0
Prošlo je tri godine od početka primene Zakona o socijalnoj karti, a procene su da je za to vreme oko 60.000 građana izgubilo pravo na pomoć. Ovi ljudi u međuvremenu nisu popravili svoj materijalni položaj, već su postali žrtve digitalizacije socijalne zaštite. Kako funkcioniše socijalna karta, koje su manjkavosti ovog Zakona i šta bi u njemu trebalo promeniti u jutarnjem programu "Probudi se" pitamo Dijanu Janković iz Društva socijalnih radnika.
Socijalna karta je informacioni sistem koji je u funkciji od 1. marta 2022. godine, te gošća „Probudi se“ objašnjava kako ona fukcioniše i koji je nje cilj.
Registar Socijalna karta objedinjuje podatke građana koji se nalaze u različitim službenim evidencijama, registar sadrži podatke o pojedincu i sa njim povezanim licima, podatke o socijalno-ekonomskom statusu građana i građanki, podatke o vrsti prava i usluga iz socijalne zaštite koje neko koristi ili je koristio, kao i podatke o službenim licima koja su vodila, odnosno odlučivala o pojedinačnim pravimada najugroženiji budu vidljiviji u sistemu.
OD POČETKA PRIMENE SOCIJALNIH KARTI OKO 60.000 GRAĐANA IZGUBILO PRAVO NA POMOĆ
Janković pojašnjava i šta kaže Zakon o socijalnoj zaštiti, ko ima pravo na socijalnu pomoć, odnosno koliko ona mesečno iznosi za pojedinca.
Novčana socijalna pomoć za pojedinca mesečno iznosi nepunih 12.000 dinara. Socijalnu pomoć može da ostvari svako čiji prihodi na tromesečnom nivou pre podnošenja zahteva ne prelaze iznos novčane socijalne pomoći.
Članica Društv socijalnih radnika dodaje i koje podatke sadrži Socijalna karta i da li su to podaci o imovini i dohotku svakog od nas ili samo onih koji se prijave za pomoć.
U Socijalnoj karti se prikupljaju i obrađuju podaci svih onih koji su ikada imali veze sa sistemom socijalne zaštite, koji trenutno uživaju neko od prava iz ove oblasti, kao i podaci o onima koji su podneli zahtev za ostvarivanje nekog od ovih prava. Dok se većina podataka čuva deset godina od prestanka prava, jedinstveni matični broj se čuva trajno.
Janković objašnjava i ko donosi odluku da li je neko siromašan i ispunjava uslove za socijalnu pomoć, da li to radi čovek ili informacioni sistem.
Uklanjanje ljudskog faktora prilikom procene socijalno-ekonomskog statusa pojedinca ili porodice povećalo je i „efikasnost sistema“, ali na način da je uticalo na isključivanje velikog broja ljudi iz sistema socijalne zaštite, a ne na pravedniju raspodelu socijalne pomoći.
Gošća „Probui se“ otkriva i koliko su socijalni radnici obučeni za rad sa ovakvim registrom i da li se podaci proveravaju s vremena na vreme i ažuriraju. Zamerke stručne javnosti su da Socijalna karta nije transparentna, te Janković objašnjava zbog čega. Ona dodaje i da li je građanima koji žele da ostvare prava iz oblasti socijalne zaštite omogućeno da saznaju na koji način to mogu da urade.
DA LI SOCIJALNE KARTE ZAISTA PREPOZNAJU SIROMAŠNE?
Javnosti nije učinjen dostupnim algoritam koji određuje način funkcionisanja čitavog sistema Socijalne karte – iako je takva informacija od javnog značaja tražena još u junu 2022. godine, ovo bi trebalo da bude dostupno jer svako ima pravo na pristup informacijama od javnog značaja.
Trenutni broj primalaca socijalne pomoći je oko 153.000. Podaci govore da je od uvođenja Socijalnih karti, dakle od 2022. godine svaka treća materijalno ugrožena osoba ostala bez socijalne pomoći. Janković analizira u čemu je problem i šta se dešava u slučaju kada su podaci o korisniku netačni odnosno zastareli i koliko je za korisnike komplikovan proces dokazivanja greške.
KOJE SU MANJKAVOSTI SOCIJALNIH KARTI?))
Teško je živeti od socijalne pomoći, pa su ljudi prinuđeni da povremeno rade da bi preživeli. Međutim, ima primera da su građani ostajali bez socijalne pomoći zbog obavljanja sezonskog rada. Socijalna radnica ovo komentariše i dodaje koje su još manjkavosti Zakona o socijalnoj karti, šta bi još trebalo menajti i kako da se unapredi sistem koji brine o najsiromašnijima.
Prilog pogledajte na početku ove vesti.
PROČITAJTE JOŠ:
0
0
4
0
0
0
BONUS VIDEO: Sistem socijalnih karata: Pomoć ili selekcija?
