Kako danas izgleda Goli otok: Najjezivije mesto na svetu na koje je Tito ljude slao po kazni još uvek uteruje strah u kosti

Pre više od 75 godina, tačnije 9. jula 1949. godina, prva grupa političkih izgnanika komunističke Jugoslavije iskrcana je na Goli otok.

Tim povodom Šime Zelić, fotograf Pixsella, zaputio se ovih dana na ostrvo u Velebitskom kanalu koji je od 1949. do 1956. služio kao koncetracioni logor, a onda i kao običan zatvor.

Vekovima nenaseljen, onda su tek povremeno stizali stanovnici iz okolnih područja kako bi pustili svoje ovce na ispašu. Goli otok 1949. godine, po nalogu rukovodstva Komunističke partije i države, bio je pretvoren u koncetracioni logor, piše „Večernji„.

Onda su najpre, u vreme obračuna s pristlicama staljinizma unutar KJP-a, zatvarani politički neistomišljenici. Posle su na Golom otoku bili smešteni i oni koji su počinili kriminalna dela, drugi politički zatvorenici, a ponekad i maloletni delikventi.

Poznat je po okrutnim kaznenim uslovima, mučenju i prisilnom radu.

Procenjuje se da je kroz logor prošlo od 17.000 do 32.000 zatvorenika, a broj ubijenih i umrlih nikada nije tačno utvrđen. Najjaktivnija faza logora, s najbrutalnijim metodama, bila je od 1949. do 1956., nakon čega je transformiran u običan zatvor.

Prestao je s radom 1988. godine, a potpuno je napušten 1989. godine. Goli otok sad posećuju samo radoznali turisti.

„Bio sam siguran da neću moći da preživim zbog stvari koje sam video i koje sam pretrpeo. Mislio sam da to nije moguće za bilo kog čoveka. Ali nisam bio u pravu. Ljudi su otporniji nego što se čine. Tračak nade pojavio se svaki put kada bih video da neko napušta otok“, piše nekadašnji zatvorenik Josip Zoretić u svojoj knjizi „Goli otok – Pakao u Jadranu“.

„Ova je knjiga svedočanstvo zlodela počinjenih na ovom ostrvu. Ostrvo bez pitke vode, trave i bilo kakve vegetacije. Sve što je postojalo bio je goli kamen, specijalna policija, zimi bura – nepredvidiv hladan severoistočni vetar koji duva s kopna na more u naletima do 120 kilometara na sat – i na vrućini koja se leti penje na 40 stepeni Celzija“, slikovito opisuje autor u kakvim su sulovima su živeli zatvorenici, među njima i on.