Najznačajnija noć u svetu filma predstoji nam, naravno, pod uslovom da ostanemo budni… Uoči noćašnje 94. dodele Oskara u losanđeleskom Dolbi teatru možda se ne treba baviti samo time ko će sigurno poneti zlatnu statuetu Američke akademije za filmsku umetnost i nauku, a ko "vreba iz prikrajka", već i ponekim zanimljivostima.
A tih trivija ima onoliko i pred još jednu holivudsku svečanu ceremoniju.
Evo izbora od 14, na koje je podsetio BBC:
Ema Stoun mogla bi da postane osma glumica u istoriji koja osvaja Oskara do 35. godine života, s obzirom da joj je to prethodni put pošlo za rukom 2017. za film „La La Land“. I dok nijedan glumac to do sada nije ostvario, jeste nekoliko glumica i to: Meril Strip, Džodi Foster, Elizabet Tejlor, Bet Dejvis, Luis Rajner, Olivija de Hevilend i Hilari Svonk.
Stounova je takođe tek druga žena u istoriji, koja je nominovana i za najbolju ulogu i najbolji film, što je nagrada koja ide producentu, a Ema je glavna producentkinja „Jadnih stvorenja“. Pre nje to je uspela samo Frensis Mekdormand s filmom „Zemlja nomada“.
A kad su kladionice u pitanju Stounovoj se „garantuje“ Oskar, ali favorit je i Lili Gledstoun za „Ubistva pod cvetnim mesecom“.
Film Aleksandra Pejna, koji je nedavno otvorio 52. Fest u Beogradu, a trenutno je na repertoaru domaćih bioskopa – „Bartonova akademija“ prvo je božićno ostvarenje koje je nominovano u najvažnijoj kategoriji – najbolji film – još od 1948. godine i naslova „Čudo u 34. ulici“. Pejn u centar priče svog poslednjeg ostvarenja „smešta“ skromnog profesora prestižne američke škole, koji je primoran da tokom božićnog raspusta ostane u kampusu i vodi računa o nekoliko učenika koji nemaju gde da odu za praznik. Profesor, kojeg igra Pol Đamati, međutim razvija neočekivanu povezanost s jednim od njih i to emotivno oštećenim, veoma pametnim, ali problematičnim učenikom (tumači ga Dominik Sesa) i školskom kuvaricom koja je izgubila sina u Vijetnamu (glumi je Devajn Džoj Rendolf). Tu su i božićne jelke, dekoracije, ali i božićne pesme tvore saundtrek „Bartonove akademije“, koja se i zavrtela u bioskopima u Evropi odmah nakon praznika.
Iako najgledaniji film prošle godine, „Barbi“ nije nominovan u nekim od ključnih kategorija, poput onih za najbolju rediteljku ili glumicu, o čemu je bilo dosta polemike. No, opet je ovaj blokbaster ušao u istoriju kad je posredi dodela priznanja Amerilke akademije.
Naime, Greta Gervig, koja je režirala film, a i koscenaristkinja je, jedina je sineastkinja u istoriji čija su tri ostvarenja nominovana za najbolji naslov. Pre „Barbi“, bili su to naslovi „Male žene“ i „Bubamara“.
Poznavaoci prilika prognoziraju da se filmu „Barbi“, od osam nominacija, „smeši“ tek jedan Oskar, onaj za najbolju originalnu pesmu „What Was I Made For?“, koju peva Bili Ajliš. Ponovio bi se tako scenario iz 2008. godine kad je film Bredlija Kupera „Zvezda je rođena“ od osam nominacija dobio samo jednog Oskara, kojeg je kući odnela Lejdi Gaga za pesmu „Shallow“.
Niko više ne sumnja da će „Openhajmer“ ostvariti apsolutni trijumf na noćašnjoj dodeli Oskara i to u glavnim kategorijama, uključujući i onu za najbolji film. Predviđa se, s velikom sigurnošću, da će Oskara za najbolju mušku rolu dobiti Kilijan Marfi. Ako se to i desi bilo bi to prvi put još od 2012. da jedno ostvarenje dobije nagradu i za najbolji film i najboljeg glavnog glumca. Poslednji put pošlo je to za rukom ostvarenju „Umetnik“ Mišela Azanavisijusa i glumcu koji je odigrao glavnu rolu – Žanu Dižardenu.
Zanimljivo je da se od tada nisu poklapali Oskari za najbolji film i glavnu mušku ulogu, ali jesu za najbolje ostvarenje i glavnu žensku ulogu. Čak dva od poslednja tri laureata Oskara za najbolji film „Zemlja nomada“ i „Sve u isto vreme“ donele su zlatne statue glumačkim zvezdama Frensis Mekdormand i Mišel Jeo.
A Marfijev kolega iz filma, nominovan za najbolju sporednu ulogu Robert Dauni Džunior osvojiće, po sudu upućenih, Oskara zahvaljujući tome što mu je Nolan poverio rolu u „Openhajmeru“. No, kad je prethodni put bio nominovan za Oskara zbog role u filmu „Tropska oluja“ 2008. godine izubio je od Hita Ledžera koji je ovenčan zlatnom statuom za ulogu u „Mračnom vitezu“, koji je potpisao Nolan…
Francuska sineastkinja Žastin Trije, koja je u trci za najboljeg reditelja, takođe je nominovana i za najbolji scenario, koji je napisala zajedno sa svojim partnerom Arturom Hararijem. I ovaj scenarističko-životni tandem zajedno je nominovan u kategoriji najboljeg scenarija, što je jedna od pet nominacija za francuski film „Anatomija pada“, koji smo premijerno mogli da vidimo nedavno na Festu.
Kad je ovenčana Zlatnim globusom Trijeova, inače laureatkinja kanske Zlatne palme, objasnila je da je sa partnerom napisala scenario dok su bili „zaglavljeni u domu zbog pandemije“, dodavši kako za divno čudo nisu jedno drugog tad zadavili…
Takođe, Kristofer Nolan i njegova supruga Ema Tomas nominovani su zajedno kao producenti „Openhajmera“, koji je u trci za najbolji film.
Još jedan ljubavni par – Greta Gervig i Noa Baumbak zajedno su nominovani za Oskara za scenario „Barbija“, a za isti film u kategoriji najboljeg ostvarenja nominaciju je poneo par Margo Robi i Tom Akerli.
Glumac Bredli Kuper u karijeri je bio nominovan čak 12 puta za Oskara, što za uloge, režije, scenarija, no „izvisio“ je na svakoj dodeli. A „izvisiće“ opet, prognoziraju svi, ne dajući prevelike šanse Kuperovom „Maestru“ ni u jednoj od kategorija u kojima je nominovan – onim za najbolju glavnu mušku ulogu, najbolji film i scenario.
Nije Kuper jedini koji drži ovaj neslavni rekord. Naime, „gori“ od Bredlija su dizajner zvuka Greg P. Rasel, koji je imao 16 nominacija, a nikad Oskara nije dobio, kompozitor Tomas Njuman i kantautorka Dajan Voren (po 15) i supervuzor za specijalne efekte Danijel Sudik (13).
Jedan od najhvaljenijih filmova 2023, koji smo takođe premijerno gledali na Festu „Zona interesa“ ima pet nominacija, od kojih je jedna i za reditelja ovog engleskog ostvarenja Džonatana Glejzera. Ovaj britanski sineasta ima iza sebe plodnu i raznovrsnu karijeru, tokom koje je radio svašta. A počeo je pre tri decenije kao reditelj reklama za pivske brendove Stella Artois i Guinness. Takođe je režirao brojne video spotove za silne bendove. Među njima su oni za Rejdiohed, Mesiv atek, Blur, ali najpamtljiviji su oni koje je radio za sastav Jamiroquai. A od svih spotova koji je radio za bend Džeja Keja izdvaja se „Virtual Insanity“, često biran za jedan od najboljih i najinovativnijih klipova ikada!
Ove godine desilo se po prvi put da su dvojica odavno autovanih gej glumaca nominovani za uloge u filmovima u kojima i tumače gej likove.
U pitanju su Kolman Domingo, koji u filmu „Rustin“ igra aktivistu za ljudska prava Bajarda Rastina i Džodi Foster, koja je u ostvarenju “Nyad” tumači prijateljicu i trenera plivačice Dajana Nijad – Boni Stol.
Samo se jednom u istoriji desilo da je jedan gej glumac, koji tumači homoseksualca, bio nominovan. Bio je to Ijan Mekelen 1998. za ostvarenje „Bogovi i monstrumi“.
Slavni reditelj Martin Skorseze ispisao je ovoga puta dva rekorda. Naime, ovo mu je deseta nominacija za Oskara za najboljeg živog reditelja, rekord koji je do sada držao Stiven Spilberg. Doduše, ako bi se u obzir uzeli reditelji koji su preminuli, onda je, pak, rekorder Vilijam Vajler koji je imao 12 nominacija.
Takođe, s 81 godinom Marti je najstariji nominovani u ovoj kategoriji. Rekord je donedavno držao Džon Hjuston, a ispisao ga je kad je 1985. u 79. godini života bio nominovan za najboljeg reditelja za ostvarenje „Čast Pricijevih“. A najstariji dobitnik u ovij kategoriji jeste Klint Istvud koji je imao 74 godine kada je dobio Oskara za režiju filma „Devojka od milion dolara“.
No, ipak je najstariji nominovani u svim kategorijamama kompozitor Džon Vilijams, koji je sa 92 godine u trci za Oskara za najbolju originalnu muziku u poslednjem nastavku serijala „Indijana Džons“.
I dok takmaci u kategoriji za najbolji film „Prošli životi“ i „Zona interesa“ traju po sat i 44 minuta, druga dva – „Openhajmer“ i „Ubistva pod cvetnim mesecom“ duga su koliko hoćete… Nolanov film traje tri sata, dok se „Ubistva pod cvetnim mesecom“ završavaju tek u 206. minutu. I dok se za poslednji pomenuti film predlagalo da bi trebalo da ima pauzu, holivudski studio Paramaunt i Epl TV plus osujetili su plan nekih bioskopskih lanaca da „naprave rez“ tokom projekcije kako bi publika mogla da ode do toaleta…
Ali, sve zajedno takmaci za najbolji film prosečno traju 138 minuta.
Dama koja igra glavnu žensku ulogu u Martijevim „Ubistvima pod cvetnim mesecom“ prva je žena indijanskog porekla koja je zavredela nominaciju za Oskara za najbolju glavnu rolu ikada. I dok 37-godišnja glumica nije prva Indijanka koja je u trci za zlatnu statuetu (pre nje bile su to Kiša Kastl-Hjuz i Jalica Aparicio) jeste prva koja je rođena na tlu SAD. Naime, potiče iz severne Montane, iz plemena Blekfut. Kad je prethodnih meseci bila ovenčana priznanjima Zlatni globus i Udruženja glumaca na sceni se zahvalila na maternjem jeziku.
U trci za Oskara prvi put u karijeri, u glumačkim kategorijama, su Emili Blant, Danijel Bruks, Sterling K Braun i Kolman Domingo. Osim njih prvu nominaciju u karijeri zavredili su Amerika Ferera, Lili Gledston i Kilijan Marfi. A spisak od deset glumaca koji se prvi put u životu nadaju nagradi Američke akademije su i Sandra Huler, Džefri Rajt i Devajn Džoj Rendolf.
Kada su saopštene nominacije za Oskara ispostavilo se da se prvi put desilo da su dva afroamerička glumca iz istog filma – „Američke fikcije“ (American Fiction) Džefri Rajt i Sterling K Braun nominovani za Oskara za najbolju glavnu, odnosno sporednu mušku ulogu.
Ovo ostvarenje donosi priču o frustriranom afroameričkom autoru koji ispisuje knjigu kao svojevrstan podsmeh svim onim rasnim predrasudama da bi se na kraju desilo da doživi otimanje izdavačkih kuća o svoje delo…
Kanadski muzičar Robi Robertson, koji se proslavio u legendarnoj grupi The Band, autor je saundtreka za „Ubistva pod cvetnim mesecom“.
Proteklih decenija Skorseze je često sarađivao s Robertsonom (između ostalog na ostvarenjima „Razjareni bik“, „Kralj komedije“, „Kazino“, „Bande Njujorka“). Međutim, samo što je muziku za poslednji Martijev film završio, preminuo je prošlog avgusta, ne dočekavši ni premijeru „Ubistava“. Skorseze je film posvetio starom saradniku i prijatelju, a Robertson je posthumno nominovan za Oskara za najbolju originalnu muziku.
Bonus video: Polemike oko srpskog kandidata za Oskara