0
Međunarodni filmski i muzički festival Kustendorf održaće se po 17. put pod sloganom “Sloboda filmu” od 23. do 27. januara na Mećavniku na Mokroj Gori, a specijalni gost i dobitnik ovogodišnje nagrade “Drvo života” biće italijanski reditelj Mateo Garone.
Garone će predstaviti novi film “Ja, kapetan” za koji je dobio Srebrnog lava za najbolju režiju na filmskom festivalu u Veneciji. Kada je reč o gostima, na Mokru Goru stiže i reditelj čiji je film “Komandante” otvorio ovogodišnju Mostru – Edoardo de Angelis.
– Nekada su autori imali pravo da govore o slobodi. U međuvremenu, zbog Holivuda, kritička distanca ne postoji. Nemamo više filmove o tome kako se ratovalo u Vijetnamu, kako žive narkomani, sada se sve svodi na to da uđete u šoping mol gde je sve izglancano, a sama forma ne izaziva nikakvo uzbuđenje. Katarza traži stvarne povode i reakcije, a srećna okolnost je što filmovi koji dolaze kod nas nemaju bič fondova iznad sebe i mogu da zadrže kritičku distancu – istakao je reditelj i osnivač festivala Emir Kusturica na konferenciji u Vladi Srbije.
U okviru programa “Savremene tendencije”, pored pomenutih ostvarenja i gostiju, tu su nagrađivani “Lost Country” Vladimira Perišića, dokumentarni film “Poslednji motorni brod” ruskog reditelja Ilje Željtjakova koji je učestvovao na Berlinalu, kao i ostvarenje “Disco boy” italijanskog reditelja Đakoma Abrucezea. Svi oni posetiće Mećavnik.
Kada je reč o Takmičarskoj selekciji zastupljeni su kratkometražni filmovi mladih autora, njih 17 od 536 prijavljenih, i to iz Srbije, Austrije, Finske, Grčke, Poljske, Švedske, Nemačke, SAD, Egipta, Meksika, Uzbekistana, Severne Makedonije, Indije, Češke, Hrvatske i Rusije. Oni će se takmičiti za Zlatno, Srebrno i Bronzano jaje, kao i za nagradu “Vilko Filač” za najbolju filmsku fotografiju.
– Od kada smo napravili festival trudili smo se da se borimo protiv prostaštva koje je još više zavladalo Srbijom, a širi se sa televizijskih signala i donosi nam probne balone budućnosti, najavljene u Orvelovim pričama. U takvom svetu važno je da možemo da budemo izmaknuti iz te vreve, gužve, suočeni sa filmovima koji se prave iz dubokog egzistencijalnog razloga, a ne da bismo samo predstavljali nekog reditelja ili glumicu – kazao je Emir Kusturica.
Govoreći o filmu “Lost Country”, reditelj i osnivač festivala ocenio je da ostvarenje Vladimira Perišića iskače iz obrasca naše kinematografije “koja i pored uvećanja novčanih sredstava, ipak ima limit u tematskom okviru”:
– Mi smo uglavnom kinematografija koja imitira druge, a kad se pojavi novac, obično ga trošimo za prigodne filmove ili obeležavanja jubileja. “Lost Country” iskače iz tih koloseka zato što je ličan, a govori o univerzalnom ali i lokalnom problemu.
Ovogodišnji međunarodni žiri čine italijanski pisac i publicista Sandro Veronezi, srpska glumica Bojana Panić i režiser iz Uzbekistana Muzafarkon Erkinov. O nagradi “Vilko Filač” odlučiće direktori fotografije – iz Rima Vladan Radović i Francuske Mišel Amatje.
Programska celina “Restrospektiva velikana” podsetiće na ostvarenja “Na dokovima Njujorka” reditelja Elije Kazana iz 1954. godine, nemi film “Pohlepa” iz 1924. Eriha fon Štrohajma, “Drvo želja” iz 1976. gruzijskog reditelja Tengiza Abuladzea kao i Felinijev “Osam i po”. Kroz ovogodišnju retrospektivu obeležavaju se stogodišnjice nastanka filma “Pohlepa” i rođenja filmskih velikana Marčela Mastrojanija, Marlona Branda i Tengiza Abuladzea, najavio je Kusturica.
Celina “Novi autori” prikazaće dugometražne filmove ruske rediteljke Sonje Karpunjine “Hoću muža”, zatim reditelja Bazila Halila “Vikend u Gazi”, kao i “Zemaljske stihove” korežisera Alija Asgarija i Alirize Hatamija i “Moju švajcarsku vojsku” Luke Popadića.
– Kuriozitet festivala je da su svi reditelji iz ove celine, kao i Edoardo de Angelis i Đakomo Abruceze, ne tako davno učestvovali u Takmičarskom programu Kustendorfa sa studentskim filmovima. Ova činjenica potvrđuje našu glavnu ideju i misiju, a to je pronalazak i podrška mladim talentovanim autorima iz celog sveta – kazao je Kusturica.
Ministarka kulture Maja Gojković izrazila je zadovoljstvo što se po 17. put organizuje festival koji je posvećen iskonskom filmu, onom koji, srećom, nije spektakularni “Barbi”, niti je o robotima koji zmajevima odsecaju glave.
– Kustendorf slavi umetnost, a ne komercijalni uspeh. Zato je postao jedan od najvažnijih regionalnih festivala – ocenila je ministarka.
Komentarišući pojam koji je iskoristila Maja Gojković “regionalni”, Kusturica je kazao da mu smeta izraz “regionalna saradnja” jer “film govori samo jedan univerzalni, svetski jezik”.
Istakao je da time što na Mećavnik dolaze studenti i autori iz celog sveta pokazuju da “ne postoji hipoteka nikakve političke i ideološke zatrovanosti”:
– Izgleda da film, nakon svih dramatičnih događaja i ratova koji teku, uspeva da dopre do ljudi koji skidaju plaštove i predrasude i stižu kod nas. Ne govorim ništa protiv regionalnog, ali to bi trebalo da se malo preskače, a da se kultura i umetnost porede sa čitavim svetom!
Kusturica je naglasio da prvi put ove godine neće biti muzičkog programa zbog nedostatka sredstava koja su preusmerena na dolazak filmskih autora.
Slogan ovogodišnje manifestacije je, kako je istakao Kusturica, „Not survaillance, cinematography!“ (Ne nadzor, kinematografija) – „Sloboda filmu, a ne nadzornim kamerama“:
– Estetika filmova se sve više svodi na estetiku nadzornih kamera i to onih koje ne stvaraju fikciju, nego prenose realnost u najsurovijoj formi. Sloboda filmu govori o jednoj značajnoj temi – najvećem problemu srpskog filma, a to je autocenzura. Podršku dobijaju oni koji prave filmove po merilima fondova od kojih dobijaju novac. Rumuni su ispred nas u kinematografiji jedno deset, dvadeset godina, jer prate tematski svoje impulse, a ne američke izanđale modele koje vrlo lako ulaze u Srbiju i postaju plen onima koji “eto tako” postaju reditelji – ocenio je Emir Kusturica.
Bonus video: Vladimir Perišić o filmu „Lost Country“
