1
Asocijacija evropskih filmskih arhiva i kinoteka (ACE) dodelila je podršku za zajedničku restauraciju projektu čiji je nosilac Državni audiovizuelni arhiv Srbije – Jugoslovenska kinoteka, u saradnji sa filmskim arhivima iz Bugarske i Crne Gore na Filmskom festivalu u Kanu.
Selekcioni žiri u sastavu – Barbara Hebe (ARTE), Eva Sanđorđi (umetnički direktor festivala Viennale) i Ištvan Sabo (reditelj), od svih ponuđenih predloga koje su podneli evropski arhivi odabrao je film „Kradljivac bresaka“ (1964), bugarskog reditea Vula Radeva sa Radetom Markovićem u glavnoj ulozi.
Sezona filmskih klasika, pored svog redovnog programa, započela je 2022. dodatni segment finansiranja koji podrazumeva da najmanje tri evropska filmska arhiva ili kinoteke sarađuju na jednoj digitalnoj restauraciji radi dodatnog isticanja važnosti očuvanja filmskog nasleđa kroz transnacionalnu saradnju filmskih institucija. Pored projekta čiji je nosilac Jugoslovenska kinoteka, drugi, manji grant dobio je projekat restauracije kratkometražnih filmova, u kome učestvuju kinoteke Belgije, Holandije i Austrije.
Kao deo redovnog programa koji podrazumeva predstavljanje svakog arhiva. Jugoslovenska kinoteka će priakzati i film „Tragovi crne devojke“ (Centar film), iz 1972. godine, reditelja Zdravka Randića. Premijera ovog digitalno restaurisanog filma očekuje se u Jugoslovenskoj kinoteci 28. decembra 2024 godine.
– Nakon restaurisanih filmova „Grešnica bez greha“ Koste Novakovića, „Klakson“ Kokana Rakonjca i „Zaseda“ Živojina Pavlovića, Jugoslovenska kinoteka nastavlja sa učešćem u projektu Sezona filmskih klasika, koji je pokrenut sa idejom da podigne svest o značaju filmskih arhiva i kinoteka, o očuvanju filmskog nasleđa, kao i da to nasleđe približi mlađim generacijama. Drago nam je što smo ove godine osvojili nagradu i da kao nosilac projekta, učestvujemo i u saradnji sa filmskim arhivima iz Sofije i Podgorice, na restauraciji filma „Kradljivac bresaka“, koji će biti restaurisan u Odeljenju digitalne restauracije Jugoslovenske kinoteke, sa originalnog negativa u 4K izdanju. Velika mi je čast da ovo priznanje dobijemo od žirija kojim je predsedavao veliki mađarski reditelj Ištvan Sabo – -izjavio je direktor Jugoslovenske kinoteke, Jugoslav Pantelić i dodao:
– Ove godine predstavljamo i film „Tragovi crne devojke“, koji se nalazi i na listi 100 srpskih igranih filmova koje je Jugoslovenska kinoteka 2016. proglasila za nacionalno kulturno dobro od velikog značaja.
Obraćajući se u Kanu žiriju i predstavnicima evropskih filmskih arhiva i kinoteka, Jugoslav Pantelić je posebno istakao zadovoljstvo što nagrađeni projekat podrazumeva restauraciju filma koji je pre tačno 60 godina označio početak saradnje srpske, tada, jugoslovenske, i bugarske kinematografije. Direktor Jugoslovenske kinoteke je najavio premijernu projekciju filma na jednom od najvećih evropskih festivala naredne godine.
Snimljen pre tačno 60 godina „Kradljivac bresaka“ predstavlja prvu saradnju bugarske i jugoslovenske kinematografije. Radnja je smeštena u period Prvog svetskog rata i govori o ljubavi između srpskog zarobljenika i supruge bugarskog pukovnika. Na topao, lirski i vizuelno upečatljiv način opisuje intimnu priču u svetlu turbulentnih i traumatičnih događaja sa početka 20. veka. Glavnu ulogu u filmu ostvario je Rade Marković, a film je 1964. bio prikazan u takmičarskom programu filmskog festivala u Veneciji.
Ovo je peta godina projekta Sezona filmskih klasika, koji podržava Evropska komisija, a u saradnji s lokalnim partnerima i velikim brojem učesnika. Projekat je opet poveren regionalnom ogranku FIAF-a (Međunarodna federacija filmskih arhiva) i ACE-u, koji okuplja 49 evropskih nacionalnih i regionalnih filmskih arhiva i kinoteka i igra važnu ulogu u zaštiti i očuvanju evropskog filmskog nasleđa, uz obavezu da prikupljene audio-vizuelne zapise koji se čuvaju u arhivima i kinotekama širom Evrope, učini dostupnim javnosti.
Bonus video: Filmski festival u Kanu 2024.
