24
Zalihe krvi u opštim bolnicama u unutrašnjosti Srbije zavise od osam transfuzijskih ustanova, u kojima se prikupljaju i obrađuju krvni derivati svih dobrovoljnih davalaca u našoj zemlji. Iako se u ovim bolnicama bune, jer su im zakonom iz 2019. uskratili mogućnost da sami prikupljaju jedinice krvi za svoje pacijente, u Institutu za transfuziju krvi Srbije za Nova.rs tvrde da sve bolnice prema potražnji dobijaju krv, bez izuzetka.
Nakon što je 1. januara 2019. stupio na snagu Zakon o transfuzijskoj medicini, pacijenti koji usled hitnosti završe u bolnicama u unutrašnjosti Srbije, u riziku su od fatalnog ishoda, zbog zaliha krvi kojih često nema.
Ovim zakonom uvedena je centralizacija krvi i krvnih derivata, a propisuje da se sva krv dobrovoljnih davaoca prikuplja i obrađuje u pet gradova, odnosno osam ustanova, što obolele u većem delu naše zemlje dovodi u životnu opasnost, naročito leti.
Podsećamo da je Srbiju proteklih dana potresao slučaj Radenka Milivojevića, čija porodica je uputila dramatičan apel da mu je ugrožen život, jer je ležao u bolnici sa izuzetno niskim nivoom trombocita, a nije mogao da dobije adekvatnu terapiju u valjevskoj bolnici, u kojoj su zalihe ovih krvnih ćelija bile potrošene.
Ipak, u Institutu za transfuziju kažu da je Zakon o transfuzijskoj medicini u potpunosti usaglašen sa zakonima u ostalim evropskim zemljama i da su sve bolnice podmirene zalihama krvi.
“Imajući u vidu da je transfuzijska medicina složena i skupa grana medicine, zakonom je definisana organizacija u cilju kvalitetnijeg zbrinjavanja pacijenata. Transfuzijska medicina, u smislu ovog zakona, obuhvata pripremu krvi i komponenata, kao i kliničku transfuziju, koja se obavlja u ovlašćenim transfuzijskim ustanovama, koje čini 8 ustanova: Institut za transfuziju krvi Srbije, Zavod za transfuziju krvi Vojvodine, Zavod za transfuziju krvi Niš, Zavod za transfuziju krvi u osnivanju Kragujevac, službe za transfuziju krvi KBC Zemun, OB Subotica i ZC Užice i Institut za transfuziologiju i hemobiologiju VMA”, kažu u Institutu.
Rad u svim ovim ustanovama se, kako kažu, odvija ujednačeno i automatizovano, dok se u Institutu za transfuziju obavlja molekularno testiranje krvi davalaca za celu zemlju.
Pročitajte još:
24
0
0
“Na taj način su krv i komponente krvi na teritoriji Srbije ujednačenog kvaliteta i većeg nivoa bezbednosti u odnosu na prethodni period. Klinička transfuzija obuhvata čuvanje i izdavanje krvi i komponenata za terapijsku primenu, pretransfuzijska ispitivanja, brigu za optimalnu primenu krvi i komponenata, praćenje efekata lečenja, i sve se to obavlja u bolničkim bankama krvi, koje se nalaze u okviru bolnica širom zemlje”, objašnjavaju u ovoj ustanovi.
Svaka od osam ovlašćenih transfuzijskih ustanova, u okviru svoje teritorije nadležnosti, zadovoljava potrebe bolnica, kažu u Institutu.
“Bolnice imaju godišnji plan potreba i raspoloživih rezervi krvi, koji dostavljaju ustanovama. U saradnji sa Crvenim krstom organizuju se akcije dobrovoljnog davanja krvi u institucijama, kompanijama, školama za generaciju maturanata, fakultetima i u lokalnim zajednicama. Cilj je da aktiviramo sve raspoložive kapacitete za prikupljanje krvi u svakom gradu i opštini da bi se zadovoljili zahtevi za krvlju/komponentama svih bolnica u Srbiji u skladu sa njihovim potrebama”.
Potrebe su najveće Beogradu.
“Tu se nalaze najspecijalizovanije zdravstvene ustanove tercijarne zdravstvene zaštite, uključujući Univerzitetski klinički centar Srbije, u kojem se leče najteži pacijenti iz cele zemlje i regiona. Komunikacija između svih ovlašćenih transfuzijskih ustanova je kontinuirana, na dnevnom nivou,
kao i komunikacija sa bolničkim bankama krvi. Prilikom distribucije zaliha, svaka ovlašćena transfuzijska ustanova prati stanje rezervi u datoj bolnici i aktuelene potrebe, ali i očekivani priliv dobrovoljnih davalaca i rezerve krvi u ovlašćenoj ustanovi. U svakom trenutku prioritet u zbrinjavanju imaju vitalno ugroženi pacijenti i deca i trudnice kao najosetljiviji deo populacije”, kažu u Institutu za transfuziju.
Oni ističu da je više jedinica krvi sakupljeno od kad je pomenuti zakon na snazi.
“U prvih šest meseci ove godine, u Srbiji je prikupljeno ukupno 111.021 jedinica krvi, od čega je 34% odsto prikupio Institut za transfuziju. Pored rada u salama ovlašćenih transfuzijskih ustanova, realizovano je preko 2.000 akcija dobrovoljnog davanja krvi na terenu. Poređenja radi, 2017, pre usvajanja Zakona o transfuzijskoj medicini, u Srbiji je za prvih šest meseci prikupljeno 110.905 jedinica krvi, odnosno manje u odnosu na isti period ove godine. Naravno, broj stanovnika u odnosu na prethodni popis manji je za preko pola miliona”.
Imajući u vidu nivo davalaštva krvi u ostalim evropskim zemljama, broj prikupljenih jedinica krvi u našoj zemlji dovoljan je za zadovoljenje potreba svih bolnica, uz pravilno upravljanje rezervama i strogu primenu “Patient Blood Management” protokola, naglašavaju u Institutu.
“Sezonski deficiti krvi/komponenata i pojedinačnih krvnih grupa uobičajeni su u svim zemljama naročito u letnjem periodu, uz izuzetno visoke temperature koje traju danima, kao trenutno kod nas. Rezerve krvi u ovom trenutku su još uvek stabilne, uz smanjene rezerve negativnih krvnih grupa”, napominju u Institutu i zahvaljuju se svim građanima koji su dali krv, posebno u ekstremnim vremenskim uslovima od početka jula i pozivaju sve koji su zdravi da postanu dobrovoljni davaoci.
Podsetimo, Zakonom o transfuzijskoj medicini, koji je stupio na snagu 2019, ukupno 47 transfuzijskih ustanova, koliko ih je bilo u Srbiji, svedeno je na osam. U opštim bolnicama, u kojima su se prikupljale i obrađivale jedinice krvnih derivata, sada su ostale samo banke krvi.
***
BONUS VIDEO: Svetski dan dobrovoljnog davanja krvi
Učestvuj u diskusiji ili pročitaj komentare