0
Impresivni triptih "Tajna večera" čuveni flamansko-nemački slikar Hans Memling napravio je u drugoj polovini 15. veka u Brižu specijalno za uticajnu firentinsku porodicu Mediči. I dok je slika "putovala" od Briža do novih vlasnika, praktično vladara i umetničkih ktitora Firence, Medičijevih brod je presrela grupa poljskih pirata...
Te 1473. godine dogodila se prva zabeležena krađa umetnina u istoriji. „Tajna večera“ danas krasi Nacionalni muzej u Gdanjsku. Gotovo pet i po vekova prošlo je od kad je ukradeno čuveno delo gotskog slikara, a kroz istoriju bilo je onoliko primera otimanja umetnina. Samo u proteklih četrdesetak godina poharani su mnogi muzeji i odneta remek-dela koja su potpisali Rafael, Vermer, Rembrant, Munk…
Evo pet najpoznatijih krađa po izboru sajta „Artrajts“:
Tri remek-dela renesanse iz Urbina
„Ovo je najveća krađa umetnina u Italiji modernog doba“, bio je naslov kojim je agencija AP izvestila o pljački koja se desila u noći između 5. i 6. februara 1975. godine u Urbinu, gradiću u središnjoj Italiji. U tom mestu je 1843. godine rođen jedan od najpoznatijih renesansnih slikara Rafaelo.
I baš slika slavnog italijanskog majstora odnešena je iz Palate Dukal u Urbinu, i to „Portret mlade dame“ (La Muta). Pored Rafaelovog „neprocenjivog dela“, kako su tada prenosili mediji, ukradene su i dve slike Pjera del Frančeska „Gospa od Senigalija“ i „Bičevanje Hrista“.
Muzej uopšte nije imao alarm, a kradljivci su ušli u zdanje preko skela, koje su radnici koristili za restauraciju zgrade, razbili prozor, i ukrali dela. Međutim, s obzirom na to koliko su u pitanju bile čuvene slike, lopovima je plen bio uzaludan… Nisu mogli da ga „utope“. Već naredne godine pronađene su u jednom skladištu u švajcarskom mestu Lokarno.
Munkov „Vrisak“ kraden dva puta
„Izvrnuta Mona Liza novog doba“, kako se „Vrisak“ Edvarda Munka, nastao s kraja 19. i početka 20. veka, najčešće karakteriše nije bio samo jednom na meti lopova. I dok postoje četiri verzije slike prva krađa odigrala se 1994. godine u Oslu, međutim policija je uspela ubrzo da joj uđe u trag. I tačno deceniju kasnije opet su se kradljivci namerili na remek-delo norveškog slikara. Iako se krađe po muzejima obično dešavaju tokom noći ili ranih jutarnjih sati, Munkov „Vrisak“ ukraden je usred bela dana 2004. godine.
Lopovi su sasvim neometano ušetali u Munkov muzej u Oslu čim je otvoren za posetioce i ukrali ne samo „Vrisak“, i to verziju iz 1910. godine, već još jedno umetnikovo delo – „Madonu“ iz 1894.
Čitave dve godine trajala je potraga za ovim remek-delima. I 2006. godine šestoro ljudi, povezanih za krađom, norveška policija je uhapsila. I slika je vraćena u „svoj dom“, Munkov muzej. Međutim stručna komisija tada je saopštila da je najpoznatija Munkova slika nepovratno oštećena, jer su je lopovi čuvali u „neuslovima“, izlažući je svetlosti i vlazi.
Remek-dela impresionista iz Muzeja Marmotan Mone u Parizu
Opet usred dana desila se neverovatna krađa u Parizu. Sama operacija kradljivaca potpuno je neverovatna. Lopovi su 27. oktobra 1985. godine ušli u muzej kao turisti, kupivši prethodno i karte za Marmotan. I kad su ušli u odaje pariskog muzeja kao taoci su im „poslužili“ ostalih 40 posetilaca muzeja kao i devetoro članova obezbeđenja. I dok su pedesetak ljudi držali zarobljene pod pretnjom vatrenim oružjem ukrali su čak devet remek-dela impresionizma.
Među njima su bile dve Renoarove slike, po jedno delo Berte Morizo i Noriza i čak pet Moneovih ulja na platnu.
Jedno od njih bila je čuvena slika „Impresija, rađanje sunca“ Kloda Monea iz 1872. Vrednost ukradenih umetnina bila je veća od 20 miliona dolara.
No, zanimljivo je da su pet godina kasnije sve te slike pronađene na Korzici, a sedmoro ljudi je uhapšeno.
144 majanskih artefakata iz Nacionalnog muzeja istorije u Meksiko Sitiju
Iste godine kada se desila krađa u Parizu, samo u decembru, na drugom kraju sveta, u Meksiku ukradeno je čak 144 artefakata majanske i actečke civilizacije. Krađa su izveli ne profesionalci, već dva studenta i to kada je Nacionalni muzej antropologije i istorije u Meksiko Sitiju bio zatvoren zbog božićnih praznika. Praktično klince je navodno angažovala lokalna narko banda, a kako je agencija AP tada izveštavala ovi „amateri“ su krađu uspeli da izvedu jer su imali pomoć obezbeđenja. Sumnju da su imali pomoć iznutra podgrejalo je to što niti su bila razbijena stakla u muzeju, niti su brave bile razvaljene…
Među dragocenostima sa kojima su otperjali kradljivci bila je maska od žada majanskih vladara, actečka skulptura od opsidijana… O ovoj krađi je pre četiri godine čak snimljen i film, a iako su lopovi uhapšeni, mnogi od 144 artefakata nikada nisu pronađeni. Navodno su, prilikom trgovine drogom, završili u rukama nekih narko klanova…
Haranje muzeja „Izabela Stjuart Gardner“ u Bostonu
„Ovo je pljačka„, razdrala su se dvojica muškaraca odevena u policijske uniforme nakon što su 18. marta 1990. godine, u jedan posle ponoći, ušla u bostonski muzej „Izabela Stjuart Gardner“.
Ovaj događaj od pre 31 godinu i danas važi za najveću krađu umetnina u istoriji Sjedinjenih Američkih Država, jer su lažni panduri išetali iz muzeja sa remek-delima vrednim više od 550 miliona dolara. Odneli su ukupno 13 slika, među kojima i dela Rembranta, Vermera i Manea, a ni tri decenije kasnije ovi dragulji likovne umetnosti nisu pronađeni.
Ta nikada rasvetljena pljačka bila je tema je nedavne Netfliksove dokumentarne serije „Ovo je pljačka: Najveća krađa umetnina ikad“.
Ukrali su dva dela Rembranta: „Oluja na Galilejskom moru“, jedini „morski pejzaž“ umetnika i sliku „Dama i gospodin u crnom“; pet skica Edgara Dege i Maneov „Mali portret čoveka“. Ali, i najskuplju sliku od svih – Vermerov „Koncert“ iz 1663. godine (vredna 250 miliona dolara).
Za čitav poduhvat dvojici kradljivaca trebalo je samo 81 minut. Prethodno su savladali dvojicu mladih noćnih čuvara, koji nisu ništa posumnjali jer se u Bostonu te večeri slavio Dan Svetog Patrika. Vezali su čuvare za sto u podrumu muzeja, a nisu imali muku ni da onesposobe dotrajale sigurnosne kamere, da bi potom počeli da razbijaju zaštitna stakla na Rembrantovim, Vermerovim slikama i na kraju su ih isekli iz njihovih pozlaćenih ramova. A ti pozlaćeni ramovi u muzeju „Izabela Stjuart Gardner“, u kojima su nekada stajala remek-dela, i danas, 31 godinu kasnije, zvrje prazni, a od slika ni traga ni glasa…
