14
Nekoliko dana pre nego što su njegove snage svrgnule režim Bašara al Asada, Abu Mohamed al Džolani, vođa grupe Hajat Tahrir al-Šam (HTS), simbolično se pojavio na stepenicama srednjovekovne citadele u Alepu. Obučen u uniformu, okružen nenaoružanim čuvarima, privukao je pažnju šokiranih građana.
Ovo pojavljivanje, tokom munjevite ofanzive pobunjenika širom Sirije, pokazalo je Džolanijevu političku promišljenost. Njegov dolazak na simbolično mesto, bez prisustva oružja, osmišljen je kako bi se predstavio kao ozbiljan politički lider, objašnjava Aron Zelin, stručnjak za džihadizam.
Nekoliko dana kasnije usledio je istorijski pad Damaska, čime je okončana vladavina porodice Asad, koja je trajala pola veka.
PROČITAJTE JOŠ:
Nakon godina zastoja, pobunjenici su u nekoliko dana osvojili ključne gradove: Alepo, Hamu, Homs i na kraju Damask. To je pokazalo koliko je režim Bašara al Asada bio krhak, uprkos podršci Rusije, Irana i proiranskih paravojnih formacija, piše Fajnenšl Tajms.
Uspeh ove ofanzive rezultat je godina pažljivog planiranja od strane Džolanija. Njegova strategija uključivala je modernizaciju vojne taktike, političko povezivanje sa plemenskim vođama, manjinskim grupama i bivšim protivnicima, kao i uvođenje civilne uprave na teritorijama pod kontrolom HTS-a.
Pravo ime Džolanija je Ahmed Husein al Šara. Rođen je 1982. godine, a prvih sedam godina života proveo je u Saudijskoj Arabiji, gde mu je otac radio kao inženjer. Porodica se kasnije preselila u Damask, gde je Džolanijev deda stigao nakon izraelske okupacije Golanske visoravni.
Radikalizovao se tokom Druge intifade 2000. godine, a kasnije se pridružio otporu protiv američke invazije na Irak 2003. godine. Tamo je brzo napredovao u redovima pobunjenika, ali je na kraju zarobljen i zatvoren u ozloglašenom logoru Kamp Buka, koji je postao leglo budućih vođa džihadističkih pokreta.
Kada je 2011. godine u Siriji izbio ustanak, Džolani se vratio s misijom da proširi uticaj Al-Kaide. Ipak, ubrzo se distancirao od Al-Kaidinog rukovodstva, usredsredio se na sirijsku nacionalnu borbu i na kraju se sukobio sa Islamskom državom (ISIS) i samom Al-Kaidom.
Džolani je vremenom „omekšao“ retoriku HTS-a, odbacio ekstremističke elemente i formirao tehničku administraciju koja upravlja teritorijama pod kontrolom grupe. Ovo je deo šireg napora da se predstavi kao ozbiljan lider sposoban da vodi Siriju nakon Asadovog pada.
Stručnjaci primećuju da je Džolanijev „pragmatični islamizam“ drugačiji od ideologije Al-Kaide. Džolani često kaže da se „islam mora prilagoditi stvarnom svetu, a ne da se stvarni svet prisiljava da se prilagodi islamu“.
Iako je HTS i dalje označen kao teroristička organizacija od strane SAD, a Džolani je pod američkom poternicom uz nagradu od 10 miliona dolara, on je preduzeo korake ka političkom priznanju. Nedavno je izjavio da bi HTS mogao da se raspusti i prepusti upravu prelaznom telu koje bi poštovalo socijalnu raznolikost Sirije.
Kako će se dalje razvijati situacija u Siriji zavisi od toga da li će Džolanijev HTS moći da uskladi svoje džihadističke korene sa političkim ambicijama. Njegova transformacija iz militantnog komandanta u potencijalnog političkog lidera i dalje izaziva oprečna mišljenja.
