Pre 80 godina, 22. novembra u tadašnjoj podzemnoj fabrici oružja, eksplozija je odnela živote 120, radnika fabrike i građana. Užičani su im juče, polaganjem cveća, Posmrtnim maršom i opelom, koje je služilo sveštenstvo Srpske pravoslavne crkvre, još jednom odali poštu.
Bilo je to vreme Užičke republike, nedelju dana pre njenog pada, nešto posle 15 časova, kada se dogodila prva eksplozija u fabrici pod zemljom a onda, sve do idućeg dana, se širila fabričkim tunelima.Pre rata to su bili trezori Narodne banke Kraljevine Jugoslavije a tokom rata tu se proizvodila municija i popravljalo oružje za front. Ovaj prostor služio je i kao sklonište u slučaju napada iz vazduha.
U nizu eksplozija izginula je čitava smena radnika i civili koji su se zatekli u skloništu. Identifikovano je 111 žrtava, od kojih 62 civila i 49 oružara. Poginuli radnici pripadali su Puškarskoj četi koja je bila u sastavu Radničkog bataljona, odnosno Užičkog partizanskog odreda.
U vreme eksplozije Josip Broz Tito se nalazio nadomak fabrike, u prostorijama Vrhovnog štaba koje su danas deo stalne postavke Narodnog muzeja Užice, posvećene Užičkoj republici.
Iako nikada nije utvrđeno šta je izazvalo eksploziju , Užicem su kružile dve verzije tragedije u Fabrici oružja i municije. Prema jednoj diverziju je, postavivši bombu u poprečni tunel, izvršio Milorad Mitić, četički kapetan koji je bio oficir za vezu između Draže Mihailovića i Tita. Prema drugoj nesreću je izazvalo varničenje na električnim vodovima koje je dovelo do paljenja nitroglicerinskog baruta.
Bonus video: Anketa sa Šapčanima povodom otkaza u fabrici Jazaki
***
Pratite nas i na društvenim mrežama:
Koje je tvoje mišljenje o ovoj temi?
Ostavi prvi komentar