0
Jedan ceo grad leži ispod Istanbula, grad koji će vas vratiti kroz vreme u slavne dane Vizantijskog carstva, gde će vas svaki korak voditi duž umetničkih i arhitektonskih čuda tog doba. Cisterne, pećine, ruševine palata vas čekaju u ovoj mističnoj avanturi, u kojoj ćete se osećati kao protagonista romana misterije.
Istanbul, centar svega, grad nad gradovima, koji leži na obalama dva mora i koji je podeljen Bosforom, prestonica mnogih naroda i imperija sa jedinstvenom istorijom i mnoštvom kultura koje su ga naseljavale kroz vekove. Raskršće civilizacija, koje je svedok mnogih migracija, osvajanja i bitaka, most između Azije i Evrope i veza između Crnog, Sredozemnog i Egejskog mora, ni ne čudi što je bio centar trgovine i poluostrvo koje je ugostilo kraljevske porodice najvećih dinastija u istoriji.
Kroz vekove je menjao imena. Od Vizantiona, Konstantinopolja, Carigrada, Stambola stigao je do današnjeg imena Istanbul, koje prevedeno sa grčkog jezika znači “u gradu” ili “u grad”. Svaka četvrt vas dočekuje sa mozaicima isprepletanih kultura, te krenite sporednim putem duž krivudavih ulica i videćete spomenike, inženjerska i mnoga druga arhitektonska čuda od praistorije do Vizantijskog, Rimskog ili Osmanskog carstva. I nisu im samo ulice dom, već Istanbul nastavlja da iznenađuje i one koji lutaju pod zemljom sa čitavim novim svetom za otkrivanje.
Prema legendi, u čuveni tajni sistem tunela ispod Istanbula se može ući kroz rupu u zidu koja se čuva u tajnosti na Kapaličaršiji. To su isti oni tuneli, za koje se kaže da su omogućili stanovništvu da se bezbedno evakuiše iz grada u slučaju invazije. Jedna urbana legenda kaže da se Justinijan I često pojavljivao u Aja Sofiji, Velikoj palati Konstantinopolja i na Hipodromu, ali da nikada nije viđen na ulicama. Takođe, druga pominje tunel koji povezuje palate Čiragan i Dolmabahče, koji je spasio mnoge živote prestolonaslednika iz osmanske dinastije. Iako su priče fascinantne za slušanje, tragovi koje nalazimo pod zemljom, sugerišu da u ovim pričama ima istine, a najbolje od svega je što i vi možete biti deo njih, šetnjom ispod Istanbula.
Jedno od najzanimljivijih otkrića u gradu je Cisterna Bazilika, najveća od stotina cisterni koje se nalaze ispod Istanbula. U praksi se može posmatrati samo kao ogromna građevina za skladištenje vode, ali kada se susretnete sa zadivljujućom estetikom i prostranstvom prostora, shvatićete inženjersko, arhitektonsko i dizajnersko umeće njegovih graditelja. Sagradio ju je vizantijski car Justinijan I, na lokaciji jugozapadno od Aja Sofije. U narodu je poznata i kao Yerebatan Sarayı’ iliti Potopljena palata, zbog bezbrojnih mermernih stubova koji izbijaju iz rezervoara ispod, a naziv Cisterna Bazilika potiče zbog bazilike koja je stajala na njenom mestu pre izgradnje.
Cisterna Bazilika pokriva površinu od 9800 kvadratnih metara u pravougaonom obliku sa kapacitetom za skladištenje stotina hiljada tona vode koju bi koristili svi stanovnici grada, a nakon osmanskog osvajanja grada cisterna je nastavila da obezbeđuje vodu za bašte palate Topkapi. U cisternu se ulazi sa nivoa ulice, niz 52 kamena stepenika, dok su 336 stubova visokih 9 metara koji krase građevinu raspoređeni u rasporedu 12×28 sa međusobnim razmakom od 4,80 metara.
Pročitajte još:
Zvezde cisterne su nesumnjivo glave Meduze, gorgone sa zmijskom kosom sa jednom od najstrašnijih moći u grčkoj mitologiji, pogledom koji svakog posmatrača pretvara u kamen. Legenda kaže da glave Meduze upravo tim pogledom čuvaju Cisternu Baziliku. Takođe govori o ljubomornoj Ateni, koja je proklela prelepu Meduzu zbog veze sa Posejdonom, pretvorivši je u ružnu vešticu sa zmijskom kosom i pogledom koji sve pretvara u kamen. Heroj Persej ubija Meduzu odsekavši joj glavu i počinje koristiti njenu moć. U Cisterni su korišćene kao osnova za dva stuba na severozapadnom uglu, a još uvek nije poznato iz kojih objekata su ove Meduzine glave donešene. Jedna od glava Meduze je postavljena naopako, dok je druga postavljena bočno. Postoje stilske, religiozne ili jednostavno funkcionalne teorije o tome zašto su glave postavljene upravo na taj način.
Tamne vode Cisterne Bazilike otkrio je sredinom 16. veka francuski putnik, naučnik, prevodilac i topograf Pjer Žil, koji je posetio Istanbul da bi istražio vizantijske rukopise. Prateći šupljine koje su se koristile za snabdevanje vodom i ribom u kućama u blizini Aja Sofije, ponovno je otkrio cisternu nakon mnogo godina koje je provela u tami. Danas u šupljem rezervoaru odzvanjaju pesme dok posetioci kreću na začarano putovanje u vlažnoj atmosferi cisterne.
Ruševine crkve Svetog Polievkta obeležavaju istoriju bazilike koja je bila najveća u gradu, sve do izgradnje Aja Sofije. Danas je ovo arheološko nalazište otvoreno za posetioce, a nalazi se na bulevaru Ataturk, severozapadno od kancelarije gradonačelnika. Iako datira iz 6. veka, većina dragocenosti i stubova su transportovani u druge zemlje tokom invazija, a ostaci, koji su pronađeni tokom izgradnje podzemnog tunela 1960-ih, otkrivaju da se crkva prostirala na 2500 kvadratnih metara.
Jedinstvena građevina na koju možete naleteti u četvrti Fatih je Valensov akvadukt, koji nosi ime rimskog cara Valensa, pod čijom vladavinom je završen veliki projekat javnih radova. Poznat je još i kao akvadukt Bozdogan, zahvaljujući svojoj lokaciji. Kako je voda za piće oduvek bila problem za stanovnike Istanbula, Rimljani i Vizantijci su izgradili razgranatu mrežu akvadukata, kanala i rezervoara koji povezuju glavne slatke vodene tokove regiona. Sa završetkom Valensovog akvadukta krajem 4. veka, cela dužina ogromnog inženjerskog projekta bila je između 420-550 km, a danas je preživeli deo Valensovog akvadukta dužine 900 metara najpoznatiji i jedan od zaštićenijih akvadukata u Istanbulu, za koji se zna da su ga osmanski sultani obnovili i čuvali kao ostatak iz carskih vremena.
Cisterna, koja je izgrađena za vreme vladavine cara Teodosija II za skladištenje vode dovedene u grad preko Valensovog akvadukta, među najvećim je cisternama, pored Filoksenove cisterne iz 4. v. i kasnije Cisterne Bazilike iz 6. v. Smeštena u aveniji Pijerloti u Čemberlitašu, cisterna je otkrivena 2010. godine, a struktura sadrži 32 mermerna stuba visine 9 metara.
Danas se mnoge cisterne mogu posetiti uz posebne dozvole. Iako je većina njih u ruševinama, postoje neke koje su uspele da ostanu netaknute, kao cisterna Seferikos, koja se nalazi u kampusu Univerziteta Kadir Has. Smatra se da potiče iz 11. veka, a otkrivena je u iskopavanjima Arheološkog muzeja 1944. godine. Arheolozi veruju da ispod Istanbula ima preko stotine cisterni.
Podzemne ture uključuju posete u podrumima Velike palate, cisterni Hipodroma, grčkoj pravoslavnoju crkvi Aji Menas, tamnici Anemas i cisterni Sultan, od kojih neke tek treba da budu u potpunosti istražene. Neki istoričari kažu da bi bilo moguće putovati podzemnim putem od Bejazita do Sultanahmeta kada bi se sve ove cisterne i vodeni kanali očistili.
Stavite svoju istraživačku kapu i učestvujte u uzbudljivoj istorijskoj misteriji koja se nalazi ispod Istanbula.
Više informacija pogledajte na linku https://goistanbulturkiye.com/.
***
Pratite nas i na društvenim mrežama:
Učestvuj u diskusiji ili pročitaj komentare
