Predstojeći popis stanovništva u oktobru ove godine trebalo bi da nam pruži novu i precizniju sliku o tome koliko nas danas u Srbiji ima, a mesta za demografski optimizam nema. Kako ističu demografi, trend depopulacije naše zemlje traje već 30 godina, a sutuacija je sve lošija. Statistički podaci pokazuju da nas je za samo 10 godina nekoliko stotina hiljada manje - nestalo je nekoliko manjih gradova. Ništa bolja situacija nije ni u našem komšiluku.
Svake godine Republički zavod za statistiku objavljuje procenu broja stanovnika, a poslednji raspoloživ podatak za Centralnu Srbiju i Vojvodinu je od 1. januara 2021. godine, prema kojem broj stanovnika iznosi 6.871.547 ljudi. Na popisu koji je održan 2011. bilo nas je 7.186.862. Prosta računica pokazuje da smo se smanjili za više od 300.000.
Vanredna profesorka Geografskog fakulteta u Beogradu i demografkinja Danica Šantić za portal Nova.rs izjavila je da su karakteristike demografskih trendova u Srbiji izrazito nepovoljne.
„Predstojeći popis stanovništva u oktobru će sasvim sigurno pokazati da je nastavljeno opadanje broja stanovnika“, ocenila je Šantić i dodala:
„U uslovima višedecenijskih niskih stopa rađanja, koje imaju kontinuirani pad, povećanih stopa smrtnosti, koje u doba pandemije dostižu veoma visoke vrednosti, negativnog prirodnog priraštaja, značajnog obima iseljavanja stanovništva, kao i izraženog procesa starenja, mesta za optimizam nema.“
Ona je istakla da je trend depopulacije prisutan na teritoriji Vojvodine od 1989. godine i na teritoriji Centralne Srbije od 1992. godine.
Kada se govori o pojedinim regionima, Šantić je navela da je samo u Beogradskom regionu zabeležen porast broja stanovnika i to isključivo zahvaljujući doseljavanju stanovništva.
U malobrojne administrativno-teritorijalne jedinice u kojima je zabeležen porast broja stanovnika, nalaze se gradovi Novi Sad i Novi Pazar, kao i opštine Tutin, Preševo i Bujanovac.
Šantić je ukazala da statistika spoljnih migracija nema pouzdane podatke o broju osoba koje napuštaju Srbiju, te s tim u vezi emigraciona komponenta je element koji nedostaje prilikom izvođenja bilo kakvih zaključaka o trenutnom stanju i broju stanovnika.
I pored mera i aktivnosti države da kroz dokumente javnih politika adresiraju navedene procese značajnijih uspeha nije bilo, ocenila je Šantić.
Ona je dodala da je za uspostavljanje dugoročnijih demografskih trendova koji bi se odnosili na povećanje fertiliteta, a koji bi bili direktan rezultat mera koje država sprovodi potrebno je nekoliko decenija.
„Sa druge strane, upravljanje migracionim procesima, pre svega podsticanjem povratnih migracija i doseljavanjem strane radne snage, demografska situacija bi se mogla promeniti u znatnom kraćem roku, naročito na nivou jedinica lokalnih samouprava“, rekla je Šantić za Nova.rs.
Prema raspoloživim podacima, kao i procenama i projekcijama ceo region se nalazi u, kako je kazala Šantić, sličnoj ili istoj demografskoj situaciji.
„Severna Makedonija i Hrvatska su prošle godine sprovele popise stanovništva i rezultati, iako očekivani i ukazuju na demografsku realnost u kojoj se ove države trenutno nalaze, izazvale su različite, najčešće negativne reakcije. Broj stanovnika u obe države opada, iseljavanje je prisutno, a starosna struktura narušena“, ocenila je naša sagovornica.
Prema poslednjem popisu stanovništva u Hrvatskoj od prošle godine, broj stanovnika smanjio se za skoro 400 hiljada. To je čak skoro 10 odsto manje u odnosu na prošli popis 2011. godine.
Prema prvim rezultatima, Hrvatska je pala na 3.888.000 stanovnika, odnosno broj ljudi smanjio se za 9,5 posto, što je nešto više od 360.000.
Smanjio se i broj domaćinstava i to za 80.615, odnosno 5,31 odsto manje. Broj stambenih jedinica je povećan za 103.534, odnosno 4,61 odsto više.
Najveće smanjenje broja stanovnika zabeleženo je u Vukovarsko-srijemskoj županiji, Sisačko-moslavačkoj, Brodsko-posavskoj, Požeško-slavonskoj i Virovitičko-podravskoj.
Podsećanja radi, Hrvatsku je zadesio veliki talas iseljavanja nakon ulaska u EU, pogotovo 2014. i 2015. godine. U poslednjem talasu iseljavanja državljani Hrvatske uglavnom su kao mesta za novi život birali Irsku i Nemačku.
Severna Makedonija je nakon 20 godina imala popis stanovništva koji je pokazao da je ukupan broj stanovnika u ovoj zemlji 1,8 miliona, što je za 9,2 odsto manje nego pre dve decenije.
Poslednji popis u Severnoj Makedoniji je sproveden 2002. godine.
Poslednji popis stanovništva u Srbiji bio je 2011. godine, a prema ovom popisu u našoj zemlji je bilo 7.186.862 ljudi, što je za 311.139 osoba manje nego u prethodnom popisu 2002. godine.
U 11 naselja nije bilo stanovništva, a čak u oko 1.000 naselja je živelo manje od 100 stanovnika, dok je 1961. godine bilo samo 80 ovakvih naselja, podsetila je Šantić.
Najveća koncentracija stanovništva u Srbiji je bila na teritoriji opštine Vračar (18.000 stanovnika po kilometru kvadratnom), a najmanja u opštini Crna Trava (svega 5 stanovnika po kilometru kvadratnom).
Šantić navodi da je, prema poslednjem popisu, stopa ukupnog fertiliteta iznosila 1,38 dece po jednoj ženi, što je nedovoljno za prosto obnavljanje stanovnika, a prosečna starost čak 43 godine, što nas je svrstalo u jednu od najstarijih država sveta.
Popis stanovništva u Srbiji biće sproveden od 1. do 31. oktobra ove godine. Podaci će se, kao i u ranijim popisima, prikupljati neposredno od građana, a za sam popis biće angažovano oko 15.000 popisivača.
Prvi rezultati biće objavljeni najkasnije mesec dana po završetku terenskog prikupljanja podataka, krajem novembra ove godine, dok će se konačni rezultati, po različitim obeležjima, objavljivati sukcesivno počev od aprila 2023. godine, najavili su iz Republičkog zavoda za statistiku za Nova.rs.
U odnosu na prethodni popis, neka pitanja će biti modifikovana, pa će tako za naše povratnike iz inostranstva popisivači postavljati pitanja o dužini boravka u inostranstvu. Isto tako, dok je u prethodnim popisima samo ženama postavljano pitanje koliko su rodile dece, u ovom će pitati i muškarce koliko imaju biološke dece.
RZS je za naš portal naveo i da se samopopisivanje, tokom probnog popisa, nije pokazalo kao dobar metod.
„Svega nešto više od pet posto domaćinstava je samostalno popunilo upitnike, pri čemu se dešavalo i da nisu popunjeni upitnici za sve članove domaćinstva. Tako na primer domaćinstvo ima 4 člana, a popunjene su popisnice samo za dva“, naveli su u Republičkom zavodu za statistiku za naš portal.
BONUS VIDEO – Ukupan broj ljudi na Zemlji do danas
Pratite nas i na društvenim mrežama:
Koje je tvoje mišljenje o ovoj temi?
Učestvuj u diskusiji ili pročitaj komentare