Vlasti u Mađarskoj nedavno su u zgradi parlamenta postavile bistu Mikloša Hortija, državnog poglavara Mađarske tokom Drugog svetskog rata, koga je tadašnja Jugoslavija proglasila za ratnog zločinca. Na to nije reagovala ni Vlada Srbije ni Aleksandar Vučić, koga sa Viktorom Orbanom veže prijateljstvo. Ovakav potez očito nije zasmetao ni Srpskoj pravoslavnoj crkvi i patrijarhu Profiriju, koji je upravo Orbanu nedavno uručio najviše priznanje SPC - Orden Svetog Save prvog stepena.
Trupe Mikloša Hortija, državng poglavara Mađarske od 1920. do 1944. i nekadašnjeg Hitlerovog saveznika, odgovorne su za smrt ili deportaciju skoro 20.000 građana Vojvodine. Jugoslavija ga je proglasila za ratnog zločinca zbog masovnih likvidacija civila u Vojvodini.
Jedan od najpoznatijih zločina Hortijevih trupa je masovno ubistvo Srba i Jevreja u januaru 1942. godine poznato kao Racija u južnoj Bačkoj, kada je ubijeno više od tri i po hiljade ljudi.
Uprkos tome mađarske vlasti danas slave Hortija. Prvo su po njemu nazive dobile ulice i trgovi, a sada je postavljena i njegova bista u mađarskom parlamentu.
Nijedne reakcije srpske vlade niti predsednika države nije bilo, iako Aleksandar Vučić blisko sarađuju sa premijerom Mađarske Viktorom Orbanom. Iz političkih krugova reagovali su samo Stranka slobode i pravde, pokret Dveri i Liga socijaldemokrata Vojvodine.
Sa druge strane, nekoliko dana nakon postavljanja Hortijeve biste, Srpska pravoslavna crkva je odlučila da dodeli svoje najviše odlikovanje Viktoru Orbanu.
Njemu je patrijarh Porfirije uručio orden Svetog Save prvog stepena i to “u znak zahvalnosti za promovisanje tradicionalnih hrišćanskih vrednosti, za nesebičnu podršku Eparhiji budimskoj SPC u Mađarskoj i za izuzetan lični doprinos jačanju prijateljstva između dva susedna naroda”.
Istoričar Milan St. Protić u izjavi za Nova.rs kaže da Srpska pravoslavna crkva i patrijarh dele ordenje kome stignu, bez obzira na to da li su ti ljudi ubeđeni hrišćani i da li su svoje dobročinstvo nečim dokazali.
“To me ništa ne iznenađuje. U krajnjoj liniji, na moju veliku žalost i na našu nacionalnu sramotu, ta se crkva pretvorila u političku organizciju, mnogo više nego u hram hrišćanstva. Srpska crkva se danas bavi politikom. Ona više nije krišćanska bogomolja niti je telo Hristovo, nego je politička organizacija koja bira svoje političke istomišljenike i njima deli ordenje”, navodi Protić.
On kaže da Mađari iz svog nacionalnog ili nacionalističkog ugla na Hortija gledaju drugačije nego oni koji su u vreme njegovog režima trpeli, ne samo van Mađarske nego i u Mađarskoj.
“Ali to je stvar o kojoj sami Mađari treba da razreše, a oni očigledno nisu za to sposobni”, kaže sagovornik Nova.rs.
Upitan zašto na ovo ćuti srpska vlast na čelu sa Aleksandrom Vučićem, Protić kaže da nije siguran da ovladašnji predstavnici vlasti, uključujući i prvog čoveka, uopšte znaju ko je bio Mikloš Horti.
“To bi podrazumevalo da su nešto u životu čitali, a moj je utisak da ništa nisu čitali. Za njih to, ja mislim, ne znači ništa. Međutim, nije naše da to komentarišemo. Dok god mi budemo mi komentarisali njih, oni nas vrtećemo se u začaranom krugu. To vam je isto kao i sa Hrvatima, sa Bošnjacima, Albancima… Stalno imamo potrebu da komentarišemo drugog a ne sebe”, ističe on.
Na konstataciju da su Hortijeve trupe odgovorne za stradanje blizu 20.000 civila u Vojvodine, Protić kaže da je to stvar sa kojom Mađari treba da izađu na kraj.
“Ako su tamošnji Mađarski poslanici odlučili da jednom takvom čoveku stave bistu u svom parlamentu ja pred tim ostajem razoružan”, navodi Protić i dodaje da u takvu vrstu ocenjivanje i naknadnog suđenja treba da se bavi onaj narod iz kog je takav jedna pronacistički diktator proizašao.
„Ako je to njima u redu, ja sam tu bespomoćan. I svi ljudi drugi su tu bespomoćni. Ja drugima izbegavam da se bavim, jer imamo i mi dovoljnog putera na glavi, svojih trauma i vrlo ozbiljnih ogrešenja, pogotovo u ovo naše doba, da bismo toliko suvereno mogli da sudimo drugima“, kaže sagovornik Nova.rs.
BONUS VIDEO Prva vožnja brzim vozom od Beograda do Novog Sada
Pratite nas i na društvenim mrežama:
Koje je tvoje mišljenje o ovoj temi?
Učestvuj u diskusiji ili pročitaj komentare