0
Na današnji dan 1934. godine u Marselju je, prilikom zvanične posete Francuskoj, ubijen jugoslovenski kralj Aleksandar Prvi Karađorđević. Današnji gost jutarnjeg programa "Probudi se" napisao je tekst na današnjoj naslovnoj strani Politike o ovom događaju. Sa istoričarem Momčilom Pavlovićem analizirali smo 9. oktobar pre tačno 90 godina.
Istoričar se osvrnuo na to da li je ovaj atentat do kraja rasvetljen i koje su to činjenice kojima danas raspolažemo i možda važnije kojima ne raspolažemo.
Poznato je da su izvršioci atentata bili članovi ustaške organizacije, koju je predvodio Ante Pavelić zajedno sa članovima probugarske struje VMRO, unutrašnje makedonske revolucionarne organizacije. Ali, postoje i teorije da su učestvovale i strane, velike sile. Pavlović se osvrnuo na to da li je tu bilo uloge Italije, Španije, Nemačke ili neke druge zemlje.
„Nikada se nije saznala ulgoa Musolinija u ubistvu kralja Aleksandra I Karađorđevića. Ubiti kralja jer je stub Jugoslavije i omiljen u narodu, do njega nijedan kralj nije imao takvu podršku“, rekao je Pavlović i dodao da se smatralo da je tadašnja Jugoslavija mogla da opstane samo kao monarhija.
Kralj je ubijen je zajedničkom akcijom ustaša i makedonskih separatista potpomognutih nemačkim i italijanskim službama. Ubica Bugarin Vladimir Georgiev Černozemski, Vlada Šofer, višestruki ubica, pripadnik terorističke VMRO – stradao je od ruku bugarskog plaćenog ubice, a atentat su organizovale hrvatske ustaše uz pomoć tajnih službi Bugarske, Mađarske i Italije. Posle istrage, na suđenju 1936. godine, pripadnike ustaške organizacije kao saučesnike u atentatu – Miju Kralja, Ivana Rajića i Zvonimira Pospišla – sud u Francuskoj je osudio na doživotnu robiju, a organizatora Antu Pavelića u odsustvu na smrtnu kaznu (Italija je odbila da ga isporuči).
Čelnici hrvatske ustaške emigracije i bugarske terorističke organizacije VMRO su u rimskom hotelu „Kontinental”, avgusta 1934. godine, doneli odluku da se izvrši atentat na kralja Aleksandra Karađorđevića. Za vreme izvršenja atentata određena je njegova poseta Francuskoj u oktobru, a za neposredne izvršioce izabrani su Veličko Kerin, alijas Vlado Černozemski, pripadnik VMRO, Mijo Kralj, Ivan Rajić i Zvonimir Pospišil, članovi hrvatskog ustaškog pokreta.
Masa je linčovala atentatora kojeg je policija prethodno uspela da rani, i on je ubrzo preminuo.
Prilog pogledajte na početku ove vesti.
PROČITAJTE JOŠ:
BONUS VIDEO: Oplenac – mesto gde počivaju kraljevi
