Glumac Džef Bridžis rastužio je svet saopštenjem da mu je dijagnostikovan limfom - rak limfnih žlezda. Ovu podmuklu bolest važno je prepoznati što ranije, zato vam donosimo osnovne informacije o simptomima limfoma.
Bridžis je na jako optimističan i duhovit način objavio svoju turobnu dijagnozu – citirajući Djuda, lika iz filma Veliki Lebovski koji ga je proslavio.
As the Dude would say.. New S**T has come to light.
I have been diagnosed with Lymphoma. Although it is a serious disease, I feel fortunate that I have a great team of doctors and the prognosis is good.
I’m starting treatment and will keep you posted on my recovery.
— Jeff Bridges (@TheJeffBridges) October 20, 2020
Glumac nije otkrio koji tip limfoma ima, a postoje dve vrste: Hočkinov limfom i ne-Hočkinove forme limfoma (NHL).
Lekari nisu sigurni šta uzrokuje limfom. Ali bolest započinje kada bela krvna zrnca koja se bore protiv infekcija razviju genetsku mutaciju. Mutacija govori ćeliji da se brzo množi, uzrokujući mnoštvo obolelih limfocita koji se nastavljaju množiti. Mutacija takođe omogućava ćelijama da nastave da žive kada bi druge „normalne“ ćelije umrle. To uzrokuje previše bolesnih i neefikasnih limfocita u vašim limfnim čvorovima i dovodi do oticanja limfnih čvorova, slezine i jetre.
Ne-Hočkinov limfom je najčešći tip limfoma koji se dalje deli na sporo napredujuće (indolentne) i brzo napredujuće (agresivne limfome). Sporonapredujući limfom daje malo simptoma, zbog čega se može širiti po organizmu neprimećeno i često se otkriva u proširenoj formi. Ne-Hočkinov limfom se može javiti u bilo kom uzrastu kod oba pola, ali je najčešći kod muškaraca u dobi od 65. do 74. godine i karakteriše se fazama stabilizacije i pogoršanja, zbog čega je životni vek tih osoba najčešće skraćen, navodi se na sajtu Belmedic-a.
Simptomi limfoma često zavise od vrste, od toga koji su organi zahvaćeni i koliko je bolest uznapredovala. Neki ljudi sa limfomom iskusiće očigledne znakove bolesti, dok drugi neće primetiti nikakve promene.
Prepoznavanje simptoma limfoma može poboljšati šanse za pravovremenu dijagnozu i brz tretman.
Limfni čvorovi su deo vašeg imunološkog sistema i imaju ulogu da cirkulišu limfnu tečnost, koja sadrži imune ćelije, po celom telu. U vašem telu postoji oko 600 limfnih čvorova.
Uvećani limfni čvorovi su glavni simptom limfoma – oni se mogu osećati ili izgledati kao kvržice ispod kože, što obično ne izaziva neprijatnost. Uobičajena mesta na kojim se pojavljuju uvećani limfni čvorovi su: bočna strana vrata, prepone, pod pazuhom, iznad ključne kosti.
Iako su povećani limfni čvorovi simptom limfoma, češće ih uzrokuje infekcija. Drugim rečima, otečeni limfni čvorovi ne znače nužno da imate rak.
Ostali simptomi ne-Hočkinovog limfoma uključuju: groznicu, znojenje i jezu, umor, neobjašnjiv gubitak kilograma, gubitak apetita, česte ili teške infekcije, lako krvarenje ili modrice, navodi se na sajtu „Everyday health“.
Ukoliko se ne-Hočkinov limfom razvio u abdomenu, to može prouzrokovati uvećanje vaše slezine ili jetre, što može dovesti do otoka ili bolova u tom području. Ako rak utiče na vaš stomak ili creva, to može prouzrokovati mučninu ili povraćanje.
Limfomi koji pritiskaju gornju šuplju venu, veliku venu u gornjem delu grudnog koša, mogu prouzrokovati probleme sa disanjem, promene svesti ili otok na vratu, glavi ili rukama.
NHL u grudima može da izazove bol, pritisak, kašalj ili otežano disanje. Ako limfom utiče na vaš mozak, može izazvati glavobolju, smetnje u razmišljanju, promene ličnosti, slabost ili napade. Kada ovi karcinomi putuju u područja oko mozga ili kičmene moždine, mogu pokrenuti mnoga neurološka pitanja, uključujući dvostruki vid, probleme sa govorom i utrnulost lica.
NHL-ovi koji započnu u vašoj koži mogu da izazovu svrabež, crvene ili ljubičaste kvržice.
Symptoms of lymphoma may seem insignificant. However, #EverythingChanges when you pay attention to your body. #WLAD https://t.co/tVokybpDmh pic.twitter.com/mro5XM1B9Z
— Ontario Ministry of Health (@ONThealth) September 15, 2017
Hočkinov limfom može izazvati sledeće opšte simptome: groznicu, noćno znojenje, neobjašnjiv gubitak kilograma, svrab kože, umor, gubitak apetita.
Ako limfom utiče na limfne čvorove u grudima, možda ćete iskusiti kašalj, bol u grudima ili disanje, posebno kada ležite.
Mnogi simptomi limfoma prisutni su i kod drugih, manje ozbiljnih bolesti, poput infekcije poput gripa ili prehlade. Ovi zajednički simptomi mogu da uključuju otečene limfne čvorove, umor, groznicu. Jedna važna distinkcija je da simptomi manje ozbiljnog problema obično neće dugo trajati. S druge strane, simptomi limfoma obično traju.
Neki ljudi sa limfomom nemaju nikakvih znakova bolesti, što znači da su asimptomatski. Pojedinci sa sledećim vrstama limfoma imaju veću verovatnoću da budu asimptomatski: folikularni limfom, mali limfocitni limfom, limfom marginalne zone, sporo rastući podtipovi limfoma.
Faktori koji mogu povećati rizik od limfoma uključuju pre svega godine – neke vrste limfoma su češće kod mlađih odraslih osoba, dok se druge najčešće dijagnostikuju kod osoba starijih od 55 godina. Rizik je i pol – muškarci imaju malo veću verovatnoću da razviju limfom nego žene.
Zatim je faktor rizika i oštećen imuni sistem. Limfom je češći kod ljudi sa bolestima imunog sistema ili kod ljudi koji uzimaju lekove koji potiskuju njihov imuni sistem. A rizično može biti i razvijanje određenih infekcija. Neke infekcije su povezane sa povećanim rizikom od limfoma, uključujući virus Epstajn-Bar i infekciju bakterijom Helicobacter pilori, navodi se na sajtu „Mayo clinic“.
Trebalo bi da se obratite lekaru ako imate neke neobične simptome koji ne nestaju.
Vaš lekar će verovatno obaviti fizički pregled da bi utvrdio da li su otečeni limfni čvorovi i da li pokazujete bilo koje druge moguće znake bolesti. Ako vaš lekar pomisli da vaši simptomi ukazuju na limfom, verovatno će vam dati da uradite dodatne testove i možda će uzeti biopsiju limfnog čvora. U zavisnosti od rezultata ovih testova, možda ćete biti poslati specijalisti, kao što su hematolog ili onkolog.
***
Bonus video:
Pratite nas i na društvenim mrežama: