Sreten Stojanović Foto: Muzej Pavle Beljanski

Svečana akademija povodom obeležavanja 125 godina od rođenja akademika Sretena Stojanovića održaće se 23. novembra u 11 sati u Svečanoj sali SANU, saopštila je Srpska akademija nauka i umetnosti.

Na akademiji u SANU o delu i životu jednog od najznačajnijih srpskih i jugoslovenskih vajara 20. veka, redovnog profesora, rektora i osnivača Univerziteta umetnosti u Beogradu govoriće istoričarka umetnosti Vera Grujić, prof. dr Jasmina Čubrilo i dr Milan Prosen.

Akademik Sreten Stojanović (Prijedor, 1898 – Beograd, 1960) ostvario se kao umetnik kolosalnog skulptorskog opusa, crtač, akvarelista , likovni teoretičar i pedagog. Gimnazijsko obrazovanje započinje u Tuzli, a završava u Beogradu. Tokom Prvog svetskog rata, kao pripadnik „Mlade Bosne“, osuđen je na robiju. U Beč na studije vajarstva kod Franca Celeznog i Stanislava-Romana Levandovskog odlazi 1918. Već naredne godine prelazi u Pariz, u čuvenu umetničku školu Antoana Burdela.

Sreten Stojanović sa suprugom Jelenom Foto:Promo/Galerija FLU

U Beograd se vraća 1922. godine. Izlagao je u Parizu, Londonu, Barseloni, Rimu, Pragu, Moskvi i Veneciji.

Makedonska 25 covek sa ovnom – Foto:Lana Jeremić

Bio je izvanredan portretista čije maestralne biste zauzimaju značajno mesto u istoriji jugoslovenskog vajarstva, a njegovi reljefi i arhitektonska plastika na zgradama koje su projektovali Milan Zloković i Dragiša Brašovan, i danas su svedočanstvo kako ozbiljni umetnički radovi mogu dobiti prirodno mesto u javnim prostorima.

Glava Đakometija 1922 Narodni muzej Srbije Foto:Promo/Galerija FLU

U zvanje redovnog profesora Akademije likovnih umetnosti u Beogradu izabran je 1939. godine. Takođe, bio je rektor i jedan od osnivača Univerziteta umetnosti u Beogradu. Za dopisnog člana SANU izabran je 1950, a za redovnog devet godina kasnije.

Strahinjica Bana 82 – Foto:Milan Sekulić, kolekcija Milana Prosena

Među njegovim najpoznatijim delima su spomenici Karađorđu, Njegošu, Filipu Višnjiću, spomenik „Sloboda“ na Iriškom vencu, kao i skulptorski portreti Đakometija i Milutina Milankovića, podsećaju iz SANU.

Spomenik Karađorđu u Beogradu 1955 postavljen je 1979. godine Foto:Promo/Galerija FLU

Značajan datum – 125 godina od rođenja velikog umetnika obeležava se i u Galeriji Fakulteta likovnih umetnosti u Beogradu, gde je u toku izložba radova Stojanovića.

Portret Milutina Milankovića 1944. Srpska akademija nauka i umetnosti Foto:Promo/Galerija FLU

Izložbenu postavku čini niz segmenata, od prikaza beogradskih arhitektonskih remek-dela autora poput Zlokovića i Brašovana koji nose reljefe i arhitektonsku plastiku koju je radio Sreten Stojanović, kao pokazatelj nekadašnjeg poimanja kvalitetne prezentacije umetnosti u javnom prostoru, potom nekoliko blistavih skulptorskih portreta ovdašnjih velikana Andrića ili Milutina Milankovića, a takođe i skulpture, pozajmljene iz beogradskih muzejskih i istorijskih institucija, iz neizostavne detalje iz života, rukotvorine i skice za monumentalne spomenike.

Borba 1948-1949 Opština Voždovac Foto:Promo/Galerija FLU

– Umetnost po sadržaju mora da bude izraz vremena i društva u kome umetnik živi. A sa formalne strane umetnik treba da teži da dostigne maksimum lepote – govorio je Sreten Stojanović.

Bonus video: SANU obeležila 182. rođendan