0
Bojim se da nemam baš najbolje vesti za fanove Cormaca McCarthy-ja, koga je Stephen King nazvao "najboljim američkim romanopiscem njegovog vremena". Kada dođemo do njegovih ekranizacija na velikom ekranu, možda je bolje da se držite knjiga.
Ovaj pisac protegao se na „Holivud“ u čak sedam navrata, u najvećem broju slučajeva filmovi su rađeni po njegovim romanima, u jednom slučaju on je prema svom pozorišnom komadu napisao scenario, a jednom se okušao i kao scenarista. Područje granice između Amerike (Teksasa) i Meksika najčešće je služilo kao konkretni ili metaforični poligon za njegove poprilično crne i nihilističke slike moderne Amerike kao pakla iz koga niko ne može da pobegne. Različiti autori pokušali su na različite načine da prenesu taj njegov sentiment, i činili su to svakako bolje nego on sam. Njegove priče prečesto su bile pojedene dijalogom, dok je moralizovanje jednosmerno osporavalo bilo kakvo dobro na zemlji (ili barem u Americi). No, krenimo redom.
Sam McCarthy prve književne uspehe stekao je relativno kasno, praktično kao šezdesetogodišnjak, romanom „All The Pretty Horses“, o mladom američkom uzgajivaču konja koji prođe sito i rešeto kada posao potraži preko grane, u Meksiku. Glumac Billy Bob Thornton prihvatio se režije ovog filma 2000, sa Mattom Damonom u glavnoj ulozi, i pokušao da u miksu „meksikane“ i „priče o odrastanju“ nađe mesta za previše stvari koje McCarthy u svim svojim pričama vodi paralelno ili kojima, kao ovde, zatrpava onu glavnu. Film sjajno počinje kao moguća odiseja tri mlada momka, na konjima, koja kreću put Meksika, ali onda prerasta u priču o prijateljstvu njih dvojice, zatim skreće u ljubavnu romansu jednog od njih i tumba se sve do svog preterano romantičnog kraja.
Sedam godina kasnije, po samo dve godine starom romanu „No Country For Old Men“, braća Coen snimiće film sa Javierom Bardemom i Joshom Brolinom, koji će te godine odneti četiri Oskara, između ostalih i za najbolji film. I ovo je, vrlo moguće, najbolja adaptacija i najbolje prisustvo McCarthy-ja na filmu. Coenovi su fino odmerili balans između stvarnog i apsurdnog nasilja praveći film koji sve vreme hoda na tankoj granici crnog humora i surovih slika koje meksički kartel, kao McCarthy-jeva metafora za pakao tj samo zlo, ostavlja za sobom. U isto vreme film je fino izbalansirao i njegovu potrebu da filozofski meditira kroz vrlo efektne i sarkastične dijaloge.
Dve godine kasnije, po njegovom romanu „Outer Dark“, iz 1968, snimljen je kratki film u režiji Stephena Imwallea i prilično uspešni „The Road“, po istoimenom bestseleru, u režiji Johna Hillcoata, sa Viggom Mortensenom. Hillcoat koji je pre toga adaptirao Nicka Cavea bolje se snašao sa dočaravanjem postapokaliptičnog horora koji zatiče oca i sina dok pokušavaju da prežive u Americi razorenoj kataklizmom, nego sa transponovanjem transcendentih aspekata McCarthy-jevog romana koji zadiru u sam smisao roditeljstva time što ovima ukidaju najsvetiju od svih briga- a to je da svom detetu obezbede sigurnost.
U režiji glumca Tommy-ja Lee Jonesa stiže „The Sunset Limited“ za koji je McCarthy napisao scenario po svom komadu, i to je priča o bivšem crnom zatvoreniku, koji sada radi u metrou i jednom prilikom spasava profesora koji želi da se ubije bacanjem pod liniju simboličkog naziva „Sunset Limited“. On ga dovodi u svoj dom, komšijski okružen najgrešnijom Amerikom, i tu njih dvojica vode dijalog (kao „Beli“ i „Crni“), gde profesor zastupa nihilističke i ateističke postulate, a crnac pokušava da mu verom u Boga povrati i veru u život. Ne bez razloga, Cormacov alter-ego, profesor, zvuči i zanimljivije i ubedljivije, ali sam film uprkos sjajnim glumcima (pored samog Jonesa igra i Samuel L. Jackson) deluje banalno, prepozorišno i neubedljivo.
U 2013. pojaviće se čak dva ostvarenja iz pera Cormaca McCarthy-ja i njima će za sada biti završeno njegovo „holivudsko“ gostovanje. Glumac James Franco (iz nekog razloga deluje kao trend da ga glumci radije adaptiraju) pozabavio se njegovim romanom „Child of God“ o fiktivnom apalačijanskom redneku, psihopati i serijskom ubici, Lesteru Ballardu. Franco, koji film potpisuje i kao ko-scenarista, nije prezao od poštovanja McCarthy-jevih pervertiranih naturalizama i raznoraznih izopačenosti. Film deluje ubedljivo, ali ultimativno ne uspeva da transcendira sopstveni „eksplojtejšn“, već pre deluje kao cirkuska parada njime.
Ipak, bolje ćete proći ako pogledate Francov film, nego Ridley Scottov „The Counselor“, koji je urađen po originalnom scenariju McCarthy-ja i kroz jednu post-tarantinovsku postmodernu zavrzlamu sa nekoliko junaka pokušava da pokaže da „sađenje tikvi s đavolom“ rezultira time da đavo pedantno svim sejačima razbija glave. Impresivni kast predvođen Michaelom Fassbenderom pati od previše raspričanosti, nepotrebnih epizoda i činjenice da ona glavna priča (koja se tiče ljubavi Fassbenderovog lika i lika Penelope Cruz) ostaje u zapećku i bez ikakvog emocionalnog impakta u svom tragičnom finalu (koje, bajdvej, reprizira ishod „No Country For Old Men“).
Cormacova smrt neminovno će prizvati interes za novim adaptacijama. Ali ne znam koliko treba da se veselimo tome. S druge strane, prošle godine su izašla dva njegova nova romana.
Bonus video: Đorđe Kadijević o 50 godina od prvog horor filma „Leptirica“