6
Knjiga "Ruski emigranti profesori Beogradskog univerziteta" istoričara Dragomira Bondžića objavljena je nedavno u zajedničkom izdanju Arhipelaga i Instituta za savremenu istoriju iz Beograda u ediciji "Vreme i priča".
Knjiga „Ruski emigranti profesori Beogradskog univerziteta“ istoriografska je studija o ruskim emigrantima koji su posle Oktobarske revolucije postali profesori Univerziteta u Beogradu, saopšteno je iz Arhipelaga.
Napuštajući Rusiju i odlazeći u emigraciju zbog novih vlasti, posle Oktobarske revolucije i građanskog rata u Rusiji, ruski emigranti, među kojima se nalaze i mnogobrojni vrhunski intelektualci iz različitih oblasti, naseljavaju i Kraljevinu Jugoslaviju. A neki od njih postaće među najznamenitijim profesorima Beogradskog univerziteta.
Ovo delo je jedinstvena knjiga o nedovoljno istraženoj temi, koja čitaocima pruža važnu rekonstrukciju jednog dramatičnog vremena punog prevrata i emigranata, rekonstrukciju jedne intelektualne istorije i rekonstrukciju istorije jedne zemlje.
U prvom delu knjige preovlađuje istoriografska studija o Beogradskom univerzitetu do 1918. godine, potom o dolasku ruskih emigranata i o njihovoj ulozi u razvoju ovog univerziteta između dva svetska rata. Autor se bavi sudbinom ruskih emigranata profesora Beogradskog univerziteta u Drugom svetskom ratu, kao i u godinama i decenijama posle Drugog svetskog rata. Neki od njih će u novim političkim okolnostima biti prinuđeni da napuste Beogradski univerzitet ili čak i tadašnju Jugoslaviju i odu na Zapad.
U drugom delu knjige su biografski portreti ruskih emigranata profesora na Filozofskom, Pravnom, Tehničkom, Bogoslovskom, Poljoprivredno-šumarskom, Medicinskom, Farmaceutskom fakultetu u Beogradu, kao i Filozofskom fakultetu u Skoplju i Pravnom fakultetu u Subotici koji su u to vreme bili u sastavu Beogradskog univerziteta.
– U knjizi je prikazan je dolazak ruskih emigranata na Beogradski univerzitet i način angažovanja na pojedinim fakultetima i potom je detaljno i analitički predstavljena brojnost i struktura ruskih emigranata nastavnika i pomoćnog nastavnog osoblja na Beogradskom univerzitetu u celom periodu od dolaska prvih emigranata 1919. do penzionisanja i odlaska sa životne scene poslednjih predstavnika mlađih emigranata krajem 20. veka. U tri posebne celine detaljno je analiziran i predstavljen naučni, stručni i društveni, politički i kulturni život ruskih emigranata nastavnika Univerziteta u periodu Kraljevine Jugoslavije, zatim njihov život i rad i stradanje tokom Drugog svetskog rata, a na kraju život i rad u socijalističkom periodu, naučni doprinos i biološko osipanje tokom druge polovine 20. veka – kaže Dragomir Bondžić u predgovoru knjige.
Autor knjigu započinje motom preuzetim iz „Romana o Londonu“ Miloša Crnjanskog:
„…A siromašni, stari, kosmati, ruski profesori, napuniše, u tuđini, knjigama, katedre i univerzitete, kao nekad Grci, kad je Konstantinopolj pao…“
Dragomir Bondžić naučni je savetnik u Institutu za savremenu istoriju. Bavi se istorijom Jugoslavije i Srbije u 20. veku, i objavio je osam monografija, među kojima su: „Beogradski univerzitet 1944–1952“, „Univerzitet u socijalizmu: visoko školstvo u Srbiji 1950–1960“, „Misao bez pasoša. Međunarodna saradnja Beogradskog univerziteta 1945–1960.“ i „Između ambicija i iluzija. Nuklearna politika Jugoslavije 1945–1990“.
Bonus video: Kako su glasali Rusi u Beogradu