Na današnji dan je Rusija napravila možda najveću grešku u istoriji: Godinama kasnije su shvatili šta su izgubili

Na današnji dan 1867. godine Sjedinjene Američke Države kupile su Aljasku, što je jedan od najvažnijih događaja u istoriji te zemlje, koji je imao dalekosežne posledice i za globalnu politiku. Ova teritorija, koja danas čini najveću saveznu državu SAD-a, nekad je bio u posedu Ruskog Carstva, ali prodata je iz geopolitičkih razloga.

Aljasku su otkrili Rusi u ranom 18. veku kad su zaposlili danskog istraživača Vitusa Beringa da otkrije postoji li kopneni put do Sjeverne Amerike. Vitus je dao celi život kako bi istražio tu regiju, a na kraju je i ustanovio da Aziju i Ameriku deli morski prolaz. Taj prolaz danas nosi njegovo ime.

Do kraja 18. veka na Aljasci su boravili ruski trgovci i misionari koji su tamo gradili crkve. Situacija je ostala ista tokom prve polovine 19. veka, a onda je nastupio rat u Evropi.

Krimski rat prouzrokovao je krizu

Rusko Carstvo zaratilo je s Osmanskim zbog poluostrva u Crnom moru započevši Krimski rat, u kojem će Rusija izgubiti. Rusija nije izgubila samo zato što je kasnila u modernizaciji za ostatkom Evrope već i jer su Osmanskom Carstvu u pomoć uskočile Francuska, Pijemont i njihov najveći neprijatelj Britansko Carstvo.

Rusija je nakon Krimskog rata bila u rasulu: nije bilo novca za vojsku, trebalo se nositi s društvenim posledicama gubitka rata, a modernizaciju niko nije mogao platiti. Osim toga, Rusi su se bojali da bi Britanci, kad su namirisali krv, mogli ugroziti njihove granice negde drugde. Kako se Aljaska teško mogla braniti jer je bila daleko od ruske mornarice, odlučeno je da će zemlju prodati, a novac iskoristiti za modernizaciju.

U proleće 1867. godine dogovorena je kupovina, a na današnji dan Aljaska je službeno postala deo američke teritorije. SAD je platio 7,2 miliona dolara, što je kao 129 miliona dolara u današnje vreme. Reakcije u SAD-u bile su uglavnom pozitivne i govorilo se da će teritorija poslužiti Amerikancima da prošire svoju trgovinu na Daleki istok.

Umesto trgovine, Amerikanci su tamo pronašli nešto još bolje

Međutim, u idućih trideset godina nije se puno toga promenilo. I dalje se radilo o siromašnoj, zabačenoj zemlji, odvojenoj od svih važnih svetskih centara. Onda je krajem 19. veka u kanadskoj pokrajini Jukon pronađeno zlato, što je izazvalo velike migracije na sever, a mnogi lovci na zlato našli su ga i u istočnim predelima nove američke teritorije.

Zlatna groznica pojačala je useljavanje, ali ne može se ni približno meriti s drugim talasom naseljavanja Aljaske, koji se dogodio tokom 1960-ih i 1970-ih kad su tamo pronađena ogromna nalazišta nafte. Otkriće nafte na Aljasci još je veći događaj nego američka kupovina teritorije, a zemlja i danas živi od prihoda naftne industrije.