0
Dugoočekivani popis stanovništva u Hrvatskoj, treći od raspada Jugoslavije, počeo je u ponedeljak. Planirano je da se procedura odvija u dve faze koje će biti okončane do 17. oktobra. Prema poslednjem popisu iz Hrvatske, održanom 2011. godine, u toj zemlji živelo je tek 186.633 Srba ili 4,36 odsto stanovništva. Prema predviđanjima, ta brojka će ove godine biti značajno manja.
Pročitajte još:
Prva faza popisa počela je u ponedeljak i trajaće do 26. septembra. Druga faza, tokom koje će popisivači izaći na teren odvijaće se od 27. septembra do 17. oktobra. U prvoj fazi, popisivanje se odvija preko platforme e-Građanin. Stanovnicima je dozvoljeno da sami pristupe digitalnom popisu, uključujući celo domaćinstvo i njegove članove.
Nakon što građanin popuni upitnik, dobiće jedinstvenu kontrolnu šifru koja predstavlja dokaz o uspešno završenom samopopisivanju. Šifru će kasnije pokazati terenskom popisivaču u drugoj fazi. Prema Zakonu o službenoj statistici, svi podaci prikupljeni u popisu stanovništva su tajni i upotrebljavaće se u statističke svrhe. Kazne za građane koji odbiju da učestvuju u popisu kreću se od 2.000 do 5.000 kuna, odnosno 23.000 do 59.000 dinara.
Od ličnih pitanja do nestalih 90-ih
Stanovnici Hrvatske odgovaraće na lična pitanja o mestu stanovanja, tačnoj adresi, kao i broju osoba koje žive u jednoj stambenoj jedinici. Takođe, traži se odgovor na pitanje koja je osnovna namena stana ili kuće, koja je površina i kakav je raspored prostorija.
Državu zanima i bračno stanje ispitanika, broj dece ukoliko ih ima i da li planira da se zadrži u mestu trenutnog boravka. Građani moraju da navedu sva državljanstva koja imaju i da se opredele po pitanju svoje vere, nacije i jezika.
Ono što predstavlja novinu jesu pitanja koja se tiču rata devedesetih. Državni zavod za statistiku zanima da li je ispitanik kao civil ranjen u ratu, kao i da li ima članove porodice koji su nastradali ili nestali.
Šta popis znači za Srbe u Hrvatskoj
Rezultati ovododišnjeg popisa od velike su važnosti za nacionalne manjine jer se neka od njihovih prava ostvaruju na osnovu brojnosti utvrđene na popisu stanovništva.
U toku je kampanja predstavnika srpske nacionalne manjine „Budi e-Srbin“ u okviru koje se ukazuje na važnost popisa. Kampanju su pokrenuli Srpsko narodno veće, Srpski demokratski forum, Srpsko kulturno društvo „Prosveta“ i Zajedničko veće opština. Oni pozivaju Srbe da iskoriste prednosti elektronskog samopopisivanja svog domaćinstva i njegovih članova.
Na internet stranici www.e-srbin.hr objavljeno je detaljno uputstvo za samopopisivanje, kao i prava manjina koja se ostvaruju zahvaljujući njihovoj brojnosti.
Šta Srbi u Hrvatskoj mogu da izgube?
Tako se podseća da je Ustavnim zakonom propisano da se pripadnicima nacionalnih manjina, kojih ima više od 1,5 odsto u ukupnom stanovništvu, garantuje najmanje jedno, a najviše tri poslanička mesta. Propisano je da pripadnici nacionalnih manjina u opšinama i gradovima u kojima učestvuju u stanovništvu od pet do 15 odsto imaju pravo na jednog odbornika, a ako učestvuju sa više od 15 odsto i u županijama s više od pet odsto, imaju pravo na razmernu zastupljenost u predstavničkim telima. Ako se to ne postigne, raspisuju se dopunski izbori.
Udruženje Srba iz Hrvatske sa sedištem u Beogradu apelovalo je na sve Srbe u Hrvatskoj koji na to imaju pravo, da se popišu kako bi „ispravili učinjenu nepravdu najpre progonom, a onda i oduzimanjem prebivališta i gubljenjem svih prava koja iz toga proizilaze“.
Boris Milošević, potpredsednik hrvatske vlade iz redova srpske manjine, pozvao je sve, a posebno Srbe da iskoriste mogućnost i da preko interneta sami popišu sebe i svoje ukućane iz sigurnosti i topline doma.
Popisom iz 1991. godine utvrđeno je da u Hrvatskoj živi više od 600.000 Srba, dok je prvi posleratni popis 2001. godine pokazao smanjenje te brojke na 201.600. Trend smanjenja srpskog stanovništva će se verovatno nastaviti i nakon ovogodišnjeg popisa, koji predstavlja prekretnicu kada je reč o životu Srba u Hrvatskoj. Naime, ukoliko se ispostavi da srpska nacionalna manjina u Hrvatskoj čini manje od 1,5 odsto stanovništva, gubi se pravo na zastupljenost u predstavničkim telima.
BONUS VIDEO Pupovac o izbeglicama
***
Pratite nas i na društvenim mrežama:
