1
Beograd je prvi put domaćin Dana Ermitaža u Srbiji, koji se održavaju od 24. do 29. oktobra, a u okviru ovog događaja danas se otvaraju dve izložbe, „Nevidljiva umetnost“ i „Carski porcelan“, u Narodnom muzeju Srbije.
Čuveni muzej čije je sedište u Sankt Peterburgu, predstavlja muzejski kompleks svetskog značaja, u kojem se čuva više od tri miliona spomenika kulture različitih epoha i naroda – od antičkih vremena do danas. To su slike, grafike, skulpture, novac i medalje, kao i arheološki materijal. Ovakva vremenska i geografska pokrivenost čini ga i enciklopedijskom kulturnom ustanovom.
U srpsku prestonicu Ermitaž je doneo dve izložbe. Inkluzivni projekat „Nevidljiva umetnost” koji posetiocima pruža priliku da dotaknu istoriju, da dodirnu drevne freske, starinske ćilime i taktilne makete drugih dela iz kolekcije slavnog muzeha. Samim tim, krši se staro pravilo da eksponati ne smeju da se diraju, naprotiv to je poželjno.
Izložba je, kako je rečeno, prvenstveno posvećena osobama sa slabijim sluhom i vidom, kao i onima sa mentalnim smetnjama. Postavka je podeljena na dve celine. Prvi deo je posvećen nalazima zoroastrijskog lokaliteta Pendžikent (Tadžikistan) i iskopavanjima 5. humke Pazirika (Altajske planine, Rusija), a drugi čovekovim prijateljima i glavnim pomoćnicima slepih ljudi — psima.
Izložba „Carski porcelan“ otvara vrata carske Rusije, pripoveda o njenim vladarima i tradiciji dvorskog života. Ona povezuje povezuje istoriju dinastije Romanov i replike dvorskih servisa za ručavanje koji su bili u upotrebi na svečanim večerama i porodičnim proslavama ruskih monarha.
U središtu izložbe su čuvene svečane garniture koje su korišćene tokom ručkova i prijema u Zimskom dvorcu i drugim carskim rezidencijama. Eksponati se vezuju za vladavine gotovo svih ruskih careva — od Jelisavete Petrovne do Nikolaja Drugog.
Sva ova dela dekorativne umetnosti nastala su u Carskoj fabrici porcelana (IFZ) u Sankt Peterburgu. Od osnivanja 1744. do revolucionarnih događaja 1917. godine, ova fabrika bila je zvanični snabdevač ruskog carskog dvora, i upravo tu su nastajali izuzetni kompleti servisa sa monogramima vladajućih monarha. Veličanstveni setovi za jelo, desert, čaj i kafu napravljeni u Carskoj fabrici porcelana odlikuju se finim polihromnim slikanjem, elegantnim reljefnim elementima i bogatom pozlatom.
Šolje, tanjiri, vaze i stoni ukrasi nisu samo luksuzni kraljevski predmeti. Porcelanski radovi odražavali su i lični ukus krunisanih naručilaca, popularne umetničke stilove i pravce u svetskoj umetnosti, nivo industrijskog razvoja, značajne istorijske događaje i društvene ideje. Replike i moderne medijske verzije slika iz kolekcije Ermitaža upotpunjuju izložbu portretima careva, slikovitim prikazima kraljevskih rezidencija, dvorskih trpeza i praznika.
Obe izložbe ostvaljaju bez daha. A biće otvorene u Narodnom muzeju Srbije do 24. novembra 2023. godine.
Muzej Ermitaž je kao spomenik Svetske baštine pod zaštitom UNESKO. Njegova zbirka izložena je u šest zgrada na obali reke Neve. Glavna zgrada je Zimski dvorac koji je nekada bio zvanična rezidencija ruskih careva. Kolekcija ovog muzeja je osnovana 1764. kao zbirka umetničkih predmeta carice Katarine Druge, koja je od 1852. godine otvorena za javnost. Za dva i po veka u ovom muzeju je sakupljeno oko tri miliona umetničkih i istorijskih eksponata, iz epoha od kamenog do savremenog doba. Spomenici iz zbirke Ermitaža predstavljeni su u više od 10 objekata i 500 sala ukupne površine od oko 100.000 kvadratnih metara. Danas, ovaj muzej godišnje poseti tri do četiri miliona ljubitelja umetnosti.
Bonus video: Plava izložba za osobe sa invaliditetom