Prilagođavanje obale Dunava kompaniji “Galens”, višespratnice po želji i merama investitora, ali i vijadukt koji će skoro prolaziti kroz spavaće sobe Novosađana, samo su par spornih tačaka novog Generalno urbanističkog plana Novog Sada. U pitanju je krovni dokument kojim se utvrđuje strategija urbanističkog razvoja grada kroz definisanje namene prostora, granice građevinskog područja i gradnje infrastrukture.
Pokušaj građana i aktivista da na tri javne rasprave iznesu zamerke na pojedine delove GUP, gradonačelnik Miloš Vučević je nazvao “političkom zloupotrebom”, čestitajući urbanistima što su četiri sata “izdržali ekstremne radikalne levičare”, od kojih “polovinu Nemci finansiraju” i koji nemaju “veze sa urbanizmom”. Među te što “nemaju veze” sa urbanizmom Vučevič je sveo 14 udrženja građana koja se već mesecima stručno bave GUP om, ali i Društvo arhitekata Novog Sada (DaNS), iz kog su već stigle brojne primedbe na naprednjačke planove za razvoj grada.
Iz ovog društva upozoravaju da novi GUP najznačajnim lokacijama u gradu, uključujući i sam centar Novog Sada, daje namenu “opštegradskih centara” gde je koeficijent gradnje maksimalno povećan isključivo u korist investitora. Praktično, ovim se otvara mogućnost da na nešto više od 500 hektara širom grada niču ogromne višespratnice, poput Pupinove palate, čija spratnost i gabariti će zavisiti isključivo od ličnog dogovora investitora i Urbanizma.
„Način na koji su definisani parametri za izgradnju za zone koje su u GUP-u obeležene kao „opštegradski centri“ otvara mogućnost da se u planovima nižeg reda za velik broj lokacija omogući gradnja sa višestruko povećanom kvadraturom u odnosu na „redovne“ stambene zone. A kategorija opštegradskog centra podrazumeva i stanovanje. Konkretno, novi GUP propisuje da indeks iskorišćenosti ide do 5 za „opštegradske centre“, što znači da bi se za površinu parcele od 1000 kvadrata omogućilo investitoru da izgradi 5000. Iz JP „Urbanizam“ su na raspravama poručivali da to ne znači da će planovi nižeg reda svugde I uvek propisivati toliku izgrađenost, ali mi upravo u tome vidimo problem: u otvaranju velikog prostora za potencijalno koruptivne radnje jer se urbanistima ostavlja diskretno pravo da proizvoljno propisuju te indekse, pa i pod pritiskom investitora. Prema tome, „opštegradski centar“ je jedna zloupotrebljena urbanistička kategorija i trebalo bi je ukinuti. Uostalom, njega ne predviđa republički Pravilnik o klasifikaciji namene zemljišta i planskih simbola, koji propisuje koji se tipovi namene mogu koristiti u GUP-ovima, ali oni se očito ne obaziru na taj pravilnik”, objašnjava za Nova.rs arhitekta Aleksandar Bede.
On je dodao da bi ovim “predimenzionisane zgrade i po širini i po visini”, kakve Novosađani imaju sve češće prilike da vide po gradu, “mogle bi da postanu dominantan vid gradnje ne samo u starom jezgru grada, nego i duž svih bulevara, na periferiji, na Tranžamentu uz Tvrđavu, na Popovičkom putu, doslovno svugde gde se u planu pojavljuje crvena boja opštegradskog centra”. Njegiv kolega Slobodan Jović upozorava da bi se usvajanjem ovakvog GUP a legalizivala “urbanistička pijaca“.
„To je bukvalno legalizovanje nezakonite trgovine između investitora i javnih službi – samo od Urbanizma zavisi da li će neko za svoj objekat dobiti zauzetost parcele od 50, 40 ili 30 posto, kao i da li će koeficijent izgrađenosti biti 3 ili 5. Konkretno, između bilo koje Poslovno-stambene zgrade i Pupinove palate nema apsolutno nikakve razlike, ali pošto je Pupinova palata obeležena kao opštegradski centar, omogućeno je da investitori imaju skoro 100 posto zauzetosti, da dižu više spratova, imaju nenormalan koeficijent izgrađenosti i mnoge stvari koje inače ne bi mogli da ostvare da se ovakav objekat vodio kao „normalni“ stambeno-poslovni objekat“, kaže za VOICE arhitekta Slobodan Jović iz DaNS, napominjući da je ovim praktično legalizovana dosadašnja „urbanistička pijaca“.
Bonus video: Zašto je izgradnja muzeja Đorđa Balaševića podelila Novi Sad
Pratite nas i na društvenim mrežama:
Koje je tvoje mišljenje o ovoj temi?
Učestvuj u diskusiji ili pročitaj komentare