8
Venera, planetarni sused Zemlje, fascinantan je, ali neprijateljski svet. Slične veličine kao Zemlja, Venera orbitira bliže Suncu, obavijena gustom atmosferom ugljen-dioksida i sumporne kiseline. Ovaj ekstremni efekat staklene bašte podiže temperature na površini na neverovatnih 475°C, čineći planetu negostoljubivom za život.
Još jedna neobičnost Venere je to što njen dan traje 243 dana za Zemlji, dok godina traje samo 225 Zemljinih dana. Nova studija astrofizičara Stivena Kejna sa Univerziteta u Kaliforniji otkriva da gusta atmosfera Venere može biti ključ za razumevanje ovog neobičnog fenomena.
Tradicionalno, naučnici su atmosferu planete posmatrali kao poseban sloj sa ograničenom interakcijom sa površinom. Međutim, Kejn sugeriše da moćna atmosfera Venere igra ključnu ulogu u njenoj sporoj rotaciji. Bez ove atmosfere, Venera bi se verovatno gravitaciono vezala za Sunce, završavajući jednu rotaciju tokom jedne orbite, slično kao što Mesec čini sa Zemljom.
Gravitaciono vezivanje nastaje kada gravitacioni uticaj većeg tela usporava rotaciju manjeg, dok njihov dan ne postane jednak dužini orbite. Za Veneru, proračuni ukazuju da bi joj bilo potrebno samo 6,5 miliona godina da postane gravitaciono vezana, što je zanemarljiv period u poređenju sa 4,5 milijardi godina starim Sunčevim sistemom. Ipak, Venera ostaje nevezana, sa danom koji znatno nadmašuje njenu godinu. Kejn ovo pripisuje međusobnom delovanju atmosfere Venere i Sunčeve energije.
Pročitajte još
Vetrovi u atmosferi Venere, koje pokreće Sunčeva energija, cirkulišu velikim brzinama i deluju kao kočnica na površinu planete. Ova dinamika usporava rotaciju Venere i suprotstavlja se gravitacionom povlačenju Sunca, sprečavajući gravitaciono vezivanje. Paradoksalno, Sunčeva gravitacija teži da veže Veneru, dok energija Sunca održava atmosferu koja to sprečava.
Ova otkrića su značajna za proučavanje egzoplaneta. Kako teleskopi poput Džejms Vebovog svemirskog teleskopa otkrivaju potencijalno nastanjive planete, istraživači moraju praviti razliku između svetova sličnih Zemlji i Venere. Razumevanje kako atmosfere utiču na rotaciju i gravitaciono vezivanje može unaprediti modele za analizu udaljenih planeta.
Metode proučavanja egzoplaneta oslanjaju se na indirektna posmatranja, poput analize ponašanja zvezda radi zaključivanja prisustva planeta. Kejn naglašava da lekcije sa Venere pomažu istraživačima da interpretiraju podatke o drugim planetama. Razumevanjem uticaja dinamičnih atmosfera na gravitaciono vezivanje, naučnici mogu lakše prepoznati egzoplanete koje bi mogle podržavati život.
Neobično ponašanje Venere osvetljava složene odnose između atmosfere planete, rotacije i mogućnosti habitabilnosti. Ovo istraživanje ne samo da produbljuje naše razumevanje Venere već i proširuje okvire za istraživanje udaljenih svetova sa uslovima daleko drugačijim od onih na Zemlji.
