1
Na izložbi „Uroš Predić. Život posvećen lepoti i umetnosti” predstavljeni su prvi radovi umetnika dok je bio osmogodišnjak, razvoj od rodnog Orlovata, koji mu je bio prva inspiracija ali i utočište za stvaranje, preko studija u Beču gde je njegov talenat prepoznat i vinuo ga u evropske slikarske zvezde, do Beograda koji je odabrao za svoje stanište u kojem se etablirao kao najveći umetnik svog doba.
U mesecu obeležavanja značajnog jubileja – 175 godina od osnivanja Galerije Matice srpske, u okviru programskog luka „Druga Evropa” Evropske prestonice kulture, u ovoj jednoj od naših najuglednijih ustanova kulture, otvorena je velika monografska izložba posvećenu stvaralaštva jednog od najistaknutijih slikara Uroša Predića.
Pod nazivom „Uroš Predić. Život posvećen lepoti i umetnosti” izložena su umetnička dela slavnog slikara koji se čuvaju u Narodnom muzeju Srbije, Narodnom muzeju Zrenjanin, Maticie srpskoj, Muzeju srpske pravoslavne crkve, Muzeju grada Beograda, Fakultetu likovnih umetnosti u Beogradu, Nacionalnom muzeju moderne umjetnosti iz Zagreba. A kuriozitet je što se na izložbi nalaze i eksponati iz privatnih kolekcija od kojih većina do sada nije bila izlagana.
Za novinare je juče organizovano prvo stručno vođenje kroz izložbu na kojoj je više od 140 eksponata i, od toga oko sto Predićevih dela, dokumentarna građa, kao i portreti slikara koja su nastala iz ruku njegovih prijatelja. Vodič kroz život, svet lepote i umetnosti Uroša Predića (1857 – 1953) bila je dr Snežana Mišić, muzejska savetnica Galerije Matice srpske, koja je sa dr Igorom Borozanom, profesorom na Odseku za istoriju umetnosti Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu, autorka ove nesvakidašnje izložbe.
Tematski intelignetno postavljena, ova izložba pruža sveobuhvatni uvid u Predićeve životne, stvaralačke i tematske prostore kroz nekoliko celina: Slika sveta u malom – anegdotski i socijalni žanra, Estetika višeg sveta – religiozno slikarstvo kao istorijska istina, Pogled u dušu – od intimnog do reperzentativnog portreta, Veliki svetovi – u ime nacije i vere.
A to nije bilo ako se uzme u obzir da je za 96 godina života, neumorno radio osam decenija i za to vreme naslikao više od 1.700 umetničkih dela.
Predstavljeni su i njegovi prvi radovi dok je bio osmogodišnjak, umetnički razvoj od rodnog Orlovata, koji mu je bio prva inspiracija ali i utočište za stvaranje, preko studija u Beču gde je njegov talenat prepoznat i vinuo ga u evropske slikarske zvezde, do Beograda koji je odabrao za svoje stanište u kojem se etablirao kao najveći umetnik svog doba. Izložbu zaokružuje Predićeva veza sa Maticom srpskom čiji je bio stipendista na Akademiji umetnosti u Beču i velelepna postavka portreta predsednika ove ustanove, kao i porodice Karađorđević, generala…
– Po povratku sa studija, on je bio jedan od darodavaca, Matici srpskoj je poklonio mnoga svoja dela, i po otvaranju Muzeja Matice srpske postao je počasni predsednik njenog odbora – podsetila je Mišić i rekla da je jedan od njegovih darova i čuvena slika „Nadurena devojčica“ koja mu je kao studentu donela prvu nagradu:
– Bila je nagrađena 1879. godine Gundlovom nagradom kao najbolji studentski rad uljanim bojama. Držao ju je svom ateljeu kao relikviju, i smatrao je da je to jedno od najboljih dela koja je uradio. Odlučio je da nam je pokloni 1948, u poznim godinama. Posebno je voleo da portretiše decu, i uspevao da oslika njihovo raspoloženje.
Među izloženim slikama su i one najpoznatije koje znamo sa razglednica, iz čitanki, raznih špica… „Devojka na studencu“, „Кosovka devojka“, „Vesela braća“ (Žalosna im majka), „Siroče na majčinom grobu“, „Hercegovački begunci“…
Ovu postavku posebno čini zanimljivom i to je zahvaljujući primeni savremenih tehnologija u digitalnoj formi dostupni i crteži Uroša Predića iz Galerijske kolekcije, kao i ikonostas crkve Svetog velikomučenika Georgija u Bečeju zahvaljujući saradnji sa Katedrom za računarsku grafiku Fakulteta tehničkih nauka u Novom Sadu. I što su lik i delo slikara dostupni svima kroz projekat „Uroš Predić za sve“ pošto je izložba prilagođena osobama sa oštećenjem vida putem trodimenzionalnih modela slika sa audio opisima na izložbi, kataloga na Brajevom pismu i audio kataloga a posebnu zahvalnost su uputili OTP banci bez čije donacije ovako zahtevan projekat ne bi uspeli da izvedu.
Koliko je Matica srpska energije, kreativnosti i znanja uložila u ovu izložbu govore i prateći edukativni programi za najmlađe „Bio jednom jedan slikar. Uroš Predić“, radionice „Predić kao strip junak“, a za osobe trećeg doba program „Predić u koferu“, inkluzivne radionice. Snimljen je i film o Urošu Prediću koji je deo postavke.
Zahvaljujući virtuelnoj prezentaciji koja je dostupna na sajtu Galerije Matice srpske i oni koji ne mogu da posete izložbu mogu da je pogledaju i uživaju u umetnosti jedinstvenog Uroša Predića.
Bonus video: Uroš Predić
