Novu eskalaciju na Bliskom istoku doveo je sukova SAD i Velike Britanije sa jemenskim pobunjenicima Hutima. Ovu grupu koju podržava Iran, a koju Izrael smatra neprijateljem, predvodi misteriozni vođa Abdul Malik al-Huti (44), za koga mnogi kažu da ga nikada lično nisu videli. Ipak, uspeo je da od ruralne milicije napravi jednu od najjačih oružanih grupa u regionu, koja sada napada američke brodove na Crvenom moru.
Al-Huti je preuzeo dužnost vođe grupe nakon što je njegov brat Husein ubijen 2004. godine.
Tokom proteklih 20 godina, Al-Huti je transformisao grupu, koju su nekada činili uglavnom muslimani zejdi, ogranak šiitskog islama, u miliciju koju podržava Iran i koja kontroliše veći deo Jemena.
Sa početkom rata na Bliskom istoku, Huti su počeli da napadaju brodove u Crvenom moru u znak podrške Palestincima koji se svakodnevno suočavaju sa neumrnim izraelskim napadima. Uz prethodna upozorenja Zapada, Sjedinjene Američke Države i Velika Britanija na kraju su uzvratili napade.
Visoki zvaničnik Huta, Husein al-Ezi obećao je da će SAD i Britanija „platiti visoku cenu“ za napade u Crvenom moru.
Pod Al-Hutijevim rukovodstvom, pobunjenička grupa je provela poslednjih 10 godina i Huti se mogu pohvaliti ogromnim arsenalom oružja i desetinama hiljada boraca. Ova grupa kontroliše Sanu i severozapad Jemena, uključujući obalu Crvenog mora i vodi strogu vojnu državu kako bi održala kontrolu nad zemljom.
Uprkos ponovljenim poricanjima Irana da grupa dobija podršku od Teherana, oni koji su upoznati sa regionom smatraju Hute delom iranske takozvane „osovine otpora“ zajedno sa Hamasom i libanskom terorističkom grupom Hezbolah.
Al-Huti, čija porodica navodno vodi poreklo od proroka Muhameda, poznat je po tome što retko boravi na jednom mestu i nikada se ne sastaje sa medijima.
Strani zvaničnici koji su imali posla sa Hutima od početka sukoba u Jemenu nikada se sa njim nisu sreli oči u oči, rekao je za izvor za Rojters, koji nije hteo da otkrije svoj identitet.
Oni koji žele da se sastanu sa Al-Hutijem odvode se u sigurne kuće u uporištu Sane, gde se on pojavljuje samo video putem u sigurnim sobama.
Huti su naoružana politička i verska grupa koja je nastala u Jemenu, ali je podržava Iran.
Formalno poznati kao „Ansar Allah“ (Božiji partizani), pojavili su se 1990-ih i preuzeli su svoje ime po pokojnom osnivaču pokreta, Huseinu al-Hutiju.
Početkom 2000-ih, borili su se protiv niza pobuna protiv dugogodišnjeg autoritarnog predsednika Jemena Alija Abdulaha Saleha, u pokušaju da osvoje veću autonomiju za svoju domovinu na severu Jemena.
Tokom arapskog proleća 2011. godine, narodni ustanak je primorao predsednika Saleha da preda vlast svom zameniku Abdrabuhu Mansuru Hadiju.
Vlada Hadija bila je preplavljena problemima. Huti su preuzeli kontrolu nad severnom provincijom Sadom pre nego što su zauzeli glavni grad Sanu, nakon što su formirali savez sa Salehom i bezbednosnim snagama koje su mu i dalje lojalne.
Pobunjenici su 2015. zauzeli velike delove zapadnog Jemena i naterali Hadija da pobegne u inostranstvo.
Susedna Saudijska Arabija strahovala je da će Huti preuzeti Jemen i ući u savez sa svojim rivalom Iranom. Formirala je koaliciju arapskih zemalja koje su se umešale u rat. Ali godine vazdušnih udara i kopnenih borbi nisu proterali Hute sa većine teritorije koju su zauzeli.
Saudijska Arabija sada pokušava da sklopi mirovni sporazum sa Hutima, a primirje uz posredovanje UN na snazi je od aprila 2022.
Amerika navodi kako je Iran omogućio Hutima da gađaju brodove u Crvenom moru iako Iran negira bilokakvu umešanost u napade, piše BBC.
Saudijska Arabija i SAD smatraju da je Iran prokrijumčario oružje, uključujući dronove, krstareće i balističke rakete Hutima tokom građanskog rata u Jemenu, kršeći embargo UN na oružje.
Navodi se da su takve rakete i dronovi korišćeni u napadima na Saudijsku Arabiju, kao i na njenog saveznika Ujedinjene Arapske Emirate.
Prema Centru za borbu protiv terorizma pri vojnoj akademiji Vest Point, Huti su takođe prošli obuku i od Hezbolaha.