3
Eskalacija sukoba na Bliskom istoku dovela je u centar svetske pažnje i iransku Revolucionarnu gardu (IRGC). Višegodišnja netrpeljivost je eksplodirala kada je Izrael napao iranski konzulat u Damasku, u Siriji, 1. aprila, pri čemu je ubijen Mohamed Reza Zahedi, jedan od najvažnijih komandanata snaga Kuds, jednog od pet ogranaka IRCG-a. Šta je Iranska revolucionarna garda od koje strepi ceo Bliski istok?
IRGC je dominantna grana iranskih oružanih snaga. Osnovana je ubrzo nakon Islamske revolucije 1979. godine, kada je pokret predvođen muslimanskim studentima doveo do svrgavanja dinastije Pahlavija koju su podržavale Sjedinjene Američke Države.
Garda je uvedena kako bi pružila dodatnu zaštitu novom režimu i delovala kao protivteža redovnim oružanim snagama. Ona odgovara iranskom vrhovnom vođi – ajatolahu Aliju Hameneiju.
Procenjuje se da IRGC ima vojsku koju čini 125.000 vojnika, a pojedini analitičari veruju da je broj vojnika daleko veći. Takođe imaju mornaricu i vazdušne jedinice.
Kako piše Skaj njuz, garda komanduje i verskom milicijom Basij, dobrovoljačkom paravojnom snagom koja je lojalna vladi i koja se često koristi za suzbijanje antivladinih protesta. Analitičari ističu da volontera ove verske milicije Basij ima na milion.
Snage Kuds su paravojna jedinica IRGC-a. Njen vrhovni komandant, general Kasem Sulejmani ubijen je u američkom napadu 2020. godine. Sjedinjene Američke Države Revolucionarnu gardu svrstavaju u terorističku grupu, koja želi da oblikuje Bliski istok u korist Teherana.
Prema pisanju Skaj njuza, garda je 1982. osnovala libanski Hezbolah zbog borbe protiv izraelskih snaga koje su iste godine izvršile napad na Liban.
IRGC ima kopnene, vazdušne i pomorske kapacitete i nadgleda iranski program balističkih raketa, koji stručnjaci smatraju najvećim na Bliskom istoku.
Sjedinjene Američke Države, evropske nacije i Saudijska Arabija, okrivile su Iran za napad raketama i dronovima 2019. koji je oštetio najveće svetsko postrojenje za preradu nafte u Saudijskoj Arabiji. Iran je negirao bilo kakvu umešanost u napad.
IRGC ima svoje obaveštajno krilo. Stručnjaci veruju da njihove zalihe krstarećih i balističkih projektila mogu da pogode bilo koju metu u regionu Bliskog istoka. Prema američkoj Kancelariji direktora nacionalne obaveštajne službe, Iran je naoružan najvećim brojem balističkih projektila u regionu.
Iran do sada nije igrao ulogu u sukobu koji je buknuo na Bliskom istoku napadom Hamasa na Izrael 7. oktobra prošle godine, ali je podržavao grupe koje su napadale Izrael i brodove u Crvenom moru.
Izgrađene tokom decenija iranske podrške, ove grupe sebe opisuju kao „osovinu otpora“ Izraelu i američkom uticaju na Bliskom istoku. Te grupe uključuju palestinsku grupu Hamas, pokret Hezbolah u Libanu i pokret Huti u Jemenu, zajedno sa raznim naoružanim grupama u Iraku i Siriji.
Pročitajte još...
3
1
1
Libanski Hezbolah je osnovao IRGC 1982. godine sa ciljem da se bori protiv izraelskih snaga koje su te godine izvršile napad na Liban. Ova teško naoružana grupa je takođe i uticajni politički igrač u zemlji i smatra se moćnijom od libanske države.
Pokret Huti uspostavio je kontrolu nad velikim delovima Jemena tokom građanskog rata koji je počeo 2014. kada je pala vlada koju je podržala Saudijska Arabija, glavni rival Irana za regionalni uticaj. Huti su dugo imali prijateljske veze sa Iranom.
Pokret je krajem prošlog oktobra objavio da je ušao u sukob u Gazi ispaljivanjem bespilotnih letelica i projektila prema Izraelu, a kasnije je napao i brodove u južnom Crvenom moru.
BONUS VIDEO Odgovor Izraela Iranu na odloženo
Učestvuj u diskusiji ili pročitaj komentare