Gastro sajt "Taste Atlas" objavio je tekst pod nazivom "72 jela koja treba obavezno da probate kad dođete u Srbiju". Na vrhu liste od 72 jela, pobedu je odneo leskovački ajvar koji je ujedno po čuvenom sajtu najbolje jelo u Srbiji za 2024. godinu.
Leskovački domaći ajvar je tradicionalni srpski dodatak jelima, poreklom iz leskovačkog kraja. Ajvar se pravi isključivo od lokalnih sorti crvene paprike kao što su domaća kanija, kurtovska kapija i palanačko čudo.
Paprika se peče na otvorenom plamenu, a zatim se čisti, melje, suši i prži polako i ručno. Ukus je prijatan i papren, a ovaj ajvar ne bi trebalo da sadrži delove semenki niti zagorele delove kože koji otpadaju tokom pečenja.
Ovaj delikates se sastoji od tradicionalne lepinje koja se preseče na pola, premaže gustim kajmakom i prelije jajetom. Kombinacija se kratko zapeče i preliva mešavinom toplih masnoća od pečenja, poznatom kao pretop.
Reč komplet označava da lepinja sadrži „sve u sebi“ – specifičan za užički i zlatiborski kraj. Smatra se da je nastala pre Drugog svetskog rata, a naziv je zvanično registrovao Dragan Lazić, vlasnik pekare „Kod Šuljage“ u Užicu.
Leskovački roštilj se odnosi na tradicionalni način pečenja mesa, koji se smatra vrhunskom umetnošću roštiljanja u Srbiji i šire. Potekao je iz Leskovca, a lokalno verovanje kaže da je tehnika donesena iz Kavkaza preko Turske, Grčke i Makedonije pre mnogo vekova.
Iako tačan način pripreme mesa ostaje tajna majstora leskovačkog roštilja, poznato je da smesa tradicionalno sadrži goveđe meso koje se prvo grubo, a zatim fino melje, začinjava i ostavlja da odstoji najmanje 48 sati pre pečenja.
Pazarske mantije su srpsko jelo koje potiče iz Novog Pazara. Ovo jelo podseća na bosanski burek po ukusu, ali oblik je potpuno drugačiji – mantije su oblikovane u male kuglice koje se slažu u pleh i peku zajedno.
Testo se prvo razvlači, premazuje puterom, zatim puni mlevenim mesom, solju, biberom, lukom i malo ulja. Nakon punjenja, testo se oblikuje u kuglice, slaže u pleh i peče, tradicionalno u starinskim pećima koje im daju poseban ukus i aromu. Mantije se obično služe sa jogurtom koji se preliva preko njih i jedu se dok su još tople.
Petrovački kulen je tradicionalna srpska kobasica koja potiče iz Bačkog Petrovca, po kojem je i dobila ime. Kobasica se pravi od svinjskog mesa, uz dodatak ljute paprike i soli. Međutim, neki proizvođači i dalje koriste beli luk i kim u procesu pripreme.
Za proizvodnju Petrovačkog kulena obično se koristi cela svinja, s odnosom 80% mesa i 20% leđne masti. Ovaj proizvod ima snažan slovački kulinarski uticaj jer su Slovaci naselili Petrovac krajem 18. veka. Preporučuje se da se ova ljuta kobasica služi isečena na kriške, uz domaći hleb i lokalni sir.
Užička pršuta je vrsta sušenog mesa koja se tradicionalno priprema u planinskom području Zlatibora, tačnije u opštinama Čajetina, Užice i Nova Varoš. Ova mesna delikatesa je postala poznata kao užička pršuta jer se nekada prodavala u Užicu, zajedno s drugim regionalnim proizvodima.
Za pripremu ovog proizvoda koristi se goveđe, svinjsko ili ovčije meso, ali najtradicionalnija je užička goveđa pršuta. Najfiniji komadi goveđeg mesa sa buta, bifteka, kremenadli i donjih delova leđa četvorogodišnjih do šestogodišnjih volova se sole, dime suvog bukovog drveta i suše na hladnom planinskom vazduhu.
Sarma je jedno od osnovnih jela turske kuhinje koje se sastoji od nadeva umotanog u listove povrća. Postoji mnogo verzija ovog jela, ali smesa obično uključuje mleveno meso, pirinač ili bulgur, razne začine, crvenu papriku, paradajz sos i druge dodatke. Omoti mogu biti listovi vinove loze, kupusa, kiselog kupusa ili raznih lisnatih povrća poput blitve.
Ima svoje korene u Osmanskom carstvu, a tradicionalno se konzumira na Balkanu, u centralnoj Evropi, Južnom Kavkazu i na Bliskom istoku. Sarma se najčešće priprema za zimske mesece i posebne prilike.
Burek sa sirom je pita od tankog testa koja može biti okruglog ili spiralnog oblika, punjena mešavinom sira i jaja. Testo se pravi od brašna, soli i vode (eventualno s malo ulja), a zatim se razvlači u prozirne listove. Listovi se slažu u veliki pleh, a svaki se posipa uljem ili mineralnom vodom i filuje smesom sira i jaja.
U Bosni se burek smatra isključivo pitom s mesom, dok su sirnica i krompiruša različiti pojmovi. U Srbiji i Hrvatskoj, termin burek sa sirom je uobičajen, a pita može biti okrugla ili spiralna.
Perkelt je nacionalno jelo Mađarske, čiji naziv potiče od reči pörkölni, što znači pržiti ili zapeći. Jelo se pravi od mesa poput govedine, svinjetine, jagnjetine ili piletine, koje se krčka u crvenom sosu s puno luka, belog luka i paprike u prahu.
Tradicionalno se služi uz knedle, kuvani krompir ili testeninu, a preporučuje se uparivanje s mađarskom voćnom rakijom. Istorijski, perkelt je blisko povezan s gulašem, jer oba jela potiču iz seoske kuhinje.
Bela čorba je tradicionalna supa popularna u Srbiji. Pravi se od pilećeg mesa (poznatog kao belo meso), jaja, krompira, luka, brašna, šargarepe, peršuna i začina. Neke verzije uključuju i kašiku kisele pavlake koja se dodaje pri serviranju.
Supa se obično jede kao predjelo, ali leti može biti glavno jelo. Ako se priprema kao glavno jelo, dodaje se više krompira i obično se služi uz salatu od svežeg kupusa.
Koje je tvoje mišljenje o ovoj temi?
Učestvuj u diskusiji ili pročitaj komentare