Temperature tla se zagreva brže od vazduha, što predstavlja značajne klimatske izazove, otkriveno je u novoj revolucionarnoj studiji nemačkih naučnika.
Temperature tla su u globalnom porastu, što je podatak koji se često zanemaruje u klimatskim studijama koje se prvenstveno fokusiraju na temperaturu vazduha i vode.
Nedavna naučna studija koju su sproveli nemački naučnici baca novo svetlo na ovo pitanje, otkrivajući alarmantne trendove ekstremnog zagrevanja tla. Njihova otkrića sugerišu da se ekstremne temperature u tlu intenziviraju brže nego ekstremne temperature vazduha, što potencijalno doprinosi nizu značajnih posledica.
Tradicionalno, istraživanje klimatskih promena kao prioritet je postavilo praćenje temperature vazduha i vode, uglavnom zbog složenosti koja je uključena u precizno merenje temperature tla. Međutim, ova nova studija imala je drugačiji pristup upoređujući podatke iz različitih izvora, uključujući meteorološke stanice za praćenje, satelite, grupe podataka za ponovnu analizu i modele Zemljinog sistema.
Nemački naučnici koristili su indeks TX7d kako bi izmerili intenzitet ekstremnih temperatura tla. Usredsredili su se na gornjih 10 centimetara tla i vazduh do dva metra iznad površine, ispitujući 118 meteoroloških stanica širom Evrope. Njihova analiza, koja je trajala od 1996. do 2021. godine, rezultirala je sa 160 parova merenja temperature vazduha i tla.
Studija je na kraju otkrila zabrinjavajući trend: na dve trećine analiziranih mesta ekstremne temperature u tlu pojačavale su se brže nego one u vazduhu.
Kasnije, regionalne varijacije premećene su širom Evrope, pri čemu je centralna Evropa, uključujući Nemačku, Italiju i južnu Francusku, doživela najizraženiji porast ekstremnih temperatura u tlu.
Za procenu učestalosti i intenziteta ekstremne toplote tla, nemački naučnici su koristili indeks TX90p. Otkrili su da broj dana s ekstremnim vrućinama u tlu raste dvostruko brže nego u vazduhu.
Na primer, ako su trenutno visoke temperature u tlu i vazduhu 10 odsto dana u mesecu, decenije kasnije visoke temperature u vazduhu će biti 15 odsto dana i visoke temperature u tlu na 20 odsto dana u mesecu, objašnjava Almudena Garsija-Garsija, naučnica u Centru za istraživanje okoline Helmholc (UFZ) i koautorka spomenute studije koja je objavljena u časopisu „Nature Climate Change“.
Ta razlika se uveliko može pripisati vlažnosti tla, kritičnom faktoru koji utiče na promenu toplote između tla i vazduha. Površina tla igra značajnu ulogu u nivou vlažnosti tla, pri čemu šume, na primer, ublažavaju gubitak vlage zbog isparavanja i crpe vodu iz dubljih slojeva tla. Suprotno tome, otvorena staništa poput travnjaka ili poljoprivrednih polja često imaju ograničen pristup dubokoj vlazi tla, preneo je N1.
Implikacije ekstremne toplote tla nadilaze njihov uticaj na mikroorganizme i ekosistema koji žive u tlu. Kada temperatura tla premaši temperaturu vazduha, to može da dovede do oslobađanja dodatne toplote i ugljenika u niže slojeve atmosfere, pogoršavajući atmosfersko zagrevanje. Đijan Peng, načelnik Odeljenja za daljinsko očitavanje UFZ-a, naglasio je važnost ovih otkrića.
S obzirom na nove rezultate, studije o učincima ekstremnih vrućina, koje uglavnom razmatraju temperature vazduha, ali su potcenile faktor ekstremnih vrućina u tlu, morale bi da naprave nove procene, smatra Peng.