Zaposleni u Republičkom zavodu za zaštitu spomenika kulture u otvorenom pismu državnim funkcionerima ocenili su da ne postoje nikakvi razlozi zbog kojih bi ta ustanova trebalo da pokrene postupak za prestanak svojstva kulturnog dobra i brisanje iz registra nepokretnih kulturnih dobara kompleksu Generalštaba. Poručuju vladi da ukoliko pogazi zakon i skine zaštitu sa ovog kompleksa “pokrenuće nezaustavljiv proces uništenja svih kulturnih dobara na prostoru Srbije”.

Kako Nova.rs objavila, direktorke Republičkog zavodu za zaštitu spomenika kulture i Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda Dubravka Đukanović i Olivera Vučković podnele su ostavke, jer se od ovih institucija u narednom periodu očekuje da skinu zaštitu spomenika kulture kompleksu Generalštaba koji je ustupljen zetu Donalda Trampa.

Na početku pisma naslovljenog kao stav konzevatora Republičkog zavoda za zaštitu spomenika navodi se da na prostoru na kome se, kako su saznali iz medija, planira izgradnja novog kompleksa zgrada postoje utvrđena četiri nepokretna kulturna dobra.

Četiri kulturna dobra

To su, kako objašnjavaju konzervatori, zgrada Generalštaba izgrađena od 1924. do 1928. godine prema projektu ruskog arhitekte Vasilija Vilhelma Baumgartena utvrđena za kulturno dobro 1984. godine, Kasarna VII puka koja je podignuta krajem XIX veka prema planovima arhitekte Dragutina Đorđevića utvrđena za kulturno dobro 1992. godine, zgrade Generalštaba vojske Srbije i Crne Gore i Ministarstva odbrane podignute između 1955. i 1965. godine prema projektu arhitekte, urbaniste i profesora Arhitektonskog fakulteta u Beogradu Nikole Dobrovića utvrđene za nepokretno kulturno dobro 2005. Godine, kako i područje uz Ulicu kneza Miloša u Beogradu koje je počelo da se razvija u vreme vladavine kneza Miloša kao državni, administrativni i vojni centar srpskog Beograda. Ovo područje je utvrđeno za nepokretno kulturno dobro 2020. godine.

Generalštab Foto: Goran Srdanov/Nova.rs

“Izgradnja planiranog kompleksa nije u skladu ni sa jednom od ove četiri odluke i da bi on bio izgrađen u skladu sa zakonom sva četiri nepokretna kulturna dobra moraju se brisati iz registra ili značajno preinačiti čime će se ugroziti ili uništiti njihova spomenička vrednost” ističu.

Upečatljiva slika prestonice

Podsećaju da se kompleks Generalštaba Vojske Republike Srbije; na raskrsnici najprometnijih beogradskih ulica Nemanjine i Kneza Miloša, u centralnom delu administrativno-upravnog bloka zgrada od značaja za Republiku Srbiju, predstavlja jednu od najupečatljivijih urbanih slika prestonice.

“Nažalost, tokom NATO bombardovanja Srbije, u noći između 29. i 30. aprila 1999. godine, u Beogradu gađane su zgrade Savezne policije, Avalski toranj, jedna stambena zgrada na Vračaru, kao i zgrade Generalštaba Vojske SR Jugoslavije koje je projektovao Nikola Dobrović. Samo te aprilske noći, od posledica bombardovanja navedenih objekata u Beogradu stradalo je troje, a povređeno više od 40 ljudi. Zbog ovog događaja, Zgrade Generalštaba vojske Srbije i Crne Gore i Ministarstva odbrane, osim ostalih nespornih vrednosti koje poseduje, dobio je još jednu – memorijalno-istorijsku vrednosti i postao mesto sećanja” upozorava se u ovom pisamo.

Navode da Zakon o kulturnom nasleđu predviđa da se kulturno dobro može brisati iz registra samo na osnovu akta o prestanku svojstva kulturnog dobra i to u izuzetnim slučajevima ako je „uništeno ili nestalo, odnosno ako je izgubilo svojstva“ zbog kojih je utvrđeno za nepokretno kulturno dobro.

Nikakve osnove za skidanje zaštite

Objašnjavaju da, prema zakonu, predlog akta o prestanku svojstva kulturnog dobra i brisanju iz registra priprema Republički zavod za zaštitu spomenika kulture i upućuje preko Ministarstva Vladi.

“Mi dole potpisani konzervatori Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture bez ikakve dileme i sumnje smatramo da ni jedno od četiri nepokretna kulturna dobra nije ’uništeno ili nestalo’, odnosno da nije ’izgubilo svojstva’ i vrednosti zbog kojih su utvrđeni za nepokretna kulturna dobra” poručuju.

Generalštab Foto: Goran Srdanov/Nova.rs

Ističu da su, upravo suprotno, protokom vremena njihove vrednosti uvećane i ovaj prostor je postao značajno mesto sećanja na stradanje našeg naroda na samom kraju XX veka.

“Stoga zaključujemo da ne postoje nikakvi razlozi i okolnosti zbog kojih bi ustanova u kojoj smo zaposleni trebalo da pokrene postupak za prestanak svojstva kulturnog dobra i brisanje iz registra nepokretnih kulturnih dobara” poručuju se u pismu.

Pokrenućete nezaustavljiv proces

“Ukoliko Vlada Srbije direktno prekrši zakon i mimo propisane procedure ’skine zaštitu’, pokrenuće se nezaustavljiv proces uništenja svih kulturnih dobara na prostoru Srbije. Sa kojim pravom i argumentima ćemo čuvati i braniti svoje kulturno nasleđe od drugih, ako sami uništavamo svoje najvrednije spomeničko nasleđe u srcu sopstvenog prestonog grada” pitaju zaposleni u Republičkom zavodu za zaštitu spomenika kulture.

Generalštab Foto: Goran Srdanov/Nova.rs

Ispod ovog pisma koje je upućeno predsedniku Srbije, predsedniku Vlade Srbije, Ministarstvu kulture, Ministarstvu finansija, Ministarstvu građevinarstva, saobraćaja i infrastrukture, Ministarstvu odbrane, Srpskoj akademiji nauka i umetnosti, Upravnom odboru Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture, Stručnom savetu Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture, kao i celokupnoj javnosti u zemlji popisan je 51 zaposlenih u ovoj instituciji.

Estela Radonjić Živkov, zamenik direktora, etnolog-antropolog, konzervator savetnik

Jelena Božić, sekretar, dipl. pravnik, konzervator savetnik

Ljubica Dimitrijević, rukovodilac Odeljenja za istraživanje, zaštitu i dokumentaciju, etnolog-antropolog, konzervator savetnik

Jovana Šunjevarić, rukovodilac Odeljenja za arhitekturu, dipl. inž. arh., konzervator savetnik

Aleksa Jelikić, rukovodilac Odeljenja za slikarstvo i fizičko-hemijska laboratorija, dipl. hemičar, konzervator savetnik

Sanja Kesić-Ristić, istoričar umetnosti, konzervator savetnik

Ivana Ranković, istoričar umetnosti, konzervator savetnik

Aleksandra Davidov Temerinski, istoričar umetnosti, konzervator savetnik

dr Gordana Mitrović, istoričar umetnosti, konzervator savetnik

Vladimir Džamić, istoričar umetnosti, konzervator savetnik

Marina Bunardžić, arheolog, konzervator savetnik

Mirjana Blagojević, arheolog, konzervator savetnik

mr Maja Đorđević, arheolog, konzervator savetnik

dr Nenad Lajbenšperger, istoričar, konzervator savetnik

Marija Dragišić, etnolog-antropolog, konzervator savetnik

Dragoljub Todorović, dipl. inž. arh., konzervator savetnik

Bojana Mihaljević, dipl. inž. arh., konzervator savetnik

Aleksa Ciganović, dipl. inž. arh., konzervator savetnik

Snežana Jejić, dipl. inž. arh., konzervator savetnik

Sonja Poslušni, konzervator-restaurator, konzervator savetnik

mr Stojanka Samardžić, konzervator-restaurator, konzervator savetnik

Dragan Sučević, konzervator-restaurator, konzervator savetnik

mr Vladimir Bulajić, konzervator-restaurator, konzervator savetnik

Marijana Protić, konzervator-restaurator, konzervator savetnik

Milodarka Kocev, konzervator-restaurator, konzervator savetnik

Desimir Tanović, konzervator-restaurator, konzervator savetnik

dr Tatjana Tripković, hemičar, konzervator savetnik

Vojin Nikolić, dipl. inž. tehnolog, konzervator savetnik

Silva Ferizović Vujičić, bibliotekar-informatičar, savetnik

Ivana Ranković-Miladinović, istoričar umetnosti, viši konzervator

Katarina Mitić, arheolog, viši konzervator

Ana Živanov, istoričar umetnosti, viši konzervator

Verica Stanković, istoričar umetnosti, viši konzervator

Danijela Petković, arheolog, viši konzervator

Ana Tkalac, dipl. inž. arh, viši konzervator

Filip Janković, konzervator-restaurator, viši konzervator

dr Vladimir Božinović, istoričar umetnosti, konzervator

Irina Kajtez, arheolog, konzervator

Aleksandar Stamenković, arheolog, konzervator

Dunja Svilar Dujković, istoričar, konzervator

Ana Vranješ, istoričar umetnosti, konzervator

Dragan Ćirković, arheolog, konzervator

Bogdan Cvetković, dipl. inž. arh., konzervator

Milica Nanić, dipl. inž. arh., konzervator

Ana Momčilović, dipl. inž. arh., konzervator

dr um. Miodrag Stanišić, konzervator-restaurator, konzervator

Srđan Vujanović, pravnik

Smilja Stevčić, arh. tehničar, viši konzervator-tehničar

Aleksandar Martinović, građ. tehničar, viši konzervator-tehničar

Filip Juhas, arh. tehničar, konzervator-tehničar

Aleksandra Subotić, građ. tehničar, konzervator-tehničar

Koje je tvoje mišljenje o ovoj temi?

Učestvuj u diskusiji ili pročitaj komentare