12
“Beogradu na vodi” odavno su ustupljene najbolje i najatraktivnije parcele u centru glavnog grada i neke od najlepših građevina prestonice, poput zgrade Geozavoda ili bivše Glavne železničke stanice. A sada je jedan od Vučićevih omiljenih projekata, koji realizuje firma sa većinski privatnim kapitalom, zvanično počeo da preuzima i kulturnu baštinu Srbije, nasleđe svih njenih građana. Država je odlučila da “Beogradu na vodi”, po svemu sudeći, preda i Muzej Nikole Tesle, jednu od najposećenijih institucija kulture, nastalu pošto je porodica čuvenog naučnika njegovu zaostavštinu poklonila građanima ove zemlje. Naime, upravo ta privatna kompanija pre nekoliko dana raspisala je konkurs za rešenje nove zgrade muzeja, a slavnog naučnika već reklamiraju kao najslavnijeg komšiju u tom luksuznom naselju.
Mada su predstavnici Vlade Srbije još proletos najavili da će u naselju Beograd na vodi biti smeštena muzejska četvrt, u kojoj će biti i muzej čuvenog naučnika, verovalo se da će tim ustanovama kulture bar formalno rukovoditi država, jer su u pitanju institucije koje pripadaju svim njenim građanima. Međutim, jedan konkurs “ogolio” je stvari do kraja.
Kompanija “Beograd na vodi” raspisala je pre nekoliko dana međunarodni konkurs za novo arhitektonsko rešenje zgrade u koju će se preseliti Muzej Nikole Tesle. U pitanju je zgrada nekadašnje Fabrike hartije Milana Vape, poznata i kao zgrada “Jugošpeda”, u Bulevaru vojvode Mišića, koja se, nakon brojnih proširenje ovog luksuznog naselja, nalazi upravo u Beogradu na vodi.
“Želeći da sačuva dostojno sećanje na Nikolu Teslu i da čitavom svetu predstavi njegov genijalni rad na inovativan i savremen način, Beograd na vodi raspisao je međunarodni konkurs za novo arhitektonsko rešenje zgrade u koju će se preseliti muzej”, ističe se u konkursu uz poziv zainteresovanim da do 17. decembra učestvuju u “poduhvatu koji bi na simboličan način trebalo da nasleđe srpskog genija spoji s arhitekturom starog Beograda, ali i modernim izgledom prestonice oličenim u Beogradu na vodi”.
Pobednika konkursa će, kako se navodi, proglasiti stručni žiri sastavljen od predstavnika kompanije “Beograd na vodi” i eminentnih stručnjaka iz oblasti arhitekture. Nigde se ne pominju eventualni predstavnici države ili grada Beograda u tom žiriju, pa se može zaključiti da su predstavnici kompanije koja rukovodi luksuznim naseljem odlučuju o ključnim pitanjima Muzeja Nikole Tesle, konkretno o izgledu zgrade u koju će biti smešten.
Kompanija u reklami svog elitnog naselja Teslu navodi kao najslavnijeg komšiju koga možete da imate u Beogradu na vodi.
“Zajedno sa budućim Istorijskim muzejom Srbije, koji će se nalaziti u zgradi nekadašnje Glavne železničke stanice, muzejom i dvema pozorišnim scenama u zgradi Stare pošte, koju takođe očekuje rekonstrukcija, i obrazovnim kampusom čija je izgradnja počela, Beograd na vodi širi svoju kulturnu ponudu i sigurnim koracima postaje kulturni epicentar prestonice”, hvale se na svojoj internet prezentaciji.
Foto:shutterstock.
Ministarstvo kulture pitali smo zašto je kompanija “Beograd na vodi” raspisala konkurs za rešenje nove zgrade muzeja, ako je Muzej ustanova nad kojom osnivačka prava ima upravo to Ministarstvo i zar ono nije trebalo da raspiše i vodi taj konkurs, ali do objavljivanja ovog teksta nismo dobili odgovor.
Muzej Nikole Tesle, da podsetimo, ima status republičke ustanove kulture, čuva zaostavštinu i ličnu imovinu čuvenog naučnika, a u njemu je izložena i njegova urna. Sam muzej je formiran odlukom vlade tadašnje Jugoslavije pošto su zalaganjem Teslinog rođaka Save Kosanovića njegovi lični predmeti doneti iz Sjedinjenih Američkih Država.
Kosanović, sin Tesline najmlađe sestre Marice, inače srpski diplomata i političar, prema odluci američkih vlasti, bio je zadužen za staranje o imovini naučnika. Kada su 1951. godine svi Teslini lični predmeti i spisi stigli u Srbiju, Kosanović ih je poklonio državi. Već sledeće godine osnovan je muzej sa sedištem u “Genčićevoj vili” u tadašnjoj ulici Proleterskih brigada, gde se i danas nalazi. Prvi direktor je bio profesor Filozofskog fakulteta Veljko Korać.
Muzej je za javnost otvoren u oktobru 1955. godine i bio je prvi tehnički muzej u Jugoslaviji. Muzejsku kolekciju čini devet zbirki, u okviru kojih se nalazi 1200 predmeta. Sačuvani su originalni tehnički predmeti iz mašinstva i elektrotehnike iz tog doba, Teslini lični i odevni predmeti, njegove medalje i ordenje, kao i dela iz likovne i primenjene umetnosti koja su mu pripadala. Deo stalne postavke od početka su i verno izrađeni modeli nastali po Teslinim nacrtima, a od 1957. godine u muzeju je izložena i urna poznatog naučnika.
Osnivačka prava nad muzejom u oktobru 1969. preuzeo je i Grad Beograd, da bi maja 2020. godine na predlog Ministarstva kulture, Vlada Srbije preuzela sva osnivačka prava od glavnog grada.
Muzej je godinama jedan od najposećenijih u Srbiji i nezaboilazna stanica većine stranih turista koji posete Beograda, a gužve ispred muzejske zgrade u Krunskoj su već uobičajena pojava. UNESKO je 2003. godine Teslinu arhivu kao deo pokretnog nasleđa čovečanstva uvrstio u Registar “Pamćenje sveta”, što predstavlja najviši oblik zaštite nekog kulturnog dobra.
Godinama se priča da bi Muzej trebalo da dobije veći prostor, a više puta su buru u javnosti digli zahtevi iz Srpske pravoslavne crkve da se sama Teslina urna prenese i pohrani u Hramu Svetog Save. U tom višegodišnjem svojevrsnom posthumnom “ratu” za pepeo jednog od najvećih svetskih naučnika, gde su na jednoj strani bile Srpska pravoslavna crkva i država, a na drugoj stručna javnost, više puta su organizovani protesti građana protiv izmeštanja Tesline urne.
Učestvuj u diskusiji ili pročitaj komentare
