Mnogobrojni vojni analitičari još na samom početku rata uvideli su ogromnu sličnost ruskih vazdušnih napada na ukrajinske gradove i onih koji su se događali u Siriji 2015. godine kada je vojska ruskog lidera Vladimira Putina pomagala snagama tamošnjeg predsednika Bašara al-Asada. Detaljnom analizom snimaka napada na Harkov krajem februara podudarnost je i potvrđena, a utvrđeno je i da iza njih stoji ozloglašeni ruski vojskovođa koji je Siriju zavio u crno - general-pukovnik Aleksandar Žuravljov.
Žuravljov je pre sedam godina direktno režirao jedno od najbrutalnijih poglavlja sirijskog rata.
Do zaključka da stoji iza napada na Harkov CNN je došao tako što je pratio 11 Smerč kasetnih raketa koje su sletele u Harkov 27. i 28. februara od strane ruske 79. raketne artiljerijske brigade, sa sedištem u ruskoj oblasti Belgorod.
APU Loses Valuable Ally: RUS Colonel General Alexander Zhuravlyov, Deputy Chief of the General Staff and Commander of the Western Military District, has been sacked by Putin.#RussiaUkraineWar #UkraineWar #UkraineWillWin #OSINT pic.twitter.com/k3C5aahiBj
— OSINT (Uri) (@UKikaski) October 2, 2022
Ta brigada je direktno podređena rukovodstvu Zapadnog vojnog okruga (VMD) ruske vojske, jednog od pet vojnih okruga sa sedištem u zapadnom delu Rusije.
Više vojnih stručnjaka reklo je za CNN da je Žuravljov jedini oficir koji ima ovlašćenje da naredi raketni napad ovim bombama u svom okrugu.
Udar je prouzrokovao nesagledive jezive posledice. Smrt i razaranja zavladala su ovim gradom, a ulice su bile prekrivene ranjenima, zapaljenim automobilima i komadima stakala. Jedan očevidac je rekao da je desetak ljudi povređeno samo u njegovoj stambenoj zgradi u jednom raketnom napadu Smerč.
After committing atrocities in Aleppo, Syria, Alexander Zhuravlyov was awarded the title of Hero of Russia, & then received a promotion & became commander of Western Military District. This Russian division was involved in cluster bombing of Kharkiv — @CNN (@DI_Ukraine confirmed) pic.twitter.com/zLynoiCKpR
— Hromadske Int. (@Hromadske) May 13, 2022
„Ne znam šta se to tačno desilo, ali bilo je po celom okrugu. Ovi mali delovi koji eksplodiraju i šire opasne gelere svuda. Oni stvaraju mnogo sićušnih gelera koji razbijaju prozore, upadaju u kuće i povređuju ljude“, rekao je Jurij Brajko, analitičar IT programa koji živi u Harkovu.
Upravo je ovakva nemilosrdna taktika glavno obeležje Žuravljova, koju je pre Ukrajine više puta demonstrirao u Siriji, ali i tokom prethodnih vojnih intervencija Rusije.
Njegova karijera traje skoro 40 godina. Žuravljov je dobio dužnost sovjetskog oficira sredinom 1980-ih kada je služio u bivšoj Čehoslovačkoj sa grupom ruskih snaga. Nakon raspada SSSR-a, vratio se u Rusiju, u početku služeći u tenkovskim jedinicama.
Tri puta je raspoređivan u Siriji, a prvi put je postao komandant ruskih trupa u zemlji tokom svog drugog mandata u julu 2016. godine. Pre nego što je preuzeo tu funkciju, Moskva je bila uvučena u krvavu borbu za zauzimanje istočnog Alepa koji drže pobunjenici, praveći stabilan napredak protiv oružana opozicija.
The 79th Rocket Artillery Brigade reports directly to General Alexander Zhuravlyov.
Multiple military experts told @CNN that Zhuravlyov is the only officer with the authority to order a Smerch rocket attack in his district. As a high-value weapon, it needs senior sign-off. pic.twitter.com/Do6QqDVYbo
— Benjamin Strick (@BenDoBrown) May 12, 2022
Nakon što je preuzeo rukovodstvo, ruska vojska je ubrzano pojačala svoje napade na teritoriju koju su držali pobunjenici i završila opsadu gusto naseljenog grada. Pohod je pratio veliki broj žrtava i pokrenuta je taktika koja je definisala rusku intervenciju u Siriji – opsedanje, glad, bombardovanje i surovo pokoravanje protivnika.
Njegov period komandovanja takođe je obeležio dramatičan porast dokumentovanih napada kasetnom municijom u Alepu.
Prema Centru za dokumentaciju o prekršajima, koji dokumentuje kršenja ljudskih prava u Siriji, kasetna municija je korišćena 137 puta u Alepu između 10. septembra i 10. oktobra 2016. godine, što je povećanje od 791 odsto u odnosu na prosečan broj napada kasetnom municijom u prethodnih osam meseci rata.
Razaranja su uzrokovala pravu humanitarnu katastrofu, a slična situacija dogodila se i u Harkovu.
O tome je za CNN govorila Margarita Kirjuhina, koja je pokušala da ignoriše grmove i udare ruskog granatiranja u blizini.
Kako kaže, tog jutra, iznenada je začula zvuk zvižduka iznad glave. Nakon što je krajičkom oka nešto ugledala, povikala je da svi siđu. Ubrzo je njeno telo prekrila lokva krvi, a u vazduhu su se začuli krici.
Bujica gelera presekla je Kirjuhinu nogu, šaku i čelo. Čovek u blizini izgubio je dva prsta.
„Osetila sam da su mi noga i kuk pukli. Pogođena mi je ruka i nisam osećala glavu“, rekla je Kirjuhina.
Njihovu sudbinu doživelo je još bar na stotinu drugih žitelja Harkova.
Inače, istragom CNN zaključeno je da su rakete došle iz ruskog grada koji se nalazi u blizini granice sa Ukrajinom – Belgorda.
Kasetne bombe, kojima je napad izvršen su zabranjene prema međunarodnom ugovoru — Konvenciji o kasetnoj municiji iz 2010. godine — koja zabranjuje upotrebu, prenos, proizvodnju i skladištenje ovog smrtonosnog oružja.
Ova opasna ubojna sredstva na poljima i urbanim područjima koja mogu ubiti ili osakatiti ljude. Rusija, Ukrajina, Sjedinjene Države i Izrael su među zemljama koje nisu potpisnice sporazuma.
BONUS VIDEO Bakhmut – život ukrajinskih vojnika na prvoj liniji fronta