Portreti domaćih umetnika – između crteža i fotoautomata

“Kroz portret” je posebna celina izložbe “Refleksije našeg vremena: Akvizicije Muzeja savremene umetnosti 1993-2019", koja se od juče može pogledati u Galeriji - Legatu Milice Zorić i Rodoljuba Čolakovića.

Kustos izložbene celine „Kroz portret“ Miroslav Karić kaže da je postavku koncipirao kao vrstu odgovora na sam tematski okvir izložbe.

– Predstavljena dela potiču iz različitih muzejskih zbirki i povezuje ih fenomen portreta kao svojevrsnog odraza društvene dimenzije ljudskog života. Sam portret podrazumeva jedinstveno prisustvo subjekta koji se vizuelno predstavlja ili opisuje otvarajući niz daljih mogućih interpretacija o identitetskim, socijalnim, statusnim, ideološkim konotacijama prisutnosti –  objasnio je Karić u razgovoru za Nova.rs.

Izložba, prema njegovim rečima, razmatra portret kao vizuelni oblik reprezentacije i kulturno uslovljenu društvenu praksu.

Sam izbor dela pokazuje širok spektar mogućih interpretacija, artikulacija, koncepcija, razumevanja, značenja i upotrebe portreta.

Izložena dela su realizovana od klasičnih žanrovskih određenja pa do praksi savremenih umetnika koji portret promišljaju u proširenom polju njegovih upotreba i značenja.

– Na izložbi imamo dela koja portret posmatraju kao svojevrsni introspekcijski čin ili je on u funkciji aluzivnog govora, metafore. Za druge je polje istraživanja, analitičkih i kritičkih promišljanja sistema umetnosti i njenog smisla, a portret postaje i specifičan metod u umetničkim istraživanjima koja se tiču analize društveno-političkog ili kulturnog ambijenta, ili istorijskog trenutka – objasnio je Karić.

Značenja i funkcije portreta kao najdugovečnijeg žanra u umetnosti su se menjala tokom istorije – od vizuelne reprezentacije subjekta, preko posmatranja portreta kao polja istraživanja, do novomedijskih umetničkih praksi koje radikalnije promišljaju i redefinišu njegove tradicionalne narativne odrednice, naglasio je Karić.

Publika na izložbi može videti stilski vrlo raznovrsna dela, od „Autoportreta (Dve glave)“ Petra Dobrovića, nadrealističkog kolaža Stevana Živadinovića – Vaneta Bora “Odmor u manastiru” i portreta „Marks i Engels“ Petra Palavičinija, preko crteža Vladana Radovanovića, kolaža Miroljuba Todorovića, dela Zorana Popovića i Nedeljka Paripovića, do kasnijih praksi, koje su obeležile kraj 20. veka, Tanje Ostojić, Uroša Đurića, koji je izložio „Autoportret sa Fender Telekaster Standardom iz ’62“, i Zdravka Joksimovića, pa do rada Jelene Jureše, koja se predstavlja video radom u kome je portret specifičan metod istraživanja istorijskog trenutka ili kulturnog i političkog ambijenta.

Ima dosta autoportreta, ali i grupnih portreta.

– Fotograf Dragan Petrović svojom serijom radova ne prikazuje samo portrete ljudi koje fotografiše na narodnim veseljima. To je grupni portret ili portret jedne sredine, društva, mentaliteta. Saša Marković – Mikrob svojim radovima iz fotoautomata prikazuje autoportrete i fotografije sa drugim ljudima uz priče o svakom susretu i fotografisanju, što opet predstavlja portret urbanog miljea Beograda – istakao je Karić.