0
Grupa "Bijelo dugme" obeležila je rok scenu bivše Jugoslavije, kao najveći bend ovog muzičkog žanra na našim prostorima koji je ostavio nezbrisiv trag u svetu muzike.
Ovaj legendarni sastav formiran je 1973. godine u Sarajevu pod prvobitnim nazivom „Jutro“.
PROČITAJTE JOŠ:
Kako je u Ljubljani postojala grupa koja je nosila isto ime, a publika je već prepoznavala tada mlade muzičare po hitu „Kad sam bio bijelo dugme“, rok bend uzeo je novi naziv koji je postao simbol jugoslovenskog roka, „Bijelo dugme“.
Raspad ovog benda, za koji se smatra da je bio odraz jedinstva jugoslovenskog naroda, dogodio se upravo kada i raspad SFR Jugoslavije, 1989. godine.
Goran Bregović, gitarista i kompozitor, predvodio je ovu grupu koja je decenijama aktivna uz promene pojedinih članova benda. Prvi pevač „Bijelog dugmeta“ bio je Željko Bebek, koji je obeležio sedemdesete i početak osamdesetih godina, kada je ovaj sastav u pitanju.
Pre 42 godine, tačno na današnji dan, 5. aprila 1981., „Bijelo dugme“ je u zagrebačkom klubu „Kulušić“ sviralo poslednji koncert u okviru promotivne turneje „Doživjeti stotu“. U kIubu gde su nastupali najuticajniji predstavnici novog talasa, „Bijelo dugme“ je održalo nereklamirani nastup, koji se u medijima nazivao i „tajnim koncertom“ jer je održan bez ikakve prethodne najave. Ipak, sva mesta su bila rasprodata. Ovaj „tajni koncert“ je snimljen, te se ubrzo pojavila i jedna od najpopuilarnijih koncertnih ploča.
Album na kojem je zabeležen deo nastupa u Kulušiću nazvan je jednostavno „5. april 1981.“. Bio je to drugi koncertni album „Bijelog dugmeta“ štampan u ograničenom tiražu od 20.000 primeraka.
„Dobro veče i dobro došli u Kulušić. Na poslednjem koncertu u okviru jugoslovenske turneje ‘Doživeti stotu’ pred vama su Điđi, Vlado, Zoran, Željko i Goran. U dv’je riječi – Bijelo dugme“, bila je najava ovog kultnog muzičkog događaja.
Album koji su tada snimili važi za najbolje koncertno izdanje „Bijelog dugmeta“, koji je godinama dok je harao muzičkom scenom važio za najpopularniji i najkomercijalniji rok bend na ovom prostoru. Na godišnjicu koncerta, 2021. godine nakon 40 godina od izdavanja koncertne ploče, objavljeno je i vinilno reizdanje.
Muzički kritičar Bojan Mušćet u knjižici reizdanja, tvrdi da su se Goran Bregović i “Bijelo dugme” precizno pozicionirali među novom, mladom publikom, koja je stasala na panku i novom talasu albumom „Doživjeti stotu“.
„Album je promovisan na velikoj jugoslavenskoj turneji u sklopu koje su 2. marta 1981. godine nastupili na velikom koncertu u zagrebačkom ‘Domu sportova’. Potpuno neočekivano odlučili su napraviti još jedan tajni zagrebački nastup u zagrebačkom klubu ‘Kulušić’. Kultno mesto jugoslavenskog novog talasa tako je ugostilo ‘Bijelo dugme’ na nastupu koji se nije reklamirao. Ipak, usmena predaja ispunila je 5. aprila 1981. godine ‘Kulušić’ do posljednjeg mesta“, rekao je Mušćet.
Ovaj koncert predstavio je „Bijelo dugme“ u jednom drugom izdanju, a odnos između publike i benda bio je intimniji i direktnoiji nego na drugim velikim koncertima tokom turneje, a „Bijelo dugme“ pokazalo da je da ima šta da ponudi kako popularnom novom talasu, tako i budućim generacijama.
U tekstu za vinilno izdanje ton majstor koncerta Hrvoje Hegedušić prisetio se saradnje sa bendom kao i anegdote sa snimanja.
„Brega nije bio zadovoljan zvukom snimljenog brejka na bubnjevima na jednoj pjesmi, a kako su svi već otputovali sa instrumentima, trebalo je improvizovati. Uzeo sam običan drveni sto i dinamički mikrofon, a Brega je uzeo palicu i odsvirao deonicu po stolu. Pokušajte pronaći to mesto na ploči – nećete uspeti! Ne razlikuju se zvukovi bubnjeva od zvukova tog stola. Pa sad recite da to nisu bila sjajna vremena“, rekao je Hegedušić.
Album je te 1981. godine sa sobom nosio i određene kontroverze zbog naslovnica na kojima su se nalazile fotografije golišave djevojčice, koje su bile delo sarajevskog fotografa i dizajnera Dragan S. Stefanovića. Uz njegovu dozvolu, ali i dozvolu oca devojčice, urađena je nova naslovnica koja je najverniji prikaz originalne koncepcije omota. Likovno oblikovanje reizdanja radio je dizajner Darko Kujundžić.
BONUS VIDEO: Bijelo Dugme na Beer Festu
