Muzej savremene umetnosti Vojvodine (MSUV) u Novom Sadu organizuje 3. novembra u svojoj Kino sali naučnu konferenciju o spomeničkoj skulpturi posvećenoj Narodnooslobodilačkoj borbi (NOB) u Jugoslaviji u periodu od završetka Drugog svetskog rata do početka 90-ih i ratnog raspada države, a cilj tog skupa sa međunarodnim učešćem je otvaranje mogućnosti za celovitije interpretacije i vrednovanja spomeničke plastike iz socijalističkog razdoblja.
Projekat koji obuhvata konferenciju i zbornik radova, koji će biti objavljen do kraja 2023, pružiće presek tipologije oblikovanja, tumačenja i valorizacije spomenika u bivšim jugoslovenskim republikama, nadograđen saznanjima u oblasti društvenog pamćenja, a realizuje se u kontekstu izložbe “Arhitektura. Skulptura. Sećanje. Spomenička umetnost Jugoslavije 1945–1991”, koju je MSUV priredio u saradnji sa Galerijom DESSA, časopisom ab-Architect’s Bulletin iz Ljubljane i platformom Architectuul. Novosadskoj verziji dodata su četiri spomenika sa područja Vojvodine u selekciji kustoskinje Suzane Vuksanović, koja je i u Organizacionom odboru konferencije, uz direktorku MSUV Branislavu Sekulić i Anom Ereš sa Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu.
Prvi panel konferencije, koji će modarirati istoričarka umetnosti dr Ana Ereš, posvećen je tipologijama spomenika i metodološkim izazovima u tom pogledu, a predviđena su izlaganja dr Vladimira Kulića (Državni univerzitet u Ajovi) “Spomenici NOB i režimi temporalnosti”, dr Slavice Stamatović Vučković (Arhitektonski fakultet, Univerzitet Crne Gore) “Skulptura kao geometrizovana struktura: prilog tipologiji spomenika posvećenih NOB-u u Crnoj Gori”, mr Suzane Vuksanović i Vojislava Martinova (MSUV/ Muzej Vojvodine) “Estetika žrtve u herojska vremena: spomenička skulptura posvećena stradanju civila u Vojvodini”, dr Nenada Lajbenšpergera (Republički zavod za zaštitu spomenika kulture) “Spomen kompleksi posvećeni antifašističkoj borbi tokom Drugog svetskog rata” i Blagoje Varošaneca (MSU Skoplje) “Nedefinisano (kulturno) nasleđe: Spomenici narodnom oslobođenju u Makedoniji – hronologija umetničkih i arhitektonskih stilova 1950-1980”, najavili su organizatori.
Drugi panel, koji će moderirati mr Suzana Vuksanović, posvećen je semantici spomenika i problematici sećanja, a izlagači su dr Ana Ereš i dr Vladana Putnik Prica (Filozofski fakultet, Beograd) “Apstrakcija i memorija: Predlozi za spomenike Olge Jevrić u 1950-im godinama”, dr Sabina Tanović (Tehnološki univerzitet Delft) “Kuda vode Vra(t)ca?”, dr Jasmina Čubrilo (Filozofski fakultet, Beograd) “Spomenik bratstvu i jedinstvu (1978) Jovana Kratohvila: estetska i spomenička forma kraja jedne “epohe”) i dr Olga Manojlović Pintar (Institut za noviju istoriju Srbije) “Kako je NOB Jugoslavije preimenovana u narodno-oslobodilačke borbe Srbije?”
U završnici konferencije biće predstavljena knjiga “Shaping Revolutionary Memory: The production of Monuments in Socialist Yugoslavia” (Igor Zabel asocijacija za kulturu i teoriju, Ljubljana; Archive Books, Berlin; 2023) i razgovor sa urednicama dr Sanjom Horvatinčić (Institut za istoriju umetnosti, Zagreb) i dr Beti Žerovc (Filozofski fakultet, Ljubljana).
Bonus video: Izložba unikatnih ručno rađenih gitara