Portal "Fake news tragač" objavio je analizu tabele botova Srpske napredne stranke u našoj zemlji. Prenosimo tekst u integralnoj verziji sa ovog portala:
Na Tviter nalogu @protivdictature pre nekoliko dana objavljena je tabela u kojoj su pobrojani – kako se navodi – „svi botovi“, uz „ime, prezime, okrug, mesto i linkove naloga na Tviteru“.
Da li je ova tabela SNS-ovih onlajn aktivista verodostojna? S obzirom na količinu podataka, ali i pojedine (vidljive) nepreciznosti pri unosu, nemoguće je tvrditi da je sve što je navedeno tačno. Ipak, sudeći prema inicijalnim reakcijama i informacijama, uključujući i informacije do kojih je došla redakcija portala „Fake news tragač“, nema mesta krupnijim prigovorima na račun autentičnosti. U ovom tekstu će se koristiti termini „bot“ i „botovanje“, prepoznatljive u domaćoj javnosti, iako bi adekvatniji termin za opisanu vrstu aktivnosti bio „astroturfing“, piše ovaj portal.
Novinari portala su kontaktirali jednu od osoba čije je ime na spisku. Potvrdio je da su njegovi lični podaci (ime, prezime, okrug i opština) ispravni, kao i informacije o nalozima za koje je zadužen. U kratkoj razmeni poruka navodi da nije dodatno plaćen za „botovanje“, već time „pravda“ svoje radno mesto u jednoj lokalnoj instituciji. Kvalifikovan je za posao koji je dobio i ima završene diplomske studije.
Njegove aktivnosti na Tviteru, Instagramu, Fejsbuku i Tiktoku su afirmativne: lajkuje i deli sadržaje u vezi sa SNS-om, ali se ne upušta u raspravu sa drugim korisnicima. Iako mu je traženo da postupa agresivnije, nije pristao na to. Njegov učinak, uključujući i „lupanje pluseva i minusa“ na portalima, prati se i boduje preko centralne platforme. O sistemu upravljanja „bot-nalozima“ BIRN je pisao 2020. godine u ovoj analizi.
Tviter je pre tri godine objavio da je uklonjeno 8,5 hiljada naloga koji su bili u službi Srpske napredne stranke. Sa tih naloga objavljeno je više od 40 miliona tvitova, a Danijel Buš sa Stanfordove Internet opservatorije sproveo je temeljnu analizu karakteristika SNS „botova“ i njihovih objava.
Botuju 3.162 osobe
Prema novoj tabeli, koja je datirana na 27. jun ove godine, Srpska napredna stranka ima na raspolaganju oko 4.800 bot-naloga na Tviteru, dok je broj takvih naloga na Fejsbuku, Instagramu i Tiktoku prilično ujednačen i iznosi oko 3.200, piše Fake news tragač.
Kao što se može videti, jedna osoba obično je zadužena za vođenje više naloga i predstavlja se pod različitim lažnim identitetima. Novinari su utvrdili ukupan broj individua koje su angažovane u ovom sistemu i došlo se do 3.162 osobe, tako što se tražio broj unikatnih kombinacija polja „ime i prezime“ i „opština“. Ovu procenu treba uzeti s manjom rezervom, budući da postoji šansa da dve različite osobe iz iste opštine nose isto ime i prezime.
Sudeći prema podacima iz tabele, najaktivnije bot-žarište je u Kruševcu (87 osoba), a slede Šabac (70) i Leskovac (63). Prosečan broj botova po aktivnoj opštini / gradu je dvadeset, s tim da su – ako je verovati podacima – sve opštine Kosova i Metohije, kao i Bosilegrad, Crna Trava, Doljevac, Gadžin Han, Preševo, Trgovište i Tutin trenutno bot-free.
Ukoliko pogledamo ukupan broj bot-naloga na svim mrežama, najaktivniji je Šabac (390), a prate ga Kruševac (355) i Leskovac (277). Među aktivnim opštinama jednocifren broj bot-naloga imaju samo Čajetina, Medveđa i Majdanpek.
Priređena je skraćena tabela sa po 20 najaktivnijih opština u obe kategorije, dok celu tabelu možete preuzeti ovde.
Naposletku, novinare portala „Fake news tragač“ je zanimao i broj botova „po glavi stanovnika“. Uporedili su informacije iz tabele sa podacima poslednjeg popisa stanovništva. Na čelu tabele su, izjednačeni, Mali Zvornik i Novi Kneževac (0,32%), a slede Bela Crkva (0,31%), Čoka (0,30%) i Srbobran (0,28%).
Bonus video:
Učestvuj u diskusiji ili pročitaj komentare