0
U Novom Sadu danas je održan tradicionalni pomen žrtvama Racije, u kojoj je u januaru 1942. godine fašistička okupatorska mađarska vojska pobila i pod led Dunava bacila 1.300 nevinih Jevreja, Roma, Srba i ostalih stanovnika Novog Sada."Svi smo mi jedna porodica koja se ne okuplja samo u januaru da tuguje, već koja mora stalno da se drži zajedno, u smehu i u suzama, u dobru i u zlu, u zdravlju i u bolesti. I danas smo sabrani i složni, na mestu koje svedoči o fašističkom bezumlju, na mestu najveće novosadske tuge", rekao je gradonačelnik Miloš Vučević na komemoraciji ispred spomenika "Porodica", na Keju žrtava racije.
Dodao je da je „Novom Sadu zauvek ostala trauma, a čovečanstvu opomena“.
„Ako se ne budemo sećali prošlosti, strašna istorija i još strašniji zločini se mogu ponoviti. Zloglasne Novosadske racije u kojoj su na stratište odvodjene čitave porodice treba da se sećamo ne zato da bismo bili ljuti i ogorčeni, ili da bismo na mržnju odgovarali mržnjom, već da bi nas to bolno sećanje ojačalo u daljoj borbi protiv fašizma, antisemitizma, protiv patološke mržnje i zla“, poručio je Vučević.
Vrhovni rabin Jevrejske zajednice u Srbiji Isak Asiel rekao je da se nada da nikada više neće doći do stradanja jevrejskog i drugih naroda.
Bački episkop Srpske pravoslavne crkve Irinej rekao je da su ljudi u Novosadskoj raciji zverski pobijeni „samo zbog imena koje su nosili i vere koju su ispovedali“.
„Demonska zloba uobličena u likovima neljudi, dželata, nije mogla ostati skrivena u ledenim talasima Dunava, jer je istina nepobediva i jedina moćna da nas oslobodi straha i zaborava, ali i da nas izmiri i sjedini jedne sa drugima. Zato su svedočanstva ljudi iz toga vremena neprocenjiva vrednost, posebno za kulturu sećanja koju smo obavezni da negujemo i razvijamo“, poručio je Irinej.
Vence na spomenik „Porodica“ na Keju žrtava racije, pored predstavnika Grada Novog Sada, položili su i predsednik Skupštine Vojvodine Ištvan Pastor, pokrajinska sekretarka za kulturu, javno informisanje i odnose sa verskim zajednicama Dragana Milošević, ambasadori Izraela i Mađarske, predstavnici Jevrejske opštine Novi Sad, Saveza jevrejskih opština Srbije, Matice romske i potomci žrtava Novosadske racije.
Nakon protokola polaganja cveća, pomen žrtvama održan je i na novosadskoj plaži Štrand, kod spomen-ploče žrtvama Racije.
U sklopu obeležavanja Novosadske racije, juče je u Kulturnom centru Novog Sada otvorena izložba „Sećanje na dr Miloša Bokšana“, koja je posvećena stradanju tog novosadskog dobrotvora.
Od danas gradjani mogu da vide i izložbu „Čuruški mučenici“ u Arhivu Vojvodine, a od sutra izložbu „Stradanje pravoslavnih sveštenika u Raciji“ u Arhivu grada Novog Sada.
U toku ovogodišnje manifestacije „Ledena tišina – sećanje na žrtve Novosadske racije“ biće prikazani fimovi „Časovi persijskog“ i „Život je lep“ u velikoj sali Kulturnog centra Novog Sada, a biće održana i Međunarodna onlajn konferencija „Glas žene iz ledene tišine“ .
Racija u južnoj Bačkoj je naziv za zločin koji su fašisti izvršili nad Jevrejima, Srbima, Romima i drugim stanovnicima od 4. do 29. januara 1942. godine, kada je u Novom Sadu i drugim mestima Vojvodine ubijeno i pod led Dunava bačeno nekoliko hiljada ljudi.
Racija je sprovedena u Novom Sadu, potom u Šajkaškoj oblasti, odnosno u Čurugu, Gospodjincima, Šajkašu, Đurđevu, Mošorinu, Titelu, Loku, Gardinovcima, Vilovu, Žablju, kao i u Bečeju, Srbobranu i Temerinu.
U Novom Sadu kej uz Dunav nosi ime Kej žrtava racije, u znak sećanja na žrtve koje su fašisti masovno streljali od 21. do 23. januara 1942. godine a zatim bacali pod led Dunava.
Na tom mestu podignut je bronzani spomenik „Porodica“, visok četiri metra, koji je posvećen žrtvama, a čiji je autor akademski vajar Jovan Soldatović.
Na četiri ploče ispisane su osnovne informacije o tragičnom dogadjaju, a na 66 ploča imena ubijenih.
Pratite nas i na društvenim mrežama:
