0
Izložba jednog od najvećih britanskih slikara Vilijama Tarnera biće otvorena danas u londonskoj galeriji "Tejt Britan" i trajaće do 7. marta, a jedan od najznačajnijih eksponata jeste crtež najpoznatije umetnikove slike "Poslednja plovidba Temerera", koji je prvi put pred očima javnosti.
Postavka, pod nazivom „Moderan svet“ (Modern World) posetiocima pruža mogućnost da istraže kako je slikar, u čijem opusu dominiraju pejzaži, spretno „uhvatio“ sav tehnološki napredak svoga vremena, ali i odnos industrijske revolucije spram sveta prirode. Poznat po nadimku „slikar svetlosti“ Vilijam Tarner živeo je od 1775 do 1851. godine.
Čak 150 Tarnerovih dela izloženo je u „Tejtu“. Umetnikova opčinjenost industrijskom revolucijom i novim tehnologijama u slikarstvu prisutna je u delima „Snežna oluja“ (Snow Storm) i „Kiša, para i brzina“ (Rain i Steam And Speed). Među eksponatima su i slike koje su reflektovale umetnikovo interesovanje za društvene reforme, poput „The Burning Of The Houses Of Lords And Commons“, kao i njegovo viđenje katastrofalnih pomorskih nesreća, predočeno kroz dela „A Disaster At Sea“ i „Wreck Of A Transport Ship“.
The Burning of the Houses of Lords and Commons, 16 October 1834, Joseph Mallord William Turner, 1835 https://t.co/xhIPoiWq1x #clevelandartmuseum #cmaopenaccess pic.twitter.com/xo5YMIwc8P
— CMA: Modern European Painting and Sculpture (@cma_modeuropean) October 26, 2020
Nekada prljav, pun vlage crtež, koji je slikaru poslužio kao uvod u njednu od njegovih najpoznatijih slika „Poslednja plovidba Temerera“ (The Fighting Temeraire) jedan je od centralnih eksponata na izložbi. Crtež je restauriran i prvi put je pred očima javnosti, tik uz završno delo. Ovaj crtež, koji je inače u posedu Nacionalne galerije, izložen je u galeriji „Tejt Britan“, kao deo postavke koja bi trebao da posetiocima pokaže šta je u 19. veku značila odrednica „moderan umetnik“, piše „Gardijan“.
Crtež nudi novo viđenje jedne od najznačajnijih slika u istoriji britanske umetnosti. Otkriva i da je slikar originalno nameravao da „scensku sliku“ postavi bliže Sautendu, a ne dokovima jugoistočnog Londona. A pre restauriranja i konzervacije crtež je bio, kako je pojasnio Dejvid Blejni Braun, jedan od kustosa izložbe, „poput olupine“- prljav, pun rupa, vlage… A sada ponosno stoji uz delo, koju su Britanci svojevremeno izabrali za najbolju sliku svih vemena. Čak je i Tarner voleo „Poslednju plovidbu Temerera“, tepajući joj „čedo moje“, i uporno odbijajući da ga proda.
Turner has masterfully painted 'The Fighting Temeraire' travelling east, away from the sunset: http://t.co/nlXmbsR6uQ pic.twitter.com/pZtr2bXww5
— National Gallery (@NationalGallery) February 6, 2015
Delo oslikava gigantski, potpuno prazan brod „Temerer“, poznat po svom učešću u Bici kod Trafalgara. Zahvaljujući, između ostalog, i tom brodu admiral Nelson je izvojevao pobedu. Ali, kod Tarnera taj slavni brod čeka strašna sudbina, jer je, sav „urnisan“ od bitke, isuviše skup da bi bio popravljan.
„Toliko je uzbuđenja na ovoj izložbi. Bio sam u iskušenju da dodirnem sva ta talasanja i valove na slikama“, piše likovni kritičar „Gardijana“ Džonatan Džons, a sliku „A Disaster at Sea“ naziva jednim od najčudnijih Tarnerovih dela, koje pokazuje svu životnu tragediju. Naime, 1833. godine brod „Amphitrite“, koji je prevozio 108 zatvorenica i dvanaestoro dece na izdržavanje kazne u Australiju, doživeo je brodolom. I dok slika horor, on istovremeno delom potcrtava i svoje erotske fantazije, jer vidimo naga tela žena, koje se drže zajedno u morskoj peni.
Džons izdvaja i „Slave Ship“, kao još jedan dokaz Tarnerovog umetničkog radikalizma. Slikar je imao taj talenat da „dočara istorijske događaje kao da im je prisustvovao“, podseća „Gardijanov“ kritičar. Povlači i paralelu između ovog dela i slike „Poslednja plovidba Temerera“, jer obe u svom sjaju prikazuju doba koje je prošlo. I dok remek-delom „Poslednja plovidba Temerera“ umetnik zahteva da se iz sećanja ne sme izbrisati jedan od simbola Bitke kod Trafalgara, britanskog nacionalnog ponosa, drugom slikom na genijalan način poručuje da i jedan od najbestidnijih činova u britanskoj istoriji ne sme iščileti!
Vilijam Tarner, koji je vrlo rano počeo da se bavi slikarstvom, a prvu izložbu imao 1790. sa samo 15 godina u Kraljevskoj akademiji, za života je naslikao čak 550 ulja na platnu, 2.000 akvarela i 30.000 skica i crteža.
Od pre nekoliko meseci, kako podseća BBC, njegov lik krasi banknotu od 20 funti, a još 2014. godine Majkl Li je snimio hvaljeni biografski film o slavnom slikaru „Gospodin Tarner“, koga je tumačio Timoti Spal, koji je za ovu rolu dobio nagradu za najboljeg glumca na 67. Kanskom filmskom festivalu.
