustanovi.
Zbirka Uroša Predića u Adligatu čini čak 1.700 arhivskih dokumenata, od kojih je izbor pedesetak najzanimljivijih prikazan na izložbi. Glavnicu čine dopisnice i pisma slikara, od čega je više od 80 slikar poslao porodici u rodni Orlovat. Ostale je razmenio sa znamenitim ličnostima svoga doba, prijateljima i poznanicima. Pored već pomenutih, tu suBogdan Popović, Slobodan Jovanović, Vladimir Ćorović i drugi.
Viktor Lazić kao posebno zanimljivu izdvaja dopisnicu Laze Кostića u kojoj slavni pesnik pominje slavsku ikonu, koju mu je naslikao Predić.
Pored izdvojene zbirke Uroša Predića, u Adligatu se mogu pronaći dodatni materijali o slikaru. Među njima je i Zbirka Joce Vujića u kojoj se nalazi Predićevo pismo ovom veleposedniku i jednom od najvećih srpskih kolekcionara.
U saopštenju se navodi da nisu svi predmeti koji čine legat stručno obrađeni i analizirani, tako da se može očekivati još za istoriju umetnosti i biografe vrednih nalaza.
Bonus video: Peca Popović o Milanu Vlajčiću