1
Građane Srbije ovih dana pored epidemije koronavirusa brine i ozbiljno zagađenje vazduha, na čije posledice po zdravlje stručnjaci upozoravaju već godinama. Zato se nameće pitanje u kojoj meri zagađenost vazduha može da utiče na zdravstveno stanje zaraženih koronavirusom i da li može doprineti širenju zaraze.
Na ovo pitanje odgovara prof. dr Dragana Jovanović, pulmolog i jedan od lekara koji su pristali da učestvuju u akciji portala Nova.rs u kojoj odgovaramo na pitanja građana o koronavirusu.
Doktorka Jovanović podseća da Srbija godinama ima problem sa zagađenjem vazduha, kao i da smo u poslednje vreme svedoci da je Beograd, ali i neki drugi gradovi u Srbiji, među pet najzagađenijih u svetu.
Izloženost zagađenju vazduha je, prema njenim rečima, povezana sa velikim brojem akutnih i hroničnih poremećaja zdravstvenog stanja stanovnika, od običnih iritacija, preko ozbiljnih bolesti pa do smrtnih ishoda.
Posebno su aerozagađenjem pogođene osetljive grupe, gde spadaju deca, trudnice, starije osobe i naročito osobe koje već boluju od respiratornih ili nekih drugih bolesti, poput kardiovaskularnih.
Zagađenje vazduha ima značajan uticaj na brojne poremećaje i oboljenja kardiovaskularnog sistema, utiče i na razvoj neuroloških poremećaja, ali je uticaj zagađivača vazduha na zdravlje najviše uočljiv upravo kad su u pitanju disajni organi.
„Najsitnije čestice koje dolaze do najsitnijih delova pluća i u gradovima i oblastima gde je godinama zagađenje visoko, mogu dovesti do ozbiljnih plućnih oboljenja kao što su hronična opstruktivna bolest pluća, emfizem pluća, pogoršanje bronhijalne astme i karcinom“ ističe.
Doktorka Jovanović navodi da spektar kliničkih ispoljavanja kovid infekcije obuhvata „dijapazon od asimptomatskih oblika i blagih formi oboljenja što je po pravilu u najvećem procentu slučajeva (oko 80 odsto), do težih kliničkih slika, ponekad životno ugrožavajućih, koje se sreću pretežno kod starijih i osoba sa različitim prethodno postojećim oboljenjima“.
Akcija Nova. rs: Dosta laži, vreme je za reč struke https://t.co/W7zcnj3eow
— nova.rs (@novarsonline) December 1, 2020
„Objašnjenje velikog spektra raznovrsnih kliničkih ispoljavanja ove opake bolesti zasniva se na specifičnim osobinama ovog virusa kad dođe u kontakt sa čovekom. Naime, ovaj virus napada ćelije domaćina vezujući se svojim spajk glikoproteinom (S) za jedan receptor – enzim (ACE-2), koji je normalno prisutan u različitim tkivima ljudskog organizma: u oralnoj i nazalnoj sluznici, plućima, bubrezima, mozgu, srcu, slezini, jetri, želucu, crevima, limfnim čvorovima, koštanoj srži“ objašnjava.
COVID -19 se upravo najviše vezuje za ove receptore u ćelijama pluća, kao i ćelijama krvnih sudova u svim organima.
Zbog svega toga, kako ističe doktorka, imunitet osobe je jedan od odlučujućih činioca da li će u pitanju biti lakši ili teži oblik infekcije.
„Posebno veliki rizik jeste kod osoba koji imaju već neko respiratorno ili kardiovaskularno, dijabetes, ili su gojazni, ili stariji. Ta dva odlučujuća momenta, imunitet osobe (i lokalni u disajnim organima i celokupni), i prethodno postojeća oboljenja – i to upravo ona na koje aerozagađenje ima veliki uticaj (respiratorna, kardiovaskularna, dijabetes), jesu od veoma značajnog, gotovo presudnog uticaja kakva će biti težina oboljenja izazvanog kovid-19 virusom“ naglašava.
U skladu sa tim, pluća osoba koja su izložene aerozagađenju čine te osobe rizičnim grupama i za bakterijske i za virusne infekcije jer se narušava za čoveka veoma bitan lokalni imunitet donjih disajnih puteva i pluća.
„Zbog te narušene lokalne imunske barijere u plućima, osobe izložene aerozagađenju kakvo je često u našoj sredini, imaju značajno veće šanse da obole od kovid-19 kao virusne infekcije, a što je još važnije iz istih razloga veća je mogućnost, verovatnoća da se razviju teži klinički oblici kovid 19, koji mogu da dovedu do smrtnih ishoda“ upozorava.
Doktorka Jovanović napominje još jedan dodatni tehnički aspekt koji doprinosi takođe većoj verovatnoći oboljevanja od kovid-19.
Naime, u našoj sredini postoje i zagađenja sumpor-dioksidom i azot-oksidom koji sa vodom čine jaka kisela jedinjenja.
„Kada je vlažno vreme, iako se nose maske napolju zbog te vlage pune ovih jedinjenja, suze oči i curi nos, pa se maske ovlaže i samim tim manje štite od korona virusa, što naročito dolazi do izražaja ukoliko ste u prisustvu osobe koja je pozitivna na kovid. Na taj način aerozagađenja mogu uticati na brže širenje zaraze“ dodaje doktorka Jovanović.
Ne možemo i ne smemo da stojimo sa strane i nemo posmatramo kako smrt i bolest nadjačavaju život u zemlji koju zovemo svojim domom. Zato Nova.rs pokreće rubriku “Struka protiv korone” u kojoj će na pitanja građana o epidemiji koronavirusa i svim njenim posledicama odgovarati stručnjaci, nekompromitovani pritiscima vlasti. Na vaša pitanja od danas će odgovarati epidemiolozi Zoran Radovanović, Radmilo Petrović, Ivana Prokić, Predrag Đurić, virusolog Ana Gligić, imunolog Emina Milošević, pulmolozi Dragana Jovanović, Srđan Lukić i Dejan Žujović, anesteziolog Rade Panić, neurolog Anđela Gavrilović, psiholog Aleksandar Baucal, pedijatar Ljiljana Lukić, specijalista opšte medicine Milica Ljubisavljević, i svi oni – stručni, savesni i hrabri – koji žele da nam pomognu u ovom poduhvatu, a za koje su vrata našeg portala otvorena.
***
Pratite nas i na društvenim mrežama:
